VOSMAN'S MOLEN ,HET LAM'
BIJ VROEGERE TRAMSTATION
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
5
STRAFSCHOP?
HOOG OVER!
De molen Het Lam, ofwel Vosmans Molen, dat was het wat we konden zien op de afbeelding van vier
weken terug voor onze prijsvraag "Leeuwarders, waar is dit"De molen - en dat wisten veruit de meeste
lezers, die een oplossing instuurden - heeft bij de Westersingel gestaan aan het begin van de straat, die er
later naar is genoemd, de Molenstraat. Op dat punt staat nu een bedrijf van de CAF en weet u, wat nu zo
aardig is? Dat we de molen in dit bedrijfspand nog helemaal kunnen terugvinden. De enorme balken van
het onderstel zijn namelijk blijven staan-sterker nog, de CAF heeft de vroegere contouren in ere hersteld,
zodat iemand, die nu deze winkel bezoekt, met enige fantasie het idee kan krijgen voor de oude molen te
staan!
Toch is het nu al een en zestig jaar
geleden, dat de molen Het Lam
werd gesloopt; in 1919 gingen de
wieken er af en verloor de stad weer
iets, dat nu nog een machtig monu
ment had kunnen zijn.
„Volgens mij moet dit de oude
"Vosmans molen zijn" schrijft
de heer K. Pot uit Hoogeveen.
„Links het Vosseparkje en rechts
een gedeelte van het stadsbolwerk
aan de Westerplantage. Beide een
maal ideaal voor de jeugd om er bij
sneeuw te sleeën en om er te schaat
sen bij betrouwbaar ijs. Geheel
links (buiten de foto) lag de vroe
gere broodfabriek van Dalenoord en
veel later kwam daar de villa van de
heer Regnery senior."
PONTJES
De heer Pot herinnert verder nog
even aan het pontje hier vlak bij en
noemt ook de pontjes bij het Stads
ziekenhuis en bij de Wissesdwin-
ger. Zijn vraag: "Die zullen nu wel
alle drie verleden tijd zijn" moeten
we bevestigend beantwoorden.
"Overvaart 1 cent, weekabonne
ment tien cent - het bestaat het"
aldus de heer Pot.
"Als vijftienjarige" herinnert de
heer D. Beeksma te Leeuwarden
zich, "ging ik iedere morgen op
schaatsen naar mijn werk op de Fri-
co. Dat was in de winter van '28.
Dan stapte ik op bij de voormalige
gasfabriek, dus een aardig ritje
tweemaal daags. Achter de Prin
sentuin langs en onder de brug door,
waar deze foto is gemaakt." De
heer Beeksma geeft ook nog even
aan hoe de wind was, toen de foto
werd gemaakt. "West noordwest -
aan de mast van het schip links op de
ir
DE BROODFABRIEK
Omtrent de bestemming van het ge
bouw en het terrein der bakkerij
„De Hoop" aan den Westersingel,
van de firma Dalenoord (welk be
drijf, zooals we meldden gefuseerd
is met dat van de firma Dam, alhier)
is nog niets bekend. Dat er een
groentedrogerij zou worden opge
richt, is niet juist. Het terrein met de
gebouwen is nog te koop. (1917)
foto te zien".
De heer Ing. G. van der Kooi te
Heerenveen schrijft ons, dat hij ei
genlijk veertig jaar te jong is om aan
onze prijsvraag mee te kunnen
doen. "Meer dan van mijn herinne
ring moet ik het hebben van combi
neren en deduceren, maar ik kwam
tot de conclusie dat dit minstens zo
leuk is." En zie: zo kwam hij dit
maal tot de juiste oplossing.
"Overigens" zo schrijft hij. "was
dit wel een bekend traject voor ons
jongens in het begin van de vijftiger
jaren, want we liepen met onze bad
handdoek en onze zwembroek van
uit de binnenstad over de Vrouwen
poort door het Vosseparkje naar de
Overdekte. Ik meen, dat het
zwemmen een kwartje of zo kostte
en ik zou ze niet de kost willen ge
ven, die dat uitspaarden door bij het
bord "Mannen" bij de Vrouwen
poort naar beneden te gaan, hun
zwemspullen en hun haar nat te ma
ken en zo iets anders te doen dan de
bedoeling was. Ik herinner me
Bram's moeder, die zei, dat de
Overdekte niet meer was, wat hij
geweest was, de frisse chloorlucht
was vervangen door een stads
grachtenluchtje. Zij kon het weten,
want ze woonden aan de Nieuwe-
stad
PAARDETRAM
"In de tijd dat de foto werd ge
maakt," schrijft de heer Rinze van
der Heide te Leeuwarden, "reed de
tram er nog en was er een halte. We
gingen wel met de tram naar Wit-
marsum en vandaar met de paar
dentram naar Makkum".
Mej. J. de Jong te Leeuwarden,
zegt, schrijvend over de broodfa
briek van Van Dalenoord: "Heel
veel kinderen haalden daar vroeger
brood. Dan kreeg je een stuk kuste-
koek of een boltsje. Wij mochten
nooit mee, maar als we flink zeur
den mocht het wel. Prachtig: met
een rood geruit sloop op stap. We
moesten dan wel lang wachten
maar dat hinderde niet"
Mevrouw G. van der Veen-van der
Meulen te Lekkum schrijft, dat ze
net haar moeder van vier en tachtig
op bezoek had, toen ze onze prijs
vraag bekeek. "Ze vertelde mij, dat
ze hier als schippers (Germ en An
ne) vroeger veel vrachten steen los
ten voor de nieuwe straten, de hui
zen en de bouw van de katholieke
kerk. Dad deed zestien gulden per
vracht van Schenkenschans af. Wij
als kinderen kregen ieder een gul
den als we meehielpen - daar moest
je dan zestienduizend stenen voor
door je handen nemen. Vaak ook
kwamen de Van Wierens uit Mars-
sum met hun wagens en grote paar
den aanbolderen en dan kregen we
sjouwerleui in het schip, een rooie
en een schele, die vlug na het lossen
hun geld verzopen."
MOLEN DE AREND
"Rechts op de foto" bericht ons de
heer H. van der Veen te Leeuwar
den, een gedeelte van de Vrouwen
poortsdwinger, waar ook een molen
stond, de Arend. Het molenaars
huisje staat er nog. Een zestig jaar
geleden was dit vaak ons speelter
rein. 's Winters met de slee zo van
boven het ijs op en ook 's zomers
was het er prachtig spelen. Wij
noemden het de "moalentuuntsjes"
„Het is altijd groot feest als Uw
Krantsje in de bus valt, al is het niet
altijd de "goeie", maar wel oude
tijd van Leeuwarden, die wordt be
schreven en daar heb ik de allerbeste
herinneringen aan bewaard" meldt
mevrouw A. Jacobs-Jielof te Oud-
kerk, die verder weet, dat de molen
de naamgever van de Molenstraat is
geweest en de eigenaar - H. A.
Vosman - de naamgever van het
"Vosseparkje".
Bij de heer Theun de Vries te
Zwolle bracht onze prijsvraag weer
een heel andere herinnering naar
boven. "Hier stond in later jaren de
zogenaamde Hut van Oom Tom,
een salonwagen waar Tom Henkes
ijs en snoep verkocht. Hij bestond
het zelfs om in de oorlogsjaren cho
colademelk (zal wel ondermelk zijn
geweest) plus gebak met slagroom
te verkopen. In de oorlogsjaren was
de molen een bouwval, maar iedere
In de achter ons liggende jaren
is de naam van de Frisia-voet-
baller Anton Dalhuyzen nogal
eens gevallen in onze krant.
Dalhuyzen was op het voetbal
veld dan ook een zeer gerenom
meerde figuur, erg geliefd, maar
ook gehaaid. Hoe gehaaid bleek
uit een herinnering van onze
abonnee, de heer Jelle Wasse
naar te Harlingen, die in vroe
ger jaren onder de hoede van
Anton Dalhuyzen heeft getraind.
De heer Wassenaar schreef ons
het volgende.
,,Anno 1920. Anton Dalhuyzen
speelt mee in een wedstrijd van
Frisia en veroorzaakt een straf
schop. Met uitputtende veront
schuldigingen legt hij de bal zelf
wel even voor de tegenstander
op de witte stip. Maar wat nie
mand ziet: terwijl hij de bal
neerlegt plakt hij er in een hand
omdraai een dikke kluit modder
aan de achterkant tegenaanHet
gevolg: de strafschop wordt ge
nomen en de bal vliegt huizen
hoog over het doel
jongste bediende wist Tom te vin
den, al was het maar om een pakje
beltse shag te kopen (fleur de ma
tras) dat bij Tom ruim voorradig
was en het kacheltje in de salonwa
gen brandde altijd!"
Voor mevrouw I. van Eek-Kerkhof
te Leeuwarden was onze puzzel
ditmaal niet moeilijk. "Mijn vader
werkte daar" schrijft ze ons. "Hij
was Meester Timmerman Molen
maker, zoals ze vroeger zeiden.
Later is alles overgegaan naar de
Fortuna, meelfabriek, waar mijn
vader met elkaar vijf en veertig jaar
heeft gewerkt".
WASSERIJ OZON
Heel wat lezers noemden in hun
oplossingen ook de wasserij van
Ozon, waarvan we op de foto een
schoorsteen konden zien en even
eens in tal van brieven werd het ou
de tramstation genoemd.
vervolg op pag. 9
Op deze pagina nog twee foto's met Vosmans Molen "Het Lam"Op de eerste foto met het vroegere tramstation en op de tweede
met de Westersingel als landelijke laan, een opname, die in een winter is gemaakt. Helemaal links zien we nog net een stukje van
Dalenoords Broodfabriek.
