DE LAATSTE VOOROORLOGSE JAREN
'T KLEINE
KRAKTSJE
£&ondrérolf
3
was dit filiaal inderdaad een sana
torium. Maar de pret duurde niet
vervolg op pag. II
juwelier
pepersbaot-l?euujarclen
voor Leeuwarden en de wij
de wereld er omheen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie en
Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat 1
8921 BP Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
nr. 33.54.03.530
Geopend: van dinsdag tot
en met donderdag, uit
sluitend 's morgens van 9
tot 12 uur.
's Middags en van vrijdag
tot en met maandag ge
sloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 25,- per
jaar; voor het buitenland:
45,- per jaar.
Losse nummers: afgehaald
1,50 per stuk. Per giro be
steld: 2,50 voor 1 ex,
4,50 voor 2 ex., 6,00
voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de be
paling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn
betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wor
den verzocht op het giro
strookje te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te letten,
dat hun giro-overschrij-
vingskaart het nieuwe adres
vermeldt - het oude adres
moet worden doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen worden doorge-
geven.
Abonnementen, .die niet
voor 1 december zijn opge
zegd, worden automatisch
veriengd.
dags at ik wel bij hen en samen
namen wij ook op zondag, de voor
raden op, want alle gegevens over
de afgelopen week moesten maan
dags op het hoofdkantoor te Zaan
dam zijn. De werktijden waren van
acht uur s'morgens tot acht uur 's-
avonds. Wel hadden wij twee uren
lunchpauze. Op maandagavond
hadden wij bij de chef boven „ver
gadering".
Zaterdags begon ik om zeven uur.
De chef gooide dan de sleutel naar
beneden en met de buitenbediende,
Carolusbegpnnen wij diens bakfiets
in te laden. Deze knaap bezorgde tot
in Scheemda en Nieuwe Schans, de
grens met Duitsland. Meestal kwam
hij tussen tien en elf 's-avonds, pas
terug, ook in de winter. Wij waren
dan de winkel aan het schoonma
ken, kas opmaken, enz.
CITROENJENEVER
Wanneer om elf uur het overige per
soneel verdwenen was, ging ik met
Froentjes mee naar boven om de
verdere administratie af te werken.
Dora zette een fikse stapel boter
hammen met beleg voor ons klaar
en een halve liter fles met citroenje
never. Als de fles leeg en het werk
af was, bracht Froentjes mij op weg
naar huis. Soms glipten wij dan in
de Langstraat nog wel eens een café
binnen, daar zaten altijd veel Duit
sers en dan dronken we een koel
glas bier.
Wanneer ik eindelijk mijn bed op
zocht was het drie uur zondagmor
gen! En dit iedere zaterdag. Dat
waren nog eens werkdagen en dit
voor het vorstelijke salaris van
achttien pop! Om de twee of drie
weken ging ik zondags naar Leeu
warden. Dan moest ik vroeg op,
want er gingen maar twee treinen,
één 's morgens om acht uur en één
's-middags om twee uur.
Maar Ria, de oudste dochter van
mijn hospita, wekte mij altijd om
zeven uur en had dan mijn boter
hammen en thee al klaar staanOp
weg naar het station hoorde ik de
stationschef de bel al luiden ten te
ken dat de trein uit Nieuwe Schans
in aantocht was. Om tien uur was ik,
na veel stoppen, in Leeuwarden.
Meestal haalde Tine, mijn verloof
Het filiaal van Simon de Wit in het Naauw: "gewoon een sanatorium
riep, „opschieten mien jong, de
etalage mout er veur twaalfn uut."
Dit lukte nooit, want het waren net
pakhuizen, die etalages. Karre-
vrachten goederen zaten er in.
Het was op een zondag, het was
winter en knap koud, dat ik weer
eens naar Leeuwarden ging. Toen ik
het perron op kwam reed de trein al
AAN DE DEURKNOP
Hollen dus en ik nog nog net op de
treeplank springen en proberen de
coupédeur te openen. Helaas, dit
lukte niet en tot Hoogezand-Sap-
pemeer, waar de trein moest wisse
len, heb ik aan de deurknop gehan
gen. Verstijfd van kou viel ik op het
perron. De conducteur bracht mij
naar de wachtkamer bij de kachel en
ik kreeg een kop koffie voor de
schrik. Nadat de trein had geran
geerd, mocht ik de reis voortzetten
in een eerste klasse coupé. Service
van de Spoorwegen, toen al!
"SANATORIUM"
Mijn verblijf in Winschoten heeft
een goed halfjaar geduurd. De chef
en ik konden het niet meer bolwer
ken. Hij werd overgeplaatst naar
Den Haag in een filiaal op het West
einde en ik naar Leeuwarden bij
chef Werkman aan het Naauw. Ik
was weer in Leeuwarden. Tine blij
en ik ook. Dit filiaal stond bekend
als een „sanatorium". Ik herinner
mij nog heel goed de ontvangst.
Voor acht uur op maandagmorgen
belde ik aan de winkeldeur.
Na een poosje kwam, in borstrok,
de chef aan drentelen. Hij ontsloot
de deur op een kier en zei, „wij
beginnen hier om acht uur'en sloot
de deur weer. Tot acht uur heb ik
zitten wachten op het hek langs het
Naauw.
HEERLIJKE WEKEN
Ik heb daar een paar heerlijk rustige
weken meegemaakt. De vergade
ringen op maandagavond hield hij
niet. Hij huldigde het principe van,
„dit hoorde bij en voor de zaak en
dan deed je dit ook in de tijd van de
zaak en niet in je eigen tijd".
Tijdens stille momenten in de win
kel vertelde hij dan het een en an
der. Vergeleken bij Winschoten,
de mij af en gingen wij eerst bij haar
ouders koffiedrinken. Soms 's-
middags naar mijn vader of naar een
of andere oom en tante van Tine.
Vaak was dat naar oom Jan, een
gezellige baas, die woonde op het
Werkmanslust.
Avond eten deden we bij Tine thuis
en dan gingen we vaak naar Zalen
Schaaf. Daar was altijd wel wat te
doen en dan met bal na. Balmeester
was dan Huub Adema als ik het wel
heb, met blauwe of gele lintjes. Ti
ne's vader (Pa van Diek), haar moe
der, haar oudere zuster Jannie en
diens verloofde, Evert Habekottee,
gingen wel eens mee. Moeder van
Dijk lette dan goed op pa en op mij
en Evert, want wij stonden liever
met een poot op de stang in de bar
om bij Piet de Jongdie achter de tap
stond, een borreltje te pakken.
Na afloop bracht ik Tine naar huis
en kon ik nog een paar uurtjes sla
pen. Om zes uur zat ik weer in de
trein. Dit was een z.g. veetrein, met
'boeren en veehandelaren voor de
Veemarkt in Veenwouden.
Zalen Schaaf in de Breedstraat: al
tijd wat te doen.
Als ze druk pratend waren uitge
stapt ging ik onderuit tot Winscho
ten. Eens ben ik in Nieuwe Schans
wakker gemaakt door een conduc
teur!
Als ik aan de winkel kwam, dit was.
meestal zo'n vijf minuten over acht,
stond Froentjes al aan de deur en
"Herinneringen aan onvergetelijke
jongensjaren" heette de serie arti
kelen, die onze abonnee, de heer
Ule Wassenaar te Voorburg in het
begin van dit jaar in 't Kleine
Krantsje heeft gepubliceerd. Na het
succes van die serie is de heer Was
senaar opnieuw in de pen geklom
men, nu om herinneringen op te
halen aan de periode van 1934 tot
1940, toen voor Nederland de oor
log uitbrak. In z'n laatste aflevering
jeugdherinneringen schreef de heer
Wassenaar over zijn vertrek naar
Winschoten - hij werd daar eerste
bediende bij Simon de Wit. En het is
daar, dat hij nu start met zijn nieu
we vervolgverhaal.
In Winschoten maakte ik kennis met
de chef, de heer Froentjes en z'n
vrouw Dora. Met de chef heb ik een
kosthuis, zo noemde men dat toen,
- nu is het pension - gezocht en
gevonden bij een dame met twee
dochters. Er waren meer kostgan
gers, met wie ik de zondag daarop,
tijdens een koffie uurtje kennis
maakte. Ik heb daar een heel gezel
lige tijd gehad.
BOTSINGEN
Het werk moest even winnen, daar
mijn collega's allemaal Groningers
waren. Van nature en historisch zijn
Friezen en Groningers tegenstan
ders en zo waren er in de beginne
nogal eens kleine botsingen. Doch
die werden gaandeweg minder en ik
kan zeggen dat het goed ging. De
chef was een halve Fries en halve
Groninger, een beetje ruw in de
mond, maar verder een beste vent.
En Dora was een lieve vrouw. Zon-
