HERINNERINGEN VAN OUD LEEUWARDER
'T KLEINE
KRANTSJE
BRIEF UIT CANADA
3
Dit is de tweede aflevering van de
herinneringen van een Oud Leeu
warder, die al bjjna dertig jaar in
Canada woont. Het is de heer At-
ze S. Tuinstra uit Grand Rapids.
Er zijn nog verschillende andere
dingen die me in gedachten komen,
o.a. de eerste vliegmachine in
Leeuwarden. Duizenden mensen
kwamen van heinde en ver om dit
grote gebeuren mee te maken. Het
weer moest doodstil zijn, dus geen
wind. Meestal was dit tegen de
avond. Het was geloof ik in 1911.
De eerste keer dat de machine de
lucht in zou, ging het verkeerd. Het
toestel kwam in het publiek terecht
en voorzover ik weet, waren er en
kelen met gebroken benen. De vol
gende dag ging het beter. We zagen
het grote wonder gebeuren. Het
ding ging de lucht in. Niet zo hoog,
en kwam na enkele rondjes min of
meer waggelend weer naar bene
den. Een oude vrouw bij ons in de
buurt, vond het een goddeloos ge
beuren. Vogels hoorden in de lucht
zei ze, maar geen mensen. Ze vallen
allemaal dood. We leven in het
laatst der dagen, het kon niet anders
als de mensen zo met hun leven
speelden.
BRAND!
Brand in het Paleis van Justitie aan
het Zaailand. Het was in de winter
en het vroor hard. Ik geloof dat het
was in de mobilisatie tijd 1914-'18.
De brand begon in één van de front
benedenkamers en ze breidde zich
uit tot aan de hele voorgevel en het
brede dak. In het midden het grote
wapen met de twee leeuwen. Het
was een pracht schouwspel, vooral
toen op een gegeven moment dit
wapen met donderend geweld naar
beneden kwam. Er ging een hoera
op van al de kijkers. Het duurde
lang voor de brandweer het vuur
onder controle had. Over een grote
oppervlakte was het één ijsvloer
vanwege het bluswater.
In deze zelfde periode kwam er een
griepepidemie en nekkramp. Dit
laatste onder de militairen van het
9e regiment Infanterie dat gelegerd
was in de oude kazerne. De eerste
gevallen werden geisoleerd in de
schippersschool. De rest mocht niet
uit de kazerne tot nader order. Door
de griep stierven de mensen bij ho
pen, en konden niet op tijd worden
begraven, omdat er niet genoeg
vervoermiddelen waren. Zo herin-
Nee, zeker geen Boeing 727 en zelfs geen Boeing 6, maar een van de
allereerste primitieve vliegtuigjes: we schrijven 1911 en Jan Olieslager
vliegt boven de Wilhelminabaan in LeeuwardenMet angst in het hart slaan
duizenden mensen de luchtcapriolen gade - een moment later zal de Belgi
sche aviateur met zijn toestel neerkomen in het publiek
ner ik me een geval van een hoge
rang militair die overleed. Hij werd
met militaire eer begraven. Muziek
van Chopin met omfloerste trom
men. Het gehele 9e Reg. er zowat
achter en op weg naar het kerkhof
aan de Spanjaardslaan. Omdat er
geen zwarte paarden genoeg waren,
was er voor de lijkwagen een wit
paard met een groot zwart kleed er
over, maar de witte poten kwamen
er onder uit. Op zichzelf niet zo erg
in de gegeven omstandigheden,
maar dit paard was niet gewend aan
muziek en langzaam te lopen, dat op
de Noorderbrug werd het schichtig
en had neiging om er met wagen en
lijk vandoor te gaan. Het gevaar
werd nog op tijd verholpen.
SINTERKLAAS
Nu nog even terug van voor de eer
ste oorlog. De gezellige Sinter
klaasavonds met sjoelen en andere
attracties, om taarten en eendvogels
of iets anders te winnen. De gezel
ligste straten op dit gebied waren in
de omgeving van de Voorstreek-
Slotmakersstraat enz. Doorgaans
was het zo, dat er veel meer geld
vergooid werd, dan de waarde van
het eventueel gewonnene. Maar het
was plezier en dat was ook wat
waard.
Op Sinterklaasdag ging de Sint met
zwarte Piet in een open rijtuig 's
morgens al vroeg door de stad, om
verschillende inrichtingen te bezoe
ken. De jeugd draafde dan gewoon
lijk mee achter het rijtuig. Zo ook
ondergetekende, die door de sensa
tie compleet vergat dat het al negen
uur was geweest en dus dat hij te laat
op school kwam (plm. 10 uur). Na
gebeld te hebben, kwam de boven
meester voor, maar stuurde me
prompt terug. Natuurlijk niet direct
naar huis, maar met een zwaar ge
moed omdangelen in de stad en op
de gewone tijd om twaalf uur naar
huis en net doen of was er niets te
redden. Maar het geval was spoedig
bekend, omdat één van de klasgeno
ten een briefje van het hoofd thuis
bracht, 's Middags weer naar school
en nablijven. Strafregels bleven niet
uit, plus een schrobbering van thuis.
MUNTSJEMUURSTRAAT
Dan verder de gezellige buurtfees
ten hier en daar. Ik herinner me een
feest in de Monnikemuurstraat en
zie in gedachten nog een jonge da
me, die vol geestdrift zong in de
optocht van: "De Muntsje muur
straat gaat nooit verloren, falderal
de riere". Maar het opvallende van
dit geval was, dat het meisje mank
De Muntsjemuurstraat gaat nooit verloren, falderal de riere
hebben de Leeuwarder de sensatie
moeten meemaken, dat de - toen
nog nieuwe! - Vrouwenpoortsbrug
door midden brak, op een moment,
dat ze juist was opengedraaid. Het
gebeurde in december 1869 en de
wachtenden voor de brug zagen
toen tot hun schrik, dat beide helften
van de brug in het water stortten. Er
moest een houten voetbrug over de
gracht bij de Oldehove worden ge
bouwd en toen twee jaar later de
nieuwe Vrouwenpoortsbrug klaar
was, werden de Leeuwarders ge
confronteerd met een nieuw inci
dent: nu was de brug te zwaar - de
brugwachter kon ze niet eens
draaien. Het bleef sukkelen met de
brug tot 1879 - toen kwam er een
nieuwe hulpbrug over de gracht en
werd er wéér een nieuwe Vrou
wenpoortsbrug gebouwd. En die
heeft het dan jaren lang gelukkig
goed gedaan.
was (jammer genoeg) en er op zo'n
manier iets humoristisch in de maat
van haar lopen was,
WORDT VERVOLGD
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vries-
straat 18921 BP Leeu
warden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met donderdag,
uitsluitend 's morgens
van 9 tot 12 uur.
's Middags en van vrij
dag tot en met maandag
gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.21.00
per jaar; voor het buiten-
iand:fl. 37.50 per jaar.
Lospe nummers: afge
haald fl. 1.25 per stuk.
Per giro besteld: fl.2.00
voor 1 ex., fl.3.50 voor 2
ex., fl.5.00 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de Ie februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.
