H
B. de Vries
BEST
O
AFGEBEELDE „BISSCHOPSHUIS" WAS
HUIS VAN BISSCHOP NIET
IS VIT NIET EEN VREEMD VERHAAL:
't Spinnewiel
SCHILDER BISSCHOP
8
BILJARTFABRIEK
PASMA
Prettige Kerstdagen
Voorspoedig 1981
Prettige
Kerstdagen en een
Gelukkig
Nieuwjaar j
Brillencenter
Gelukkige
Kerstdagen
voorspoedig
1981
Voor een heerlijk
kopje koffie
of een klein hapje
prettige Kerstdagen
VOORSPOEDIG 1081
v\wA tno. 1
TT-^.
wenst clientèle en vrienden
en een
WILLEMSKADE 30-32 N.Z.
POSTZEGELHANDEL
Minnemastraat 1
LEEUWARDEN
Tel. 05100-29204
wenst al zijn clientèle en
vrienden
en een
PETIT RESTAURANT
_G
Nieuwestad 125,
telefoon (05100) 23432
LEEUWARDEN
Wol- en handwerkboetiek
wenst al haar clientèle
en een in alle opzichten
Heer en mevr. Rijpstra
en assistentes
Nieuwestad 121
Leeuwarden
De trouwe deelnemers aan onze fotoprijsvraag „Leewadders, waar is dit?" herinneren zich natuurlijk de
foto van het zogenaamde „Bisschopshuis", die wij medio oktober in onze krant hebben afgedrukt en
waarop een tiental abonnees positief hebben gereageerd: allen herkenden in het gefotografeerde pand het
woonhuis van de weduwe van de eens zo beroemde kunstschilder Christoffel Bisschop, wiens werk nu nog
in het Fries Museum te bewonderen is. Slechts enkele inzenders dachten aan een heel ander pand en wel
dat aan de Willemskade zuidzijde, waarin indertijd de rechter mr. Stheeman heeft gewoond. Zoals zo vaak
moest ook ditmaal het lot de prijswinnaar aanwijzen en die is in het bezit gekomen van het uitgeloofde
boekje Populaire Leeuwarders met meer dan honderd foto's van bekende stadgenoten uit deze en vroeger
tijd.
Na het bekendmaken van deze uit
slag kregen wij tot onze verrassing
en verbazing tegelijk twee brieven,
waaruit bleek, dat er hier een grote
vergissing in het spel is geweest
endat de foto, die wij in onze
Het pand Tweebaksmarkt 60, vlak voor de afbraak in 1953gefotografeerd.
Hier heeft de weduwe van de beroemde schilder Bisschop niet gewoond.
krant hadden afgedrukt niet een van
dat zogenaamde Bisschopshuis is
geweest!
Eerst kregen wij een schrijven van
onze abonnee, mevrouw M. B. Bie-
zeveld-Uffelie uit Den Haag, die
ons het volgende berichtte: ,,Ik wil
U zeggen, dat ik het met de uitslag
niet eens ben, maar dat de inzend
ster, mevrouw Rijpstra-Zandleven
uit Amersfoort het goed had. Zelf
heb ik veertig jaar op de Twee
baksmarkt gewoond en kwam zo
wel bij mevrouw Bisschop als bij
architect Kramer in huis. Het huis
van mevrouw Bisschop had, als je
er voor stond, links een stoepje van
drie treden en naast de deur twee
ramen. Als u de foto op de voorpa
gina van hetzelfde Kleine Krantsje
goed bekijkt, ziet u het huis van
mevrouw Bisschop naast de lees
zaal. Het bovenstuk is nog gelijk,
onder was de garage van Boelens.
De donkere plek tussen de garage en
glashandel Habekothé is de inham,
waar destijds het huis was van ar
chitect Kramer".
NOG EEN REACTIE
Nauwelijks bekomen van de schrik,
door deze brief van mevrouw Bie-
zeveld teweeggebracht, kregen wij
een tweede schrijven en wel van on
ze abonnee, de heer W. H. Kuipers,
hoofd van de gemeentelijke voor
lichtingsdienst te Leeuwarden.
De heer Kuipers schreef ons het
volgende:
„In nummer 370 van 't Kleine
Krantsje staat de foto van een fraai
woonhuis, waarvan verteld wordt
dat dit het huis was van' de Leeu
warder schilder Bisschop. Hij
woonde op de Tweebaksmarkt en
dat zou dan op nummer 60 zijn ge
weest. Van dit pand in zijn oude
staat geef ik hierbij een foto, die
vlak voorde afbraak, althans van de
gevel, werd gemaakt. Dat was in het
vooijaar van 1953.
Of de schilder Bisschop hier heeft
gewoond is een vraag die nader aan
de orde moet komen, maar er kan
geen twijfel over bestaan wie de
laatste bewoners van dit statige
pand waren. Beneden woonde een
familie De Jong; de heer Tije de
Jong (al lang overleden) was anti
quarisch boekhandelaar met de zaak
aan huis. En boven woonden wij
sinds 1949. Ik was in die tijd redac
teur van Het Vrije Volk en hoefde
de straat maar over te steken om het
redactiebureau te bereiken. (De uit
gever/redacteur van Het Kleine
Krantsje was toen bij dezelfde krant
werkzaam en bij ons derhalve „kind
aan huis".)
NIET AFGEBEELD
Het is zonder meer duidelijk dat het
pand Tweebaksmarkt 60 niet op de
prijsvraagfoto werd afgebeeld. Het
huis telde niet drie maar twee ver
diepingen en het ontbreken van een
deur geeft aan dat de terugspringen
de gevel niet meer was dan een deel
van het totaal. Ik moet overigens
bekennen op geen stukken na te
weten waar dit huis heeft gestaan of
staat. Was het wel in Leeuwarden?
Het oude pand Tweebaksmarkt 60,
met de uitbundige klimop, werd in
1953 bij garage Boelens getrokken.
Een klein stukje daarvan staat links
op de foto. Rechts was glashandel
Habekothé. Nu gaapt hier het gat
van de provincie.
Een statig huis, dat was het wel, met
de grote en hoge kamers en de met
marmer bevloerde gang. Het was
eertijds dan ook alleen te bewonen
met de hulp van gedienstigen. Aan
hun vroegere aanwezigheid herin
nerde in onze tijd nog de speciale
meidenplee. Rangen en standen
moesten er zijn, ook bij het voldoen
aan de meest elementaire menselij
ke behoeften.
Heeft de schilder Bisschop in dit
huis gewoond? Naar mijn mening is
dit niet het geval geweest; eerder
denk ik aan het huis dat op de plaats
van garage Boelens (nummer 62)
heeft gestaan. Wel heb ik vroeger
zonder tegenspraak architect Kra
mer als vroegere bewoner horen
noemen."
SPOOKHUIS
Tot zover de heer Kuipers, die wij,
evenals mevrouw Biezeveld, zeer
erkentelijk zijn voor zijn reactie.
Een volgende stap voor ons was het
te voorschijn halen van foto's van
het huis van mr. Stheeman aan de
Willemskade en het bellen van
de gebroeders Boelens van Garage
Boelens, die jaren aan de Twee
baksmarkt heeft gestaan.
En zij bevestigden, wat de heer
Kuipers al veronderstelde en wat
ook mevrouw Biezeveld schreef: de
weduwe Bisschop heeft gewoond in
een pand, onmiddellijk naast de
Openbare Bibliotheek, waarvan het
De schilder Christoffel Bisschop van het "Bisschopshuis" aan de
Tweebaksmarkt, werd op 22 april 1828 in Leeuwarden geboren.
Hij werkte hier en later ook in Delft en Parijs. In 1869 huwde Chris
toffel Bisschop de Engelse schilderes Catherine Seaton Forman
Swift, die na de dood van haar man (5 oktober 1904 te Schevenin-
gen) bleef wonen in het huis aan de Tweebaksmarkt. Christoffel Bis
schop was behalve schilder een hartstochtelijk verzamelaar, wiens
collectie zich nu nog steeds in het Fries Museum bevindt. In de zoge
naamde Bisschopkamers is ze daar nog te bewonderen.