VEEL STRAATJES IN BINNENSTAD
SCHIJNEN OP ELKAAR TE LIJKEN
EU
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
5
De foto voor onze prijsvraag "Leewadders, waar is dit?"afgebeeld in 't Oude jaarsnummer" van 't
Kleine Krantsje, heeft onze abonnees voor grote en meest onoverkomelijke problemen geplaatst. Het
aantal inzendingen, dat er ditmaal bij ons binnenkwam, was dan ook veel kleiner, dan we gewend zijn en
daarbij waren er nog opvallend veel foutieve oplossingen ook. Dit laatste moet een gevolg zijn geweest
van het feit, dat het afgebeelde straatje veel leek op een andere straat in de oude binnenstad, of, beter
gezegd misschien, op minstens twee andere straten in het hart van de stad. Maar zoiets maakt onze
prijsvraag natuurlijk wel aantrekkelijker: wanneer iedereen altijd meteen maar kon zien van welk punt de
foto's zijn gemaakt was er niet veel aardigheid meer aan.
De verwarring, ontstaan door de
ze treffende gelijkenis, komt aardig
tot uiting in de brief van onze abon
nee, de heer G. van der Kooi uit
Heerenveen. Hij schreef het vol
gende:
"Bij de komst van het Kleine
Krantsje kijk ik onmiddellijk naar
"Leewadders, waar is dit?" Ik heb
daar de smaak van te pakken gekre
gen en ik moet U zeggen, dat ik
direkt een eerste ingeving heb bij
het zien van de foto's; pas na langer
bekijken bekruipt mij soms de
twijfel. Ook nu in nr. 351. consta
teerde ik direkt: "Dat is de Monni-
kemuurstraat, gezien in de richting
van dé Grote Kerk". Daarna begon
ik toch weer te twijfelen. Ik ken
echter maar een straatje in Leeu
warden met al die verspringende
stoepjes, nodig om vanaf de terp te
komen. Van deze kant van de straat
weet ik weinig, aan de andere kant
zat bakker Westerhof met een win
kel zo klein dat als er twee klanten
binnen stonden, moest de rest naar
buiten. Ook zat aan de andere kant
Wielinga's zaden of zoiets. Inder
tijd zat één van die jongens (Her
man?), bijgenaamd Kiepke, bij mij
op Leeuwarder Zwaluwen. Toch
ben ik niet helemaal zeker. De beste
wensen voor Uw krantsje, U en Uw
medewerkers in 1980 en ga toch
vooral zo door!"
NEET ZEKER
Toch ben ik niet helemaal zeker zegt
de heer Van der Kooi. Zouden al die
andere inzenders, die gokten op
respectievelijk de Speelmansstraat,
de Gedempte Keizersgracht en de
Torenstraat dat wel zijn geweest?
Maar beste mensen, het was niet de
Monnikemuurstraat, noch de
Nog een foto van het Heer Ivostraatjenu van de kant van de Grote Kerk
straat af gezien.
Speelmanstraat, evenmin de Ge
dempte Keizersgracht of de Toren
straat, maarhet was het oude
Heer Ivostraatje, ofwel het Surive-
straatsje, zoals dit straatje tussen de
Grote Kerkstraat en het Sint Jobs-
leen door de Leeuwarders van vroe
ger werd genoemd.
"Op de foto" zo schreef de heer S.
Klaver te Stiens, "de rechterzijde
van het Heer Ivostraatje, gezien
vanaf de Groeneweg. Deze huizen
zijn, evenals de huizen er achter,
plusminus 1955 afgebroken, waar
door nu "De Laatste Eer" een on
belemmerd uitzicht heeft op de po
pulairste Leeuwarder sinds de zes
tiende eeuw".
"De foto dateert uit omstreeks de
tweede helft van de dertiger jaren".
aldus mevrouw D. van der Weide te
Leeuwarden, die verder schrijft, dat
de ouders van haar man op nummer
49 in het Heer Ivostraatje een krui
denierswinkel hadden van 1923 tot
eind augustus 1959.
Die kruidenierswinkel - Van der
Weide dus - wordt in veel meer
reacties genoemd, o.a. door me
vrouw I. J. de Vries-Reinsma te
Eestrum, die ons een hele opsom
ming gaf van de bewoners van wel
eer: "Johanna, een Duitse vrouw,
Wierda, weduwe Van der Hoe
ve en Van der Weide met het krui-
denierswinkeltje op de hoek".
Voor de heer Joh. de Jong te Leeu
warden was het oplossen ook dit
maal weer "een makkelijke klus",
maar hij heeft in z'n jeugd dan ook
jaren in deze buurt gewoond. "De
Leeuwarder benaming van het Heer
Ivostraatje"aldus de heer De Jong,
"laat zich gemakkelijker uitspre
ken, dan opschrijven. De oude
Leeuwarders zeiden namelijk ut
Sjerivestraatsje".
SURIVESTRAATSJE
Ook mevrouw A. Jacobs-Jeelof te
Oudkerk noemt in haar brief beide
namen van de straat. "In het boekje
Koekhappen vond ik de foto op pa
gina 7, westwand 't Surivestraatsje,
op pagina 30 in hetzelfde boekje
staat een foto van dezelfde huizen
en het heet dan Heer Ivostraatje,
genoemd naar Heer Ivo Johannes,
Hoofdpriester van de Oldehove.
Beide namen zijn volgens mij dus
goed".
Mevrouw Van der Woude te Zaan
dam schreef ons, dat zij vlak bij dit
Heer Ivostraatje, jaren heeft ge
werkt bij mevrouw Van der Minne-
Buma. "Wij noemden haar altijd de
Freule. Zij had een heel groot huis
naast een zenuwarts (Dr. Wester
huis, nu De Laatste Eer, red.). Het
was een prachtig huis met daarnaast
Het Princessehof en als je helemaal
door het huis ging en door de grote
tuin kwam je door een houten poort
in de Butterhoek, waar een loge
ment was van Aaltsje van der Brug.
Vaak kwam Fedde Schurer bij me
vrouw Van der Minne - ze hebben
beiden veel voor de Fryske Kultuer
gedaan. Aan de overkant in de
Kerkstraat woonde Van Dijk, wij
noemden hem toen Leedaanzeg
ger".
GOED EN FOUT
Goed en tegelijk fout was, merk
waardig genoeg, de inzending van
de heer Rinze van der Heide te
Leeuwarden, die wel begreep, dat
het hier om het Heer Ivostraatje
ging, maar die toch niet zag, dat de
westelijke gevelwand van de straat
was afgebeeld. "De foto moet ge
maakt zijn", schreef hij, "op de
hoek van de Grote en de Kleine
Kerkstraat en de afgebeelde straat
kwam uit op de Groeneweg of de
Boterhoek". De fotograaf stond
evenwel niet, zoals we al eerder za
gen, in een van de Kerkstraten,
maar juist aan de andere kant van de
-straat, in het Sint Jobsleen, dat tus
sen de Boterhoek en de Groeneweg
in lag. Zo was ook niet de oost-
wand, maar de westwand van de
straat afgebeeld.
"Eerst dacht ik nog", schreef de
heer Van der Heide, "het is de
Speelmansstraat of de Monnike
muurstraat, maar bij het aanschou
wen van de laatste zag ik op de foto
geen Grote Kerk op de achtergrond
Het is allemaal zo veranderd. Maar
als ik op die foto de grote schoorste
nen zie gaan mijn gedachten terug
naar de tijd dat ik als bakker mijn
klanten moest bedienen - bij storm
en regen ging je dan door die
straatjes en stegen en vaak had je
dan angst dat je iets op je nek zou
krijgen".
UITVOERIG SCHRIJVEN
Een uitvoerig schrijven kregen wij
ook van mevrouw G. van der Meu-
len-Munsterman te Leeuwarden.
"Ik ontdekte op de foto mijn ge
boortehuis, waar mijn beide broers
en ik werden geboren, mijn oudste
vervolg op pag.
1-1
WONING
INRICHTING
Ntaiwestad 95-97
LEEUWARDEN
De oude Monnikemuurstraat, één van de straatjes, die op het Heer Ivostraatje leek.
