BEELDEND KUNSTENAAR
JAN STROOSMA
WERD DEZE MAAND VIJFTIG
HIJ KOCHT EEN REMBRANDT OP DE VRIJDAGMARKT
HIER LACHTEN OPA EN OMA OM
9
Wie, dwalend in onze oude bin
nenstad, verzeild raakt in de
omgeving van de strafgevange
nis, zal op z'n speurtocht zeker
getroffen worden door het merk
waardige interieur van twee
panden, vlak bij elkaar. Op de
Tweebaksmarkt wordt het oog
van de voorbijganger gevangen
door een aantal mini-ruimte-
vaartuigen achter de ramen van
het pand nummer 47, het vroe
gere gebouw van het dagblad
Het Vrije Volk en op de hoek van
de Kruisstraat en het Nieuw-
straatje, er vlak achter, zien we
diezelfde opvallende voertuigen
waarempel ook. Wat kan dat
nou betekenen? De eerste bij
kantoren op aarde van de bewo
ners van een verre planeet? Nee
hoor, de fraaie zilverkleurige
objecten, die we hier zien, zijn
de producten van de beeldend
kunstenaar en grafisch vormge
ver Jan Stroosma, die in het
grote pand aan de Tweebaks
markt woont en die z'n atelier
in de Kruisstraat heeft.
VIJFTIG JAAR
De vorige week werd deze Jan
Stroosma, op en top Leeuwarder,
precies vijftig jaar en dat was voor 't
Kleine Krantsje aanleiding hem
eens in z'n fantastisch ingerichte
woning op te zoeken. Daar heeft
deze artistieke stadgenoot ons van
z'n vele werk en liefhebberijen ver
teld en daar zijn we onder de indruk
gekomen van de arbeids- en wils
kracht, die een gedrevene kan bezie
len - voor Jan Stroosma eindigt ie
dere dag veel te vroeg.
Maar ja, hoe kan het ook anders,
wanneer je leraar bent, zij het dan
part time, wanneer je als tekenaar en
schilder en vormgever moet vol
doen aan de opdrachten, die je
krijgt, wanneer je je als etaleur be
zighoudt, wanneer je gedreven
wordt buiten dit alles om gestalte te
geven aan je creativiteit, wanneer je
bovendien energiek dia-fotograaf
en niet te vergeten hartstochtelijk
verzamelaar bent?
SCHILDER
Jan Stroosma werd op de Leeuwar
der Ambachtsschool voor schilder
opgeleid, maar eenmaal op eigen
benen duurde het niet lang of hij
werd met de meer kunstzinnige kant
van dit vak geconfronteerd: z'n eer
ste baas, het schildersbedrijf Van
der Woude, zette hem aan het werk
bij het inrichten van de grote land
bouwtentoonstelling in 1947.
Vlot haalde Jan daarna de lagere
acte tekenen, waarna hij de smaak
van het tekenen en schilderen pas
goed te pakken kreeg. Er volgden
vruchtbare jaren bij het Reclamebu
reau Gramsma en op de decoratie
afdeling van V. en D. Het werd toen
tekenen wat de klok sloeg, niet al
leen in de vrije uren na de dagtaak,
maar zeker ook er voor: "Iedere
vrijdag voor dag en dauw, herinnert
Jan zich, schetsen maken op de
veemarkt en 's avonds achter de
coulissen van het Harmonietoneel -
„een fijne tijd".
De eerste resultaten van Stroosma's
tekenwerk waren te zien op een ex
positie in de Prinsentuin; het eigen
lijke debuut was in '56 op een
tweemanstentoonstelling, samen
met Chris Fokma.
In de eerste jaren ema volgden aan
kopen door het rijk en de gemeente
en toen kwam het - nimmer ver
wachte-moment, dat Jan Stroosma
naar de Rijksacademie voor Beel
dende Kunsten in Amsterdam kon
gaan.
De leertijd daar ervoer hij als "een
pracht studie" en het wonen in het
hart van de rosse buurt bij het
Oudekerksplein als "een merk
waardige sensatie", maar toch gaf
hij al toen te kennen later graag weer
naar Friesland terug te willen gaan.
Welnu, dat is dan ook gebeurd: na
het voltooien van zijn studie keerde
Stroosma naar Leeuwarden terug,
hoewel hij Amsterdam blijft be
schouwen als "een heerlijke stad",
net als Venetië trouwens, waaraan
hij evenzeer z'n hart heeft verpand.
"Daar zou ik nou best nog eens een
jaar willen wonen", zegt hij, "de
omgeving daar heeft een duidelijke
verwantschap met het Waddenge
bied, waarop ik ook verzot ben en
dat toch uniek in Europa is".
De vervuiling van de Waddenzee
heeft Jan Stroosma tussen twee
haakjes verrassend in beeld ge
bracht; z'n reliefs, samengesteld uit
het aanspoelsel van de zee expo
seerde hij in het hele land.
Overigens komt Jan Stroosma de
laatste jaren niet meer aan exposi
ties toe - al het werk neemt al te veel
tijd van hem in beslag. Buiten de
lesuren aan de kunstacademies Vre
deman de Vries en Minerva vragen
de opdrachten veel tijd; ook het pe
riodiek verzorgen van de etalage
van de schoenenzaak van Ket van de
Nieuwestad - z'n enige taak als
"etaleur" - blijft zijn aandacht vra
gen, net als het maken van kleuren
dia's, waarvan hij langzamerhand
een enorme collectie heeft opge
bouwd.
En dan, niet te vergeten, de hart
stocht van het verzamelen, waarvan
de neerslag overal in zijn beide pan
den te aanschouwen is. Zo heeft hij
kans gezien een prachtige verzame
ling volksaardewerk bij elkaar te
krijgen; overigens hebben alle erf
stukken van het verleden, hoe ge
ring ook, zijn belangstelling.
Jarenlang is het een gewoonte van
Jan Stroosma geweest iedere vrij
dagmorgen als een van de eersten de
vlooiemarkt op te gaan en er ging
vrijwel geen middag voorbij of hij
bracht wel iets voor zijn verzame
lingen mee haar huis.
Eenmaal heeft hij zelfs door dit
vroege marktbezoek de landelijke
pers gehaald, nadat hij bij een stal
letje vooreen rijksdaardereen teke
ningetje had gekocht. Thuisgeko
men ontdekte Jan Stroosma tot z'n
enorme verrassing, dat de nieuwe
aankoop een originele ets van Rem
brandt was.
"En die is nu twee en vijftigduizend
gulden waard", aldus een glimla
chende Jan Stroosma, die er direct
aan toevoegt, "maar daarom heb ik
dat stuk ook niet meer in huis - die
ets ligt nu veilig bij een bank in een
kluis
GEGROND WANTROUWEN
Voor de kermistent: Treedt bin
nen! Er is niets kolossalers dan onze
wonderdame! Waarom gaat
ge niet binnen? Waarom gaat ge
niet binnen? Zijt ge soms bang voor
haar?"
,,Wel neen, maar er staat: ,,Nog
nooit vertoondWie weet, of
Ze dan vandaag wel vertoond
wordt?"
VEREENVOUDIGING
,,Is mijn neef thuis?"
,,Hij ligt nog te bed!"
,,Nu nog - om één uur?
Ge bedoelt zeker, dat hij een mid
dagslaapje doet."
,,Ja, hij verbindt altijd het een met
het ander."
OP EEN FOOI BELUST
Kellner. ..Mijnheer, het is tegen
woordig zulk een harde tijd voor de
kellners. Er komen maar zelden ro
yale menschen meer hier en van die
moeten wij het juist hebben
Reiziger. ,,Maak je maar niet dik,
man. Ik ben niet royaal."
DIE HUURT ZE DADELIJK!
Mevrouw. tot dienstmeisje, dat
zich komt aanbieden).
,,Heb je getuigschriften?"
Dienstmeisje. ,,Neen, mevrouw,
die heb ik verscheurd.
Mevrouw. .Verscheurd! Wat is dat
voor een dwaasheid?"
Dienstmeisje. ..Dat zoudt u niet
zeggen, als u ze gezien had, me
vrouw!'
VREESELUKE GEDACHTE
,,Ge zijt dus nog niet bekeerd van
uw mannenhaat?"
Volstrekt niet! - Er is maar één
ding, dat me spijt! Dat ik geen zes
dochters heb!"
Waarom?'
Omdat ik de stof voor zes schoon
moeders in me voel."
MOEILIJK GEVAL.
Fotograaf. .Zoveel mogelijk een
vroolijk gezicht zetten, mijnheer.
Denkt u maar aan iets prettigs, bijv.
aan uw vrouw."
Heer (met een zucht): ,,Die is ver
leden week overleden."
Fotograaf. Welnu, denkt u dan
daaraan."
- Och. Berta, ik ben zoo ongeluk
kig. Je weet hoe dol ik op den nieu
wen tandarts ben .Alles heb ik al ge
probeerd om hem van mijn liefde te
overtuigen. Zes landen heb ik al la
ten trekken en nog steeds wacht ik
tevergeefs op een liefdesverklaring.
