HERINNERINGEN AAN OORLOGS- EN BEVRIJDINGSTIJD JEUGD BOLLEMANSTEEG EN ZAK POSEERT VOOR DE FOTOGRAAF BIJNA ZEVENTIG JAAR GELEDEN i 5 VERJAARDAG Op 14 april haalden m'n zus en ik nog ondergrondse blaadjes, toen er tegen achten luchtalarm kwam. Wij zo snel we konden naar huis, want de bevrijding stond voor de deur en dan zou er voor die tijd van alles de lucht in vliegen. 15 april (m'n ver jaardag) zagen we 's morgens een rode gloed boven 't Zaailand ('t Oud Burgerweeshuis stond in brand). Om een uur of tien werd ik eerst gefeliciteerd, de vlag stond in de hoek van de gang en dan waren er 's middags de Canadezen in hun tanks op de Groningerstraatweg waar we op mochten en wij vroegen handte keningen op ons persoonsbewijs. Een Canadees zag dat ik jarig was en 'k kreeg een 10 dollar biljet, 'k Weet alleen nog dat ik een schilde rijtje kreeg met er op: Sizzen is neat, mar dwaen is in ding. M'n meisjesnaam was toen Hilly Swart. Maassluis H. Teertstra-Swart GEVAARLIJKE LEEFTIJD Van de inval van de Duitsers in mei 1940 kan ik mij geen schokkende dingen herinneren. Ik kan mij nog wel enkele gebeurtenissen herin neren uit de bezettingsjaren in Leeuwarden. Zo was ik op een zon dagmiddag in de zomer van 1942 met een meisje (Anneke van der Wal) aan het wandelen aan de bui tenkant van de kwekerijen in Hui- zum Plots hoorden wij geweer schoten, en daar ik in de'gevaarlij ke" leeftijd zat, deed ik het zowat in de broek. Schichtig om me heen kijkend, ontdekte ik een tweetal Duitse militairen die voor de gein op kraaien aan het schieten waren. Een hele opluchting - ik weet nog wel, dat we zo "gewoon" mogelijk ons van de soldaten hebben verwijderd en dat er van "vrijen" die middag niet veel terecht kwam. Het was geloof ik in 1944 dat ik met mijn kameraad (Bouke de Vries - slagerij hoek BIeeklaan-(Zuidvliet) met twee meisjes aan het kuieren was, weer in Huizum. Nabij de hoek van de Huizumerlaan-Schrans gingen Bouke en ik naar de aldaar aanwezige urinoirs. Na ons bood schapje gedaan te hebben wilden we er uiteraard weer uit. De weg werd ons echter versperd door twee landwachters (NSB-ers) en die vroegen ons naar papieren. Zij dachten dat wij ons voor hun ver stopt hadden. Ik kon mij gelukkig redelijk legiti meren met een bewijs dat ik in de NOP voor de voedselvoorziening werkte. Hoe Bouke zich eruit heeft gered, weet ik niet meer. Wij wer den gelukkig na veel heen en weer gepraat "los" gelaten. Het ge dwongen verblijf in de pisbak was niet zo aangenaam. Een ander voorval speelde zich af op het kanaal bij de spoorbrug en de jachthaven in april 1945. Ik was met een kameraad (ik geloof Jaap de Vries van de Poppeweg) in een roeibootje naar een klompenmaker geweest. Deze woonde in een boer derijtje aan het kanaal tegenover de Potmarge - nabij "jiskelan". Te ruggaande naar de stad werden we voor de spoorbrug aangeroepen door een viertal landwachten, die ons sommeerden naar de kant te komen. Daar wij beiden "onder duikers" waren, was dat de schrik van ons leven. Wij konden geen kant uit, - elke weerstand was bij voorbaat kansloos. Ook die keer zijn we deportatie weer misgelopen De "heren" vroegen wel enkele persoonlijke gegevens aan ons, doch hun speurtocht ging uit naar een clandestiene slager. Als wij hun dat adres konden geven, konden wij onze gang gaan. Tot onze grote spijt(!) konden wij dat hun niet ver tellen. Na nog wat vermanende woorden van de zwartrokken te moeten aanhoren - o.m. ons niet inzetten voor de Duitsers want dat was toch parels voor de zwijnen - ook zij voelden de hopeloze situatie van de Duitsers ('t was april 1945). We moesten hen beloven, dat we ons voor de voedselvoorziening voor de Nederlanders in gingen zetten - en toen mochten we weer gaan. Van de bevrijding herinner ik mij de tanks, met daarop vele jon gens en meisjes, het warm maken van blikjes eten door geallieerden boven in brand gestoken benzine - het lokkende brood en de chocolade van de militairen - het kaal knippen van meisjes die met Duitsers omge gaan waren (waaronder ex klasge nootjes van mij) en de feesten en het dansen op straat. Flink met een grote stok op de grond stampen en dan. met luider stemme roepen: ,,De Joden er uit en de Duitsers er in!" Hij had het goed begrepenj stapte naar het Jodenkerkhof, stampte met de stok en riep: ,,De Joden et uit en de Duitsers er in!" Nu is het bij al die dingen goed te bedenken dat lang niet alle Neder landers brave kindjes zijn waar je onvoorwaardelijk op aan kunt en dat ook lang niet alle Duitsers rotmof fen waren en zijn! Vandaar ook dat ik wel met enige aarzeling dit briefje opstel. Anne Zjjlstra Grouw A. van Hespen GALGENHUMOR Bij de artikelen over de jaren 1940-1945 miste ik één ding n.l. de galgenhumor die in mopjes tevoor schijn kwam. Eén zo'n mopje wil ik opschrijven. In 1940 kwam er al spoedig een „reorganisatie", van de over- heidswerkzaamheden. Zo verviel de dagelijkse taak voor enkelen hunner. Voor één daarvan, die wat moeilijk liep en ook wegens leeftijd niet meer zo sterk was, werd een aparte taak uitgedacht. Hij moest wat reclame maken voor de Duitsers. IN 'T ZIEKENHUIS Ik lag vanaf 5 maart '45 in het Dia- conessenziekenhuis op de bovenste etage. Vanuit mijn bed kon ik door het raam een stukje, tuin, hek, rij weg, gracht en Prinsentuin zien, waar vooral de vrijende Duitse sol daten zich 's avonds vermaakten. Zaterdag 14 april, de dag voor de bevrijding, werden alle patiënten veiligheidshalve naar beneden ge bracht. Aangezien ik met zware trombose lag en niet vervoerd mocht worden, moest ik helemaal alleen boven vervolg op pag. II Omstreeks 1913 moet deze foto zijn gemaakt van kinderen uit de omgeving van de Bollemansteeg. de Kalksteeg en de Zak. Oudere buurtbewoners zullen er heel veel bekenden op ontdekken. De namen zijn ons als volgt opgegeven. Eerste rij: van links naar rechts: De Vries, Huisman, De Boer, De Vries, Kooistra, De Boer, Bosma, Daleboud, Oosterhuis en OosterhuisDe tweede rij: Spindelaar, De Jong, De Vries, onbekend, De Jong, Huisman, Huisman, De Vries, De Boer, De Vries, Wijtske Dijkstra, De Boer, De Boer, Trijntje Dijkstra en Albertje Dijkstra. Op de derde rij: Bebbe de Jong, Annie de Jager, vrouw De Jager, De Vries, Wilschut, De Vries, vrouw Bosma, Geertje de Boer, Antje Dijkstra en vrouw Dijkstra. V

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1980 | | pagina 5