T KLEINE
KSAHTSJE
HET VROEGERE KLEYENBURG:
SPECIALE KOEMELKERSBUURT
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
SNEEUWBAL
STRAAT
3
Hf 1 tante Jeanne daar verdronken op
y jk 20 augustus 1913".
a 'j "Dit is Kleyenburg vanaf de
*ÉEÜ3l IJ scheepswerf van Drijver gezien",
OOIT GEHOORD
voor Leeuwarden en de wij
de wereld er omheen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie en
Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat 1
8921 BP Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend:van dinsdag tot
en met donderdag, uit
sluitend 's morgens van 9
tot 12 uur.
's Middags en van vrijdag
tot en met maandag ge
sloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 22,50 per
jaar; voor het buitenland:
40,00 per jaar.
Losse nummers: afgehaald
1.25 per stuk. Per giro be
steld: 2.00 voor 1 ex.,
3.50 voor 2 ex., 5.00
voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de be
paling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn
betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wor
den verzocht op het giro
strookje te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te letten,
dat hun giro-overschrij-
vingskaart het nieuwe adres
vermeldt - het oude adres
moet worden doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen worden doorge
geven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn opge
zegd, worden automatisch
verlengd.
v
Ja hoor, dit was weer eens een heel moeilijke opgaaf: het punt op de foto, die wij vier weken geleden in
onze krant afdrukten voor de prijsvraag "Leewadders, waar is dit?" werd door maar weinig abonnees
herkend. Er kwamen althans veel minder inzendingen bij ons binnen, dan we gewend zijn en hoe zouden
we de moeilijkheidsfactor'beter kunnen waarnemendan door het aantal opgestuurde oplossingen? Nu
de meeste inzenders sloegen de spijker op de kop en zagen het goed, dat de foto een hoekje weergaf van het
vroegere Kleyenburg, vlak bij Schilkampen, maar er waren toch ook weer abonnees, die verkeerd gokten
en de foto situeerden op een verkeerde plaats in de stad.
V 1 aldus schrijft ons de heer H. Laske-
k ffT J witz te Leeuwarden. Mijn hele
rjeugd heb ik daar gewoond en dertig
jaar liep ik viermaal daags van
Kleyenburg naar het Vliet. Het eer-
ste huisje met de twee schoorstenen
v werd in mijn prille jeugd bewoond
door de koemelker Bouwe Ringnal-
f da. Die ouwe baas kneep mij vaak in
EW sch°uder en dan zei hij "daar
hebben de joden geen bonkjes".
r Hele leuke mensen. Toen de oudjes
overleden waren bleef de dochter
a Reintje, die trouwde met Geert Lo-
fiF* F --JH» lof er nog jaren wonen - zij zetten de
HP koemelkerij voort en ik was veel bij
SH hen in huis. Wat die andere boeren
PflfnW' betreft, ik kan ze allemaal wel noe-
PiJL a. tttTtt men, maar dat maar voor later.
Eerst eens horen wat anderen er van
zeggen - ben zeer benieuwd".
KOEMELKERS
Nu, 'n zeer uitvoerig schrijven kre
gen we van de heer ing. J. Andringa
te Uden, die ons verblijdde met een
tekening van het oude Kleyenburg,
die hij vroeger heeft gemaakt - in
een volgend nummer van 't Kleine
Krantsje drukken wij deze tekening
graag af.
"Het winterse beeld op de foto",
aldus de heer Andringa, "wekt de
indruk, dat de bewoners van
Kleyenburg, voor een groot deel
koemelkers - kleine veeboeren - de
warmte in de stal of rond de turf-
kachel opgezocht hebben. Immers,
alles wijst er op dat de opname nog
voor de oorlog is gemaakt. Het eer
ste boerespultsje werd bewoond
door Geert en Reintsje Ringnalda,
kindeloos echtpaar, dat rond 1940
gestorven is. Geert en Reintsje en
alle romantiek is verleden tijd,
Kleyenburg bestaat niet meer, net
zo min als dat van vele anderen, te
weten het reeds door mij genoemde
koemelkersspultsje van Geert en
Reintsje Ringnalda; direct aanslui
tend een rijtje huizen bewoond door
Een inzender schreef ons, kort
en krachtig, maar daarom nog niet
juist "Oplossing nummer 354:
Dokkumer Ee op hoek Pieterselie-
waltje", een ander dacht in de ge
publiceerde foto een fragment van
het vroegere Panwerk te zien:
"Volgens mij moet dit het Noord-
vliet Slot oftewel Het Panwerk zijn.
Er woonde daar vroeger een kleine
boer, Bergsma genaamd en daar
door die bulten mest op de foto. De
zoon van Bergsma werkte, net als
ik, eertijds bij Koopmans Meelfa
brieken".
Ook dat was dus niet juist, waarbij
we nog wel even willen opmerken,
dat het Panwerk wat anders was,
dan het Noordvliet Slot. Het
Noordvliet Slot is er nog altijd, van
het oude Panwerk, noordoostelijk
daarvan, staan geen twee stenen
meer op elkaar.
VERDRONKEN
Dan was er nóg een inzender, die
zijn gedachten liet gaan naar de
Dokkumer Ee: "Volgens mij de
Dokkumer Ee ter hoogte van de ci-
choreifabriek. Hier hebben waar
schijnlijk mijn grootouders ge
woond en is dat goed, dan is mijn
Sytse Hoekstra, een parlevinker,
die de buurt van brood, kruide
nierswaren, petroleum e.d. voor
zag; familie Gepkema, eenvoudige
arbeidersmensen. Zoon Andries'
ventte met de bakfiets in de stad met
toiletpapier en familie Eier, werk
zaam op de helling van Van der
Werf op Schilkampen.
Het tweede koemelkersspultsje
werd rond deze tijd bewoond door
de familie Engelsma. Met de kin
deren Marten, Jut en Jelle speelden
wij veel.
Daarnaast, op de foto moeilijk te
onderscheiden, het derde koemel
kersspultsje, van de familie An
dringa. Alleen de hooibult is goed te
zien.
STUKJE VLEES
Voorts het schiphuis van wegen
bouwer Verhoeve, die met zijn zoon
in de oorlog zo tragisch om het le
ven kwam. De aangrenzende wo
ning werd bewoond door de familie
Efdé, een groot gezin. Velen heb
ben in de oorlog een stukje vlees aan
hen te danken gehad, ook al moest
de heer Efdé dit enige malen zwaar
bezuren.
Het laatste boerenspultsje, de stal
nog zichtbaar achter het schiphuis
van Verhoeve, werd bewoond door
de familie Schuurmans, die later de
boerderij betrok die ten oosten van
de electriciteitscentrale heeft ge
staan, nabij de scheepshelling van
De Roos. Tussen deze helling en het
laatste spultsje stond een tiental
schiphuizen waarvan het meest
oostelijke schiphuis eigendom was
van notaris Ottema. Als kinderen
hadden wij graag met deze familie
te doen".
Tot zover de heer Andringa, die ten
slotte zegt:'Graag groet ik allen die
Kleyenburg gekend hebben en dus
het lief en leed daar gedeeld heb
ben".
De heer H. Laskewitz te Warga,
stellig familie van de heer Laske
witz, die we net al citeerden, haalt
in zijn brief met de juiste oplossing
ook nog even de herinnering op aan
de olieslagerij, die hier bij Kleyen
burg heeft gestaan. "Die is in 1919
afgebrand, een geweldige brand!"
schrijft hij en hij voegt er aan toe:
"Ik lees 't Kleine Krantsje met ge
noegen en heb ze haast allemaal nog
van alle vijftien jaar. Ik vind het
prachtig".
Wel, dan krijgt hij er nu ook nog
drie antieke afbeeldingen van
Leeuwarden bij, niet om die aardige
toevoeging, maar omdat het lot hem
ditmaal als winnaar aanwees.
Vraag tien Leeuwarders waar in on
ze stad de Sneeuwbalstraat is en
niemand zal het weten. Geen won
der, want de Sneeuwbalstraat be
staat hier niet.
Toch is het de bedoeling geweest,
dat ie er wel zou zijn; in 1957, toen
de plannen ontstonden voor de la
tere straten, oostelijk van de Archi-
pelweg, werden er o.a. als namen
vastgesteld: Ahorn-, Dennen-, Ei
ken-, Populier- en Wilgenstraat,
maar ook Sneeuwbalstraat.
Bij nader inzien achtte de gemeente
dit blijkbaar toch niet zo'n geslaag
de naam: op 1 april 1968 werd de
naam weer ingetrokken en we weten
nu, dat dit geen aprilgrap is ge
weest.
Tegelijkertijd werden toen ook de al
vastgestelde namen Brem- en Ber
berisstraat van de lijst van Leeu
warder straatnamen afgevoerd.
Dit was de foto van het oude Kleyenburg, waarvan we vier weken geleden een fragment afdrukten. Op de foto boven
twee markante bewoners van weleer: Geert en Reintsje.