UIT DE BEGINJAREN VAN DE
COOP. CONDENSFABRIEK FRIESLAND
'T KLEINE
KRANTSJE
VREEMDE SNUITERS OP KANTOOR
3
Dit is het tweede van een serie van
drie verhalen over de jeugdjaren
van de Coöperatieve Condensfa-
briek. Auteur is onze abonnee, de
heer C. Reenalda te Laag Soeren.
De melk werd toen nog in bussen
opgehaald per boot bij de zuivelfa
brieken. Onder de melkvaarders
waren pracht figuren.
Ze kwamen wekelijks op kantoor de
vracht afrekenen.
Het lossen van de zware bussen op
de kade voor de fabriek was een heel
karwei. Ze werden met een lenige
zwaai uit de boot op de kade ge
plaatst.
Ik herinner mij K. uit D. Hij was
R.K. en kwam op een katholieke
feestdag, die bij ons niet zo bekend
was, niet opdagen; niet bij de Zui
velfabriek en dus ook niet bij ons.
Bij beide was daar wel op gerekend
en het stuurde het programma dus
nogal in de war. K. was ook thuis
niet te bereiken.
MOAI WAER HJOED
De heer Hepkema zei op kantoor:
.Wanneer K. op kantoor komt af te
rekenen, wil ik zelf eens een hartig
woordje met hem spreken". Dat
gebeurde; ik zie K. nog zitten,
voorover op de stoel, ellebogen op
de knieën, terwijl de directeur tegen
hem uitvoer en uiteenzette wat voor
moeilijkheden zijn eigengereid ge
drag had gehad. K. zat met afge
wend hoofd en spuwde onophoude
lijk onzichtbare draadjes tabak voor
zich uit. Toen de directeur uitge
sproken was, draaide K. zijn hoofd
naar de spreker, zag hem wel een
minuut zwijgend aan en zei toen:
„Mooi waer hjoed mineer Hepke
ma". De directeur bleek de humor
van de situatie in te zien; er trok een
grijns over z'n gezicht, hij schudde
z'n hoofd, draaide zich om en ver
trok naar zijn kantoor.
De wekelijkse loonberekening en
het daarna vullen van de loonzakjes
was een heel karwei. Weliswaar
was de loonberekening toen nog
niet zó ingewikkeld als later toen de
loonbelasting en de uitgebreide so
ciale wetgeving kwam, maar alles
moest toen nog „met de hand" ge
schieden.
Werkmeester Marten van der Meu-
len kwam dan met z'n paperassen,
nodig voor de berekening van het
stukloon, aan de hand van de gele
verde prestaties op kantoor en daar
bij luchtte hij op meest humoristi
sche wijze zijn gemoed over de er
varingen met sommige werknemers
in onvervalst en ongekuist Leeu
wadders.
PRACHTIGE BUNAMEN
Velen hadden bij hem prachtige bij
namen.
De heer Van der Meulen was in die
jaren een belangrijk man. Hij regel
de in overleg met de afdelingschef
de productie en de verzending daar
van alsmede het lossen van de la
dingen suiker, blik en steenkool.
Daarnaast was hij belast met het on
derhoud van de gebouwen. Daar hij
van huis uit timmerman-aannemer
was, zag je hem nooit zonder duim
stok.
Ik zie nog hoe trots hij was toen hij
een keer met de directeur mee
mocht naar Londen om te zien hoe
daar onze producten werden ont
scheept.
Op een nacht ontstond er door on
bekende oorzaak een brandje in het
kantoor. Bij het blussen daarvan
kwam Van der Meulen zó ongeluk
kig te vallen, dat hij een been brak.
Dat werd blijkbaar niet goed gezet,
zodat hij sindsdien wat mank liep.
Al spoedig breidde de kantoorbe
zetting zich uit; aanvankelijk van
onder op, zodat ik steeds verder
promotie kon maken, gelijke tred
houdend met mijn voortgezette stu
die.
Bij de nieuwkomers waren een paar
vreemde snuiters.
Zo hadden we een knaap met een
goede voorpleiding (HBS), die zich
te goed bleek te voelen voor het
jongste bediende-werk. Hij was een
heertje, dat zich o.a. met glacé
handschoenen aan presenteerde bij
de Raad van Arbeid, door aan de
loket-ambtenaar (die toevallig mijn
latere zwager was) zijn visitekaartje
te overhandigen. Hij had van ons
kantoor een briefje met specificatie
en gepast geld meegekregen, maar
bestelde als volgt:.Geeft U mij 100
zegels van 60 centof maakt
u er maar 150 van".
Een andere knaap ging elke dag op
de fiets heen en weer van Murmer-
woude naar Leeuwarden. Een intel
ligent knaapje met een ongebreidel
de fantasie en tuk op geld.
Hij beleefde onderweg wel eens
wat: een boerderijbrandje of een
vechtpartijtje en maakte daarvan
dan een verslagje dat hij tegen belo
ning van een paar kwartjes aanbood
bij het Leeuwarder Nieuwsblad of
bij de Leeuwarder Courant. Zolang
het ware gebeurtenissen waren,
geen bezwaar, maar als hij niets
beleefde verzon hij wel wat en dat
liep natuurlijk spaak.
In die tijd was er in Engeland een
langdurige havenarbeidersstaking,
waardoor onze export naar dat land
lam lag. Onze vriend was meestal
het eerst op kantoor, waardoor hij
een telefoongesprek van onze ver
tegenwoordiger uit Londen, dat al
vroeg doorkwam, aannam en waar
bij medegedeeld werd, dat de sta
king gelukkig was afgelopen.
NIET VERTROUWD
Hij belde daarop onmiddellijk beide
kranten op om dit belangrijke
nieuws door te geven. Toen ik op
kantoor kwam belde men van deze
kranten op om bevestiging, omdat
men de informant niet vertrouwde.
Een andere bron van bijverdienste
had hij gevonden in de postzegel-
handel. Hij voerde daartoe corres
pondentie met de chefs de bureau
van onze buitenlandse relaties, zo
dat er vaak brieven voor hem per
soonlijk bij onze post waren. Erg
lang bleef hij niet bij de Condens.
Hij was te avontuurlijk. Ik meen,
dat hij purser werd bij een Franse
scheepvaartmij. Ik weet niet wat er
van hem geworden is; hij bezat
kwaliteit om carrière te maken.
Er was toen geen radio en tven dus
veel tijd voor avondstudie, welke
Bouwe en ik benutten voor het be
halen van diploma's die voor een
kantoor-loopbaan nuttig waren. Zo
als ik hiervoor al zei, was Bouwe
vooral daarin een kei.
Daarnaast waren wij erg geïnteres
seerd in allerlei zaken, zodat wij
met nog een drietal vrienden beslo
ten een debatingclub te vormen.
Achtereenvolgens kreeg elk lid een
onderwerp ter bestudering en be
handeling opgedragen. Ook de an
deren verdiepten zich hierin. Na de
lezing door de inleider werd er ge-
debateerd.
De stof voor de behandeling ont
leenden wij aan wat daarover te vin
den was in de openbare leeszaal of
universiteitsbibliotheken. Het
droeg bij aan onze algemene ont
wikkeling.
DEBATTEN
Ook mochten wij graag de politieke
bijeenkomsten aan de vooravond
van verkiezingen bezoeken. Deze
waren vaak erg interessant, vooral
ook door de debatten. Als prima
sprekers en debaters herinner ik mij
Alberda en Wijnkoop.
Op één van dergelijke vergaderin
gen trad onze stadgenoot Jan van
der Werf op in Zalen Schaaf. Hij
was een bekende figuur in Leeu
warden. Hij bewoog zich voort op
een driewieler. Daar hij erg grote
voeten had, was dit een ietwat kod
dig gezicht. De heer Van der Werf
was al op leeftijd en woonde in het
Sint Anthony gasthuis.
Bepaalde toestanden in Leeuwarden
behoefden naar zijn mening verbe
tering en daarover wilde hij spre
ken.
Vervolg op pag. II
Op 5 juli 1926 gingen de misdienaars van de Sint Dominicus Kerk uit potverteren naar Paterswolde. Daar werd toen deze foto gemaakt. We beginnen
bij de jongen met de hand op de steiger en gaan dan de hele kring rond: Nico Boekema, Piet Kuhlmann, Hein Kuhlmann, Theo Annyas, Frans ten
Velthuys, Harry Kuhlmann, Siep Potma, Wim ten Velthuys, Willem de Jong, Jan van Hulsen, Herman Dirks, Louis Marsin.Paulus Fluitsma, Koster
Kamsma, Kaller, Epi Hofstede, Aiko van Hulsen, Pater Oorsprong, Reinier Westra en Koos Mulder.
juwelier
pepersboot-leeuujorrJen
voor Leeuwarden en de wij
de wereld er omheen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publicltetts-
kantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie en
Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat 1
8921 BP Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
nr. 33.54.03.530
Geopend:van dinsdag tot
en met donderdag, uit
sluitend 's morgens van 9
tot 12 uur.
's Middags en van vrijdag
tot en met maandag ge
sloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 22,50 per
jaar; voor het buitenland:
40,00 per jaar.
Losse nummers: afgehaald
1.25 per stuk. Per giro be
steld: 2.00 voor 1 ex.,
3.50 voor 2 ex., 5.00
voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de be
paling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn
betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wor
den verzocht op het giro
strookje te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te letten,
dat hun giro-overschrij-
vingskaart het nieuwe adres
vermeldt - het oude adres
moet worden doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10pdagen voor het
verhuizen worden doorge
gevens
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn opge
zegd, worden automatisch
verlengd.
pc ui
rwit fhcviMitN
