HOMME OLIEKONT LAATSTE PORDER EENEDOCTERS WEDUWE 9 TOYOTA MOLENAAR B V. Vervolg van pag. 1 De porder is door de bijzon dere aard van zijn werkzaamheden tot een aparte figuur in het volksle ven van de vorige en het begin van deze eeuw uitgegroeid en in ver schillende steden van ons land vindt men dan ook op oude geveltjes de figuur van den porder, hier en daar met een afbeelding verlucht in rijmtrant bezongen. Bejaarde inwoners van Leeuwarden kunnen u vertellen, dat ook onze stad vroeger zijn porders voor be paalde stadsdeelen, uiteraard meestal specifieke arbeidersbuur ten, heeft gehad, o.a. in de Boter hoek, Achter de Hoven en rondom het Vliet. Minder bekend zal zijn, dat zelfs in deze tijd nog het beroep van porder voor dit laatste stadseel wordt uitgeoefend en wel door den 53-jarigen O. van Dijk, Cambuur- straat 62. Van Dijk, die bij zijn hoogbejaarde ouders inwoont, heeft de werk zaamheden als porder van zijn thans 90-jarigen vader overgenomen toen deze daarmede enkele jaren geleden wegens zijn leeftijd is opgehouden. Leverde het porren vroeger, met name in de jaren vóór de wereld oorlog, voor het gezin Van Dijk niet onbelangrijke financieele inkom sten op, gedurende de laatste jaren zijn deze aanzienlijk verminderd. ZES CENT In de drukste jaren moesten de oude heer Van Dijk en zijn gezin 130 personen per dag wekken tegen een belooning van6 ct. per per soon en per week. Thans is het aan tal klanten geslonken tot ongeveer 10 tot 15 personen; die ieder een vergoeding van ongeveer 20 ct. per week betalen. De inkomsten zijn dus wel vermin derd en bij een voortgaande daling van het aantal klanten is het voor den tegenwoordigen porder Van Dijk wel haast niet meer loonend iedere morgen om half vier op te staan teneinde zijn luttele klanten, hoofdzakelijk boerenarbeiders, en werklieden bij het spoor, te wek ken. De grootste daling van het aantal klanten voltrok zich in de jaren 1914-' 18, toen tal van personen door de mobilisatie van hun arbeid werden weggeroepen, en door de later tot stand gekomen wettelijke werktijdregeling, waardoor de ar beiders des morgens later aan de arbeid gingen. In de drukke tijd van voor de we reldoorlog toen een groot aantal personen des morgens vroeg gepord moest worden waarvan de meeste op eenzelfde tijdstip, liggende tus- schen 4 uur en kwart voor vijf, was het geheele gezin Van Dijk, de thans 87-jarige moeder en een broer van den tegenwoordigen porder incluis, bij de werkzaamheden be trokken. Des morgens 3 uur stond dan het geheele gezin op om zoowel des zomers als des winters, in gun stige maar dikwijls ook in zeer on gunstige weersomstandigheden, dit werk te verrichten. Dat 't echtpaar V. Dijk en hun kinderen daarbij tal van ervaringen hebben opgedaan, laat zich begrijpen en met name de oude vrouw, die thans ondanks haar hooge leeftijd nog iedere morgen om 4 uur met haar zoon opstaat, kan smakelijk van haar ervaringen ver tellen, die zij bij het porren heeft opgedaan. Verder lezen op pag. 6 05100-61116 A 'k mie niet vegis, he'k al es eerder mimmereerd, dat Gerrit G., alias Gekke Gerrit, een doodeerlijke ke rel was, so stiver as goud. Gien man, die't as krimeneel be kend ston bij de pliesjes op't Hof plein, laat staan bij de swatte heren mette witte beffen in't groate Ge rechtsgebouw an't Saailan of van't Kantongerecht oppe hoek vanne Oosterkade en't Droevendal Gien man, die't er op uut was een ander te besoademieteren, om één anne pet te trekken, of een poat uut te draaien. Dat wil dan segge finesjeel en strie- dig mette wet, want gewoan een an der te grazen nimme, mocht Gekke Gerrit just o so graag, dat hewwe nou al veskillende keren sien. Eiluk deed ie niks liever dan meensen inne maling nimme, mar hij pakte se noait bij de pottemonnee, daar keek 'ie wel goed voor uut. Daarnet wi'k vanself niet bewere, dat Gerrit noait van sien leven oek mar het minste spul mette pliesje had het, mar met akkevietsjes as jatte ofinbreke of vandalisme of suk so wat hoefde je bij Gerrit niet an te kommen - hij was er veul te rechts- kapen voor. En toch eenmaal is'thelemaal mis weest met Gerrit G. en t'is mar goed, dat de waarhied toen niet an't licht komen is - de meensen inne stad hadden't niet eens love willen, as se toen hoord hadden, hoe de vurk inne steel stak - notabene, toen se allemaal voor hem opkwammen om hem voor sie goeie gedrag te huldigen! Mar late we direct mar even vast- stelle, dat het toen noait so ver met Gerrit komen was, wanneer de pliesje niet een geweldige fout maakt had, een blunder, waarvan je nauwelijks begriepe, dat ie maakt wudde kan. En toch is't allemaal krek so gebeurd, a'k hier beskrieve sal, mien hasses er af, as't niet waar is. Die goudeerlijke, rechts kapen Ger rit G., alias Gekke Gerrit, liep op een moaie seumeravond in al sien onskuld te kuieren in't kleine parkje tussen de veemerk en de Sophia- laan, toen ie plotseling een smeris op sich af kommen sag. ,Jou moet ik hebben!'zei de man en voor Gekke Gerrit tot tien telle kon, voelde ie een paar handboeien omme pols en wudde hij as een moordenaar opbrocht, richting pliesjebero. Wat verdomme het dit allemaal te betekenen?'wu Gerrit wel es wete, mar die pliesje zei, dat ie sien grote bek'houwe must en sleepte sien arrestant met deur de Prins Hendrikstraat, dwas over't Wilhel- minaplein en deur de Bargesteeg. Veskeidenepassanten, die wel wend waren an't opbrengen deur stoere pliesjes van dronken kerels, loofden hun ogen niet, toen se sagen, dat een smeris hier Gekke Gerrit te pak ken had. Die was toch nooit dron ken en had oek nooit wat verkeerds bij de han? Nou dan, hoe was dit dan inne goedigheid mogelijk? Toen de pliesje sien gevangene bij de Langepiep opsleurde kwammen er een paar poatige Leewadder jon- ges an, die dizze woudknien wel even voor de futen lope wuden. Mar Gekke Gerrit, die er met de kop toch wel bijbleef bliekber, knikte even en .de beide mannen stapten anne kant. Bemoei je er niet mee" zei de pliesje nog, toen ie begreep, dat die jonges er sich niet meer met be- moeie suden. So kwam Gekke Gerrit, geboeid en wet, op't buro an't Hofplein terecht en daar kon ie prate wat ie wou -het ging deur wat die pliesje inne hasse had. Hoewel, ja hoewel er ouwere smerissen waren, die daluk al sei- den, dat er wat niet klopte, dat het niet kón wat se Gerrit inne skunen skoven. Mar die pliesje, jong en ambisjeus (hij was nog mar een paar maanden in dienst in Leewadden en had toe vallig nog noait van Gekke Gerrit hoord) zette deur en wat gebeurt er - zes weken later mut Gekke Gerrit, alias Gerrit G., terecht staan voor de Kantonrechter op beskuldiging van het fietsen sonder licht en het opgeven van een valse naam.' Dat su dan gebeurd weze oppe Voorstreek, waar 't pliesjemantsje Gerrit anhouden had en die had toen doadleuk as naam opgeven Piet van der Let. Toen't al gauw uutkwam, dat er in heel Leewadden gien Piet van der Let beston voelde die pliesje sich behoorlijk inne sak tast en van die dag af begon ie uut te kieken naar de man, die hem so te pakken nomen had. Tot ie hem verdikke plotseling lopen sag in't parkje bij't stasjon. En wat toen volgde hewwe krek al sien. Verdachte!" blafte de kanton rechter, nadatt pliesjemantsje om standig uutleid had, hoe't allemaal gaan was, ,,hoe heb je het in je hoofd gehaald een valse naam op te geven?" Dat he'k niet in't hoofd haald'ver dedigde Gerrit sich. Wat!?!" brieste de kanton rechter, ,,nu ook nog brutaal?" Nou, om een lang verhaal kot te maken, de Ambtenaar van't Open baar Misterie achtte ,de verdachte schuldig aan het ten laste gelegde" en hij vroeg, tot Gerrits groate ver bazing, een boete van vijf gulden of vijf dagen hechtenis voor't licht en een tientje of tien dagen hechtenis voor de valse naam. ,,Mak nog wat segge, meneer?" vroeg Gerrit beleefd. ,Nee'besliste meneer de kanton rechter, ,,ik ben al voldoende inge licht' 'en hij vonniste conform de eis: vieftien gulden of vieftien dagen inne bak totaal. Het hele skandaal kwam vanself in geuren en kleuren inne krant en dit wudde oek lesen deur een sekere Jan van der Heide uut Haddega- riep. Die skrok sich eerlijk seid het ape- suur, kon er de hele nacht niet van slape en kwam de volgende mor gen al vroeg in Leewadden op't pliesjeburo om er op te biechten dat hij en gien één anders die Piet van der Let weest has. Hij, Jan van der Heide had sonder licht reden, hij was deur'tpliesjemantsje anhouden en hij had de valse naam Piet van der Let opgeven - die Gerrit G. had er alleen dit met te maken, dat ie as twee druppels water op Van der Heide leek, even groat, oek wat ros sig, oek sun gniezende snuut. Alleen wie Gekke Gerrit beter kon sag het veskil en een geroutineerde pliesje had het veskil seker sien! Toen wudde, op sien beurt, Piet van der Let, oftewel Jan van der Heide veroordeeld en Gerrit sag sich - deden later - rehabiliteerd, na heel wat ambtelijk gehannes, mar son der veul verontskuldigingen. Intussen gebeurde er wat spekta- culairs, toen Gekke Gerrit, diep vernederd deur alles wat se hem an deen hadden, op een avond wat rondhing inne buurt van't Reigers plein Wie sag ie daar patrouilleren voor de café's oppe Weaze? Just ja, die verrekte pliesje met sien eigen- i wies gesicht. Wat Gerrit nog noait van sien leven overkomen was, dat gebeurde nou: plotseling wudde het hem swat voor de kop, begon ie te koken van razer nij en wist inne verste verte niet meer wat ie deed. In die toestand stormde ie op sien vijand af en gaf hem van achteren een geweldige oplawiebus, waardeur dizze gesag- drager met een fraaie boog in't inktswatte water vanne Weaze ver dween. Hoewel gien sterveling 't gebeuren sag, stroomden er meteen allemaal meensen toe, want de drenkeling skreeuwde as een mager varken om hulp. Mar denk nou niet, dat oek mar één een vinger uutstak om hem er uut te krijen. Hij su dan oek seker vesopen weze, as de dader van disse moordanslag niet tot besinning komen was en wat sag't nieuwskierig toekiekende publiek toen? Gekke Gerrit self sprong er in en haalde de kerel oppe wal! Nieuwe heldendaad van de beken de Gerrit G." kwam er toen noata- bene inne krant te staan, want oek die lui vanne pers konnen niet wete, dat Gerrit die smies er self eerst indonderd had. En nou nog het allermooiste vanne grap: toen de Leewadders lazen, dat Gerrit een pliesjeman het leven red had, kwam de halve stad in be weging om hem te huldigen. De een docht an een geldelijke beloaning, de ander an een oorkonde, weer an deren wuden, dat ie een medaille kreeg, as't kon een van goud. Mar soas't so vaak gaat, gong het oek hier: uuteindelijk gong het al lemaal niet deur, de beloaning niet, de oorkonde niet en oek een me daille kreeg ie niet, nog niet eens een blikken en dus al helemaal niet een van goud. En dat was in dit geval miskien oek mar het beste oek. Want het su toch wel het toppunt weest hewwe, wan neer se Gekke Gerrit toen oek nog opdrave laten hadden voor een mooie huldiging. Mar, eerlijk is eerlijk, hij su er gek genoeg voor weest hewwe om sien onderskeiding met een stalen smoel in ontvangst te nimmen... Kees Brol VFRTROUWDE OCCASIONS MET 3 MAANDEN BOVAGGARANTIE KEIDAM 2 LEEUWARDEN Eene doctersweduwe met twee onverzorgde kinderen kan niet meer in haar onderhoud en dat barer kinderen voorzien. Voor haar vragen wij hulp. In 1872 overleed haar echtgenoot, haar geen vermogen nalatende, zjj had toen vier onverzorgde kinderen. Eene uitkering ineens uit eene levensverzekering stelde haar in staat de eerste jaren na het overlijden van de echtgenoot te leven en twee der vier kinderen eene fatsoenlijke opvoeding te geven. Met kracht van inspan ning is zij daarin geslaagd, thans evenwel kan zjj niet meer, zelf oud en ziekelijk geworden, terwijl de kinderen, die reeds hunne bestemming hebben, het weinige, dat zjj verdienen, voor zich zeiven noodig hebben. Zij, de moeder, heeft geene fondsen meer, en zjj zag toch zoo gaarne de bijna voltooide opvoeding der beide jongste kinderen te kunnen volein digen, en een paar jaar in het onderhoud der beide jongste kinderen te kunnen voorzien, want dan hoopen wjj, dat de positie der kinderen zoodanig verbeterd zal zijn, dat zjj voor het onderhoud hunner moeder zullen kunnen zorgen. Van de ingekomen bijdragen zal in de Courant worden melding ge maakt. (1878)

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1979 | | pagina 9