DICKVANDERHEIJDE JRfFOTOGRAFIE
VAN KROEGIE NAAR KROEGIE
TOEN WE NOG VOOR DE SCHOOLBANKEN STONDEN
ULO SCHOOL AAN WISSEDWINGER
15
HOGERHUISZAAK
voor,
industrie techniek bouwkunde - reklame - reportage - portret - antiekregistratie lid bfn/nfg jozef israëlsstraat 8-10 leeuwarden 051CX)-24984/80069
-
HM
Het personeel van de Uloschool aan de Wissesdwinger, in 1927 gefotografeerd en
vandaag voor 't eerst in de krant. Zittend de dames en heren WesterhuisVan der
Mei, Oosterhof, Valkema, Posttna en de Wijn, staande Andriesse, het hoofd van de
school, Hollander, Heymans, Heybroek, Vlieg, de Vries, IJlst, de concierge, Mein-
ardy, Broersma, Aardema en Steunebrink. Zou er van dit hele gezelschap leerkrach
ten van toen nog wel een in leven zijn?
Wanneer ik hier binnentreed, zitten
er, op krukjes voorde bar, zes man
nen en een kortgerokte jongedame
die later de dochter van de kastelein
blijkt te zijn. Deze staat, nog duide
lijk in de bloei van z'n leven, groot
en massief in z'n tapkast en overziet
het 'geheel met vakmansoog. Zeer
attent ontsteekt hij het licht, zodra ik
een kattebelletje te voorschijn haal
om een notitie te maken. Ik ben hier
nog nooit eerder geweest, maar de
eerste indrukken komen prettig over
en dat geldt voor de zaak en 't pu
bliek beide.
De bekende uitdrukking van het eten
van de vloer kon wel eens in dit
echte bruine buurtcafé zijn ont
staan; orde en netheid regeren hier
met vaste hand. Alles staat en ligt op
een onthutsende manier in 't gelid;
zelfs de bierviltjes, vier, half over
elkaar gelegd, in de richting zuid-
oost-noordwest op de kleine tafel
tjes, achttien, eveneens in volstrekte
slagorde, op de leestafel, die deze
naam overigens niet verdient, wam
er ligt geen leesvoer op - het enige,
wat hier te lezen valt is de naam van
de heer Heineken, maar die zie je
dan ook overal.
Ook de Leeuwarder Courant, die
juist wordt bezorgd, verdwijnt,
dichtgeslagen en ongezien, onmid
dellijk door een gat, waarachter
waarschijnlijk een trap de verbin
ding met het woongedeelte vormt.
vervolg van pagina 4
over de Hogerhuis-zaak steeds zéér
summier. Maar als traditioneel Jood
hield ook de Dreyfus-zaak hem na
tuurlijk jarenlang in zijn emotionele
ban. Vader wist precies waar het om
ging. Eerst de ontmaskering van de
schrijver van het befaamde "petit
bleu", dan kwam de Duitse gezant
Zwartschkoppen op het tapijt, ver
volgens de aarts-antisemiet kolonel
Esterhazzy, dan majoor Henry. Ik
hoorde ook voor het éérst de naam
van Leon Daudet en die van Charles
Maurras, de latere "vriendjes van
Ja, toch nog wat lectuur op twee
wandborden: "drie dochters en
mamma is een plaag voor papa" en
"twee zonen en papa is een plaag
voor mamma"
Als enige dissonant in deze frap
pante orde, die ik na lang speuren
mijn oud-stadgenoot, oud
geloofsgenoot en oud-geestverwant
Alexander Cohen Ik hoor nóg
het opgetogen "J'accusse" van
Emile Zola, door Vader als het ware
gedeclaméérd in de stille huiska
mer, daar in de Slotmakerstraat nu
mero veertien! Waarlijk, mijn
anders zo kalme Vader heeft mij,
het naar binnen gekeerde overge
voelige joodse jongetje wél voor
mijn héle verdere leven politieke
brandstof meegegeven, als ik het al
lemaal nu nog eens rustig naga.
Maar zijn felle kritiek bleef altijd
binnen de vier veilige muren van
ons héérlijk-beschutte burgermans
gezinnetje
ontdek, kan een keu worden aan
gemerkt, die niet in het daartoe be
stemde rekje staat.
Jammer, dat de zware balken, die
nog wel in dit eeuwenoude pand zul
len zitten, niet meer zichtbaar zijn.
Maar de kastelein is kennelijk geen
liefhebber van antiek; de bekende
stukken uit opa 's tijd, die je in zo
veel horeca-etablissementen kunt
zien, zie je hier in ieder geval niet.
Ik bedenk, dat het op bepaalde mo
menten wel eens een behoorlijk
drukke tent kon zijn, maar nu is het
er rustig; het biljart wordt niet ge
bruikt, de juke- en speelboxen ge
lukkig evenmin.
Uit het gesprek rond de tapkast valt
op te maken, dat er wat onplezierigs
is gebeurd, want "eergister was ie
hier nog, jazeker, daar zat ie op
disse kruk" en "hij is er nog uut
weesl en het sien broek nog ontrok
ken en toen is ie weer op bed gaan
en toen was 't mis"maar gelukkig
is er toch nog hoop: "de volgende
week muk maar es even bij hem kie-
ke, even de kop omme deur steke,
mar dan sal dat ouwe meens eerst
fut weze mutte"
Minstens twee van de aanwezigen
blijken over bijzonder aardige be
snorde koppen te beschikken; ik kan
dat zien, nu ze - met die jongedame
- naast me gaan zitten klaverjassen
Enkele malen laten ze de term
"kontje" vallen, die ik in dit ver
band nog nooit had gehoord en ei
genlijk eerder bij t kruisjassen had
verwacht.
Plotseling valt het me op, dat ieder
een hier shag zit te rokenzeven van
de acht hebben het bekende donker
blauwe pakje voor zich liggen; het
vrouwtje draait half zware, de ke
rels allemaal zware shag.
Wanneer er een zestiger binnen
komt, die onmiddellijk somber aan
kondigt 't spit inne rug" te heb
ben, wordt het lachen geblazen.
"Wat sist daar ingedeukt Bote,
gaan es wat recht sitten. Oek een
brandewientsje? Is goed voor de
rug, mar dan must het wel bij de nek
ingiete. Ak dat so besien kanst van
avond de hertesprong oek niet ma
ke""Jim he mooi lullen", zegt
Bote, die aan een apart tafeltje zit
en - misschien in verband met die
rug-het bier zo uit het flesje drinkt.
Overigens blijkt Bote zaterdag in
gebreke te zijn gebleven, toen het
om het afleveren van kennelijk toe
gezegde muuthonnen ging. Maar er
is een excuus: "ik kan ze niet tove-
re" zegt hij.
Het is precies kwart over zes op de
klok, wanneer er een baardige fi
guur in 't beeld verschijnt, die di
rect opvalt door de opmerking hal -
telukheid is mar alles'"De bist er
inkommen" zegt de kastelein, "en
nou kanst er oek weer uut gaan"
Zonder nog een woord te zeggen
draait de man zich om en verlaat het
café. Er is niemand, die er aandacht
aan schenkt.
KROEGLOPER
CD
st
L
Maison llona
St.Jacobstraat 5
Leeuwarden
Tel. 26677
