GOSSE DE FLUITER
GESPREKKEN OP
DE KROON
JEUGDHERINNERING
9
Het leek wel of se even staakt had
den, onze bruggemannen. Mar soa
sat het niet. Het was hun gewoan
wel es te koud om de deur uut. Mar
ja, fan lang tuus sitten wur je oek
mar een huushen, en die wieven te
ouwehoeren, dat soa doende
Salle we weer even met luustere
naar de ferhalen fan jimme wete
wel: Tabe Ruutsje, Jan Boerke (sien
Fries wurdt met die nije spelling nog
beroerder!), Lange Marten (trots
op Cambuur oeala), Wiebe Poatsje
en Sjouke Sukerslak as ons faste
ploegje. Onze anlopers Hein fan't
Hobbelpeerd en Kees Lotsje late
heden ferstek gaan.
Tabe Ruutsje: Hewwe jim nog op
skaatsen staan mannen? Nee, ik self
oek niet. We binne aardig kom
pleet soa te sien. Gien poaten bro
ken en oek niet deur 't ies sakt.
Jan Boerke: De wintersport wie mie
te djür fan 't jaar. En op redens siene
se mie oek niet meer. Hoewol, ik
mocht het froeger stommegraag
dwaan
Tabe: Mien frouw en ik hewwe nog
es weze kieken naar de kleinkien-
ders fan hur suster Dora. Die reden
daar bij de Bonkefaart. En toen
hewwe Dora en de frouw oek nog
een paar halen deen. Atsje Keulstra
was der niks bij
Sjouke Sukerslak: Nou fan die ster
ren fan teugenwoordig kanne se't
gauw winne. Of se ferlieze het, of se
skiete uut 'e bocht met 'e kont in 't
strooi. Op een keer eerst die frouw,
en later hur manJos en Hos Fallen-
fijn.
Lange Marten: Dora seistou,
Ruutsjeman? Dat is dien skoansus-
ter, die hew ik skoan kannen. Dat
waar froeger son lekker, swart
mokkeltsje. Eikeneen liep op hur.
Ik weet het nog best. Lekka, lekka,
Dora, Dora.
Jan: Ho, ho, lange leafhebber. Een
lekker, swat mokkeltsje, is dat nou
praat foor son aid struuk? En soa
swart sal se oek wel niet meer weze
Tabe: Dat fait nog met, mar se is
wel dik wudden. Allemaal kinnen
en plooien en muien seit hur man
dan. Ja, seit ie, as we savus op bed
gane, leg ik mie bij de meerderhiet
neer!
Sjouke: As sukken op het ies don-
dere, gebeurt er oek heel wat. Of der
een bom fait, dou hest kans op een
gat in 't ies en een gat in 'e kop.
Mien groatfader su wel segge, dan
konst de handel wel fergete. En de
femilie mar weken sukerslakken
frete. De bek kleefde ie soa wat
dicht.
Wiebe: Je hadden froeger oek son
dikke melkster op 'e feemerk, die
fan Bom hiette. Ja, Lydia Bom. Wat
een meens was dat. Armen as billen
en billen as dampalen.
Tabe: Dat folkje ferdwient. Froeger
hadden je faste feedrievers en
koopmantsjes. Halbe Snoek en Ru-
ge Tinus en de Diekstras. En heel
froeger de Roosjes en later die pak
jesjouwers bij 't stasjon. Hoe hiet ie
nou Ja, Flampiep.
Sjouke: As sukken dan weer wat
ferdiend hadden, kochten se een fles
liemenade sak mar sêgge, en dan
gongen se in die pisbak op 'e Weaze
staan, elk in een afdeling, en dan
omstebeurt proeve.
Marten: Mar waar fiene jou nog een
knappe, ouwerwetse pisbak? Je
mutte se met een lampke soeke, en
dan is de saak al nat. Laassen loop ik
bij het Pepermuntsjefebriek, ik hew
hoog water, ik denk even ansteke.
Louw loene met 'e klep dicht. Gien
pisbak meer. Nou, en die hèt er ja
ren staan.
Tabe: Foor mij is de vraag, waar
blieve die dingen. Se wille alles
houwe en beware. Se make overal
museums foor. Mar dizze oudhe
den, dizze altied seer nuttige foor-
werpen, wurre weg. Wurre soa mar
weg.
Jan: Eigenluks moasten alle bak
kers en melkboeren en stratemakers
en weet ik feul, de hannen der yn
stekke en soa, want die hawwe der
altied een soad genot fan had. En
dan met mekaar naar 't stadshuus.
Sjouke: En dochtsou dat dat wat
geeft? Die breke ommers alles af.
Waar is Ammesietsia bleven, en de
Watertoren, en de Klanderij? Suk
ken draaie dochs de han niet om foor
een paar ouwe urenoren?
Wiebe: Ho, ho, daar staat teuge-
nover, dat andere ouwe dingen weer
knap opmaakt wurre. Loop es over
de Nijburen, Luilekkerland, deur de
Muntsjemuurstraat, de Groate
Kerk. Daar ston trouwens froeger
oek één achter.
Tabe: En jou kenne oek niet hene
gaan, en laat alle ouwe huuskes
staan. Wat ston der hier in 'e buurt
niet een griebus. Froeger wel gesel-
lig, mar jonge
Sjouke: Het waren allemaal gien
paleiskes soa as de filla fan Saakje
Procee. Ik hew nooit bij Rooie Mink
in 'e Jan Muskesteeg op fesite
weest, jim wete wel lichte brigade,
mar ik weet niet of 't feldbed wel
skoan waar.
Marten: Nou gien geouwehoer over
ouwe hoeren. Praat dan over de
Walstra's en de Sinnema's, skelfis,
en meziek make. En dan hadden
jouw die fruitfemilie uut 'e trap-
woanings, die wel bij 't Jakkenes-
sehuus stonnen. En dan Sterk de
smid. Ik sien nog die seun foor mie:
een oester fan een kerel!
Jan B: Dus die droeg sien fan mei
eare. Een sterke smid. Bij de Great
Tsjerke wenne ek een smid, die em
Sterk skreef. Ja, hoe komt een
meens oan sien namme?
Wiebe: Dat hewwe nog altied an
Nappie te danken. Die sei, elkeen
muteen achternaam hewwe, en toen
konden se kieze. Fak hun fak, dat
waar het maklijkst; Bakker, Visser,
Boer, soek mar uut.
Tabe: Of waar se woanden. Berg, of
Diek of Terp, och heden ja. En
dan die lui die dochten, as die Nap-
poalion aansen fut is, is 't weer
over. Dus noem mij maar Poepjes,
of Naaktgeboren of eh, Kloatwiek
en al soa meer. Nou dat hèt het na
geslacht weten!
Sjouke: Ik hew daar nooit soa bij
stilstonnen. Dus uut die tied stamt
dat. Heden, heden, wat een aardig-
hied fan son man. En deed ie dat
alleen in ons land?
Tabe: Wel nee, gocheme gatlikker.
-In alle landen, dan had ie eikeneen
in het groate boek, foor de soldate-
beweging en foor de belastings en
foor noem mar op. Ja, laat die kleine
korperaal mar skuive.
Wiebe: Je hadden oek wel lui, die
Soldaat hietten. Hij oek met sien
groate karre fol gelanteriën en soa.
Dat sien je nou niet meer. Oek gien
meensen die bij de deuren langs
komme met ogoasje.
Marten: Nee, mar siestou nog wel
es een dokter in een koetske rieden,
in son ouwe fiegelante? Die ene
dokter hèt het nog jaren deen. Het
nachtpitsje noemden se em. Altied
savus weet hoe laat, en as ie dan een
krant leggen sag, gong ie eerst op
sien dooie gemak de krant kezen.
Eén van onze abonnees heeft onlangs terloops geschreven over een zekere Dijkstra, die vroeger zo geweldig mooi kon
fluiten op straat.
Wel'reageerde een andere abonnee daarop, 'die mooie fluiter was mijn vader, Gosse Dijkstra, die altijd met de
turfkar op pad ging en die nooit hoefde aan te bellen, want de mensen hoorden zijn fluiten wel'Hier zien we Gosse
Dijkstra met zijn gezin op hun schip aan hetNoordvliet. Ook in de kringen van het Leger des Heils was de heer Dijkstra
zeer bekend; hij heeft er zich erg verdienstelijk voor gemaakt.
vervolg van pag. 7
De kunstenaars, door Pim en Joop
Regnery in de oorlogsjaren ver
troeteld in De Kroon, wilden waar
lijk wel wat terugdoen; in plaats van
de hotelrekening te betalen verrijk
ten zij Pims kunstcollectie met ei
gen werk. Zo kreeg kunstverzame
laar Pim Regnery een pracht collec
tie met doeken van Germ de Jong,
Jan van Herwijnen, Mathieu
Wiegman, Jan Sluyters, Piet van
der Hem.
Als bestuurslid van de Maatschappij
ter Bevordering van Schilder- en te
kenkunst én als hoofdbestuurslid
van de Horeca begon hotelier Reg
nery de kunst ook in vakkringen te
propageren - regelmatig leende hij
werken uit aan collega's en aan re
presentatieve rondreizende exposi
ties in ons land.
ZOETE INVAL
Geen wonder, dat De Kroon'doorde
jaren heen een zoete inval voor kun
stenaars bleef - zij vonden er hun
werken aan de wand, zij vonden er
een fijne ambiance rond de figuur
van de kastelein.
Ook als restaurant kreeg De Kroon
een grote faam en zonder tal waren
de belangrijke partijen, die het hotel
kreeg te verzorgen, niet alleen in het
bedrijf zelf, maar ook er buiten, op
het Poptaslot in Marssum, in het
Provinciehuis, ten huize van de
Commissaris der Koningin. Prins
Bemhard, Prinses Beatrix, de Sjah
van Perzië, nog in volle glorie,
schaarden zich in de rij van gasten
van Pim.
Vaste gast, wonend in het hotel
(kamer 17) werd een man, die voor
een niet gering deel jarenlang de
sfeer rond de stamtafel zou bepalen;
de advocaat Henk Smeding. Re
gelmatige gast werd de veehande
laar Karst Kuperus. Er zijn in de
jaren vijftig en zestig weinig mo
menten geweest, waarop geen van
deze beide heren in De Kroon te
vinden was. Met hun fantasierijke
verhalen en zeer bijzondere humor
gaven ze dikwijls de toon aan bij het
discours in de gelagkamer-of beter
gezegd, misschien in de gelachka
mer, want wat is er in de loop der
jaren wat afgelachen rond de stam
tafel in dat Hotel De Kroon!
vervolg van pag. 3
wat ons heel erg meeviel. Van de 26
weken dat ik in dienst was heb ik 24
dagen doorgebracht in de provoost!
Ik ben ook nog een „gedeserteerd".
Dit kwam zo. Ene Boonstra uit
Leeuwarden, ik meen dat zijn vader
een expeditiebedrijf had aan de
Bleeklaan, had verlof tot maandag
twaalf uur. Hij vroeg mij of ik zin
had met hem mee te gaan liften naar
Leeuwarden. Nou dat had ik wel,
maar ik had geen verlof. Nu moes
ten de achterblijvers op die zater
dagmiddag oefeningen doen op het
veld, dus ik ook. Na het middagap
pel heb ik mijn eerste grijs aange
trokken en toen de ploeg afmar
cheerde ben ik, half weggedoken
onder de lange jas van Boonstra, de
poort met hem uitgeslopen. We
hebben een eind gelopen tot buiten
Naarden, want liften mocht offi
cieel niet, dus je moest uitkijken.
Maar het lukte ons en na een poosje
kwam er een auto aan. Wij de hand
omhoog en ja, hij stopte. Het was
een heel mooie auto en tot onze ver
bazing zagen wij op de portieren het
Koninklijke wapen staan. De
chauffeur vroeg ons om maar in te
stappen, hij moest naar Het Loo,
dus wij konden een heel eind mee.
Vorstelijk zijn wij door Amersfoort
gereden en buiten Amersfoort
moest hij richting Apeldoorn en wij
richting Zwolle. We hebben mis
schien een half uurtje moeten
wachten toen er een wagen stopte en
op het kenteken een B, toen nog
Friesland. De man achter het stuur
vroeg waar wij naar toe moesten en
toen wij zeiden, naar Leeuwarden,
zei hij, „dan boffen jullie, ik ook".
In Zwolle heeft hij ons nog getrak
teerd op een glas bier en prinsheer
lijk kwamen we om zes uur in
Leeuwarden aan. Dat was een ver
rassing thuis, want ik was nog niet
thuis geweest sinds ik in dienst was
gegaan. Het werd een heel gezellig
week-end. Met Boonstra was afge
sproken, dat hij met een kennis
maandagmorgen om acht uur mij
zou komen afhalen voorde terugrit.
Prompt om acht uur waren ze er.
Het was een klein bestelwagentje
vol met matten en tapijten. Die ken
nis moest naar Rotterdam en kon
ons dus haast helemaal naar Naar
den brengen. Bij Bussum stapten
wij uit en we zouden het laatste stuk
wel lopen. Maar even later kwam
ons een scharensliep met een gam
mel autootje achterop en die zei,i
„klim er maar in jongens"Dat de
den we en we kregen in de gaten,
dat hij al een vroeg en flink borreltje
achter de kiezen had. Het resultaat
hiervan was, dat hij vlak voor Naar
den met een flink vaartje een grote
heg instoof. We hebben hem nog
even geholpen het vehikel weer op
de weg te krijgen en liepen naar de
wacht.
In de wacht werden wij met open
armen ontvangen en voor mij was er
ook nog een open provoostdeur. Zes
dagen na de dienst het cachot in was
de straf voor een prettig week-end.
Dat viel mij nog best mee.
Jan: Better let as net, hèt ie docht.
En hij staakte oek niet krekt as in
België, Groate idioten daar, die pe-
tatfreters. Dokters stake, en appete-
kers, en de toskedokters stake loof
ik oek.
Sjouke: Ja, salie jou piene bek kre
gen hewwe fan een Weinachtsdrol,
soa as mien broer se altied noemt, of
met oud en nij een fuurpielk foor de
hasses kregen hewee, mar holpen
wurre, ho maar. 't Is toch freselijk
meensen
Tabe: En asje dan nog al een onder-
kruper fan een dokter fonnen hew
we, en met het resept naar 't appe-
teek gaan, sit de deur dicht met een
briefke der op: Sitten in Frankriek te
staken. Daar gingen se met de bus
hene!
Marten: En dan oek gien naam fan
een andere appeteek. Froeger as 't
Sentraal dicht waar, dan konnen je
naar Tromp Visser, of naar Uffelie.
Mar nee, al die lui stake oek. Nou
ja, dan konnen je nog naar die klei
ne, kale Prinsen op 'e Tunen. Dat
waar wel een droge gisser, mar die
had er aardig ferstand fan.
Wiebe: Ik gaan loof ik an een bakje
koffie denken. Mien poat gaat mie
oek steken. En der sal oek wel een
krant weze.
Tabe: Fleden week froeg mien
buurman mie: Wat leze jou altied
eerst in 'e krant, fan Sterke Yerke,
of fan Merijntje Gijzen en sien ma
ten bij die ouwe betontuter in Rome,
dou weest wel. Ik sei, altied eerst de
adfertensies,ofder oek kunde bij is.
Sjouke: Krekt as die kerel, die sien
frouw altied oek eerst de adferten-
sies deur sneupt, en dan nou en dan
fraagt: weest wie der oek doad is.
En hij seit alle keren: as ik het bin,
hoef ik het niet te horen. Dat ken
best een paar dagen wachte!
