MERKWAARDIGE HERINNERINGEN
AAN DE DONKERE OORLOGSJAREN
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT
UIT DE DOOS MET SNIEPSNAREN
KOEMELKERIJEN BIJ BOTERHOEK
11
We weten nu, dat alleen het laatste
optelsommetje helaas niet zou uit
komen, maar de mensen, die het
curieuze briefje in de donkere oor
logsdagen in handen kregen,
klampten er zich aan vast en geloof
den stellig, dat de Duitse dictator in
'43 zou vallen, exact honderd en
negen en twintig jaar na de val van
Napoleon.
Heel merkwaardig zijn ook de beide
andere briefjes, ogenschijnlijk ge
schreven door het een of andere pro
Duitse individu, want in het eerste
wordt het Oranjehuis verfoeid en in
het tweede wordt de loftrompet ge
stoken met Adolf Hitleren zijn rijk.
Leest u zelf maar eens.
Ik zweer met gans mijn Harte af
De Koningin en heel haar staf
Dus lach ik schamper en bespot
De Koningin en haar gebod
'k Verafschuw tevens en belach
Ons Vorstenhuis en zijn gezag
En uit ons Nederland moet voort
Die naar 't Oranjehuis hoort
Al wie Oranje is gezind
Hij is en blijft een duivelskind.
De Fiihrer en zijn wet
Zijn in mijn hart gezet
Die voor de Führer is
Eer ik zeker en gewis
Het Duitse Rijksbestuur
Verdedig ik met vuur
Die Hitier eert en mint
Die is mijn beste vrind
Dat hij den hemel erft
Die voor Heil Hitier sterft.
Maar nu het leuke van de zaak: het
was de bedoeling, dat de tekst van
het eerste briefje voor de tekst van
het tweede briefje werd gelegd en
dan kwam er wel even wat anders te
staan, namelijk: "Ik zweermet gans
mijn Harte af De Fiihrer en zijn
wet" enzovoort enzovoort
Erg curieus dus, maar wat voor
het vorige briefje gold, geldt zeker
voor deze twee: het was in de oorlog
hoogst gevaarlijk om ze in bezit te
hebben. Er zijn voorbeelden van
mensen, die om het leven werden
gebracht, nadat ze met dergelijke
schrifturen werden betrapt - wij
denken bijvoorbeeld aan de jonge
Dokkumer Peterus Woudsma, die
bij de Prinsentuin in Leeuwarden
door de chef van de Duitse Sicher-
heitspolizei Wilhelm Albrecht werd
vermoord, alleen omdat hij zo'n
knullig briefje op zak had gehad.
Onze abonnee, de heer K. van der
Leest te Stiens, stuurde ons een wel
heel merkwaardige herinnering aan
de laatste oorlogstijd: een drietal
vodjes papier, kennelijk door heel
veel handen gegaan, met geschre
ven teksten, waaruit het bange volk
van die dagen hoop voor de toe
komst dacht te putten.
Op een van de brieljes wordt een
vergelijking getrokken tussen Na
poleon en Hitier en, volgens een
voortdurend uitkomende optelsom,
moest er uit blijken, dat in het jaar
1943 de val van de Duitse dictator
kon worden verwacht. Immers, tel
kens honderd en negen en twintig
jaar, nadat er zich iets belangrijks
had voltrokken rond de Franse kei
zer, gebeurde er rond Adolf Hitler
iets soortgelijks.
Ziet u maar, hier komt de tekst van
het briefje:
Napoleon geboren
Hitier geboren
Franse revolutie
Duitse revolutie
1760
129
1889
1789
129
1918
Napoleon Keizer
1804
129
Hitier Rijkskanselier
1933
Napoleon intocht Wenen
1809
129
Hitier intocht Wenen
1938
Napoleon in Rusland
1812
129
Hitler in Rusland
1941
Val van Napoleon
1814
129
Val van Hitier
1943
Aan de voet van de Oldehove, op de
plaats van de Provinciale Biblio
theek, moeten in vroeger eeuwen
kleine koemelkerijen hebben ge
staan. Daar loeiden de koeien, er
werd gemolken, er werd ook boter
gemaakt. Vandaar de naam Boter
hoek voor de straat tussen de Wes
terplantage en het nu verdwenen
Sint Jobsleen.
De oudere Leeuwarders noemden
de streek Butterhome en Butterhom
en tot in onze tijd werd door geboren
en getogen Butterhoeksters voor
hun buurt ook de aanduiding de Vet
te Hoek gebruikt.
Aardig passend bij de naam Boter
hoek was de naam van de gloppe,
die tot voor een kleine twintig jaar
ter hoogte van het Heer Ivostraatje
er loodrecht op stond dat was de
Kalvergloppe namelijk.
De Kalvergloppe zou genoemd zijn
naar het huis Het Kalf op de hoek
van de gloppe en het Sint Jobsleen.
In dat huis zat een gevelsteen met de
afbeelding van een dier, dat men
kennelijk aanzag voor een half.
Maar in werkelijkheid was het een
koe en dat kan iedereen zien, die het
Gemeente-archief bezoekt, want
daar bevindt zich de steen nu.
De naam Kalvergloppe is met het
slopen van de laatste huisjes uit dit
povere straatje verloren gegaan,
maar de aanduiding Boterhoek be
staat nog steeds. Er staan nu nog
maar twee gebouwen aan de Boter
hoek, maar die zijn van een heel
andere allure, dan de bedrijfjes,
waaraan de straat haar naam te dan
ken heeft. Dat zijn de net al ge
noemde Provinciale Bibliotheek en
het belendende Rijksarchief.
De gevelsteen uil het huis Het Kalf op de hoek van de Kalvergloppe en het
Sint Jobsleen.
WONING
INRICHTING
Hmii lUll «5-87
LEEUWARDEN
Dit is de nieuwe opgave voor onzefotoprijsvraag Leewadders waar is dit?"
Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen naar de redactie
van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 18921 BP Leeuwarden.
Uilslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij een
exemplaar van het boekje "Populaire Leeuwarders" door Fenno L. Schou-
stra.
