ZURE BOMMEN NERGENS
ZO LEKKER ALS BIJ HEM
HARTOG COHEN DE ZUURKONING
HET DRAMA IN HET WEESHUIS
LEE W ADDERS,
WAAR IS DIT
Er zullen weinig echte ouwe Leeuwarders zijn, die hem niet hebben gekend en die zijn naam nog nooit
hebben gehoord: de man, die zich zeifin vooroorlogse jaren De Zuurkoning noemde, was een bijzonder
bekende en populaire figuur. Aanstonds is het alweer veertig jaar geledendat hij door de Duitsers werd
vermoord, tegelijk met zijn vrouwdie in de oude binnenstad minstens zo bekend was als haar man.
Ach ja, de ouderen onderons weten
het allemaal nog zo goed: Hartog
Cohen en Kaatje Feitsma waren niet
weg te denken uit het dagelijkse ge
doe in het nog kleine Leeuwarden
van voor de wereldbrand.
Midden in de jodenbuurt, ineen (nu
al verdwenen) pandje in de Speel
mansstraat. had het echtpaar een
winkeltje, waar allerlei lekkernijen
werden verkocht, maar dat vooral
door z'n zure bommen een grote
vermaardheid kreeg.
GEHEIM RECEPT
Ze werden door de Cohens zelf be
reid volgens een recept, dat geheim
bleef tot de dag van vandaag. Ner
gens waren de zure bommen zo lek
ker als hier bij Cohen.
De augurken werden bewaard in een,
groot vat, dat in een hoek van het
winkeltje stond. Tegen een van de
wanden stond voor de komende en
gaande man een bank, overtrokken
meteen "bruun zwilk". Achter de
winkel-lag de woonkamer van de
Cohens.
De naam De Zuurkoning gaf Hartog
Cohen zich zelf. toen hij met een
tent op de Leeuwarder kermis ver
scheen, Hij koos een plaats aan het
Ruiterskwartier tegenover het be
kende café van Hoogkamp (nu V.
en D.) en voor zijn tent spande hij
een wit doek, waarop met blauwe
letters De Zuurkoning stond.
Overigens was het zo, dat Kaatje
zich meestal thuis met de verkoop
van de zure bommen bezighield,
terwijl Hartog op pad ging met zijn
handeltje in garen en band. Met z'n
volbeladen handkar trok hij door de
hele stad en vrijdags had hij een
vaste plaats op de markt.
Als jongen van zeventien kwam
Hartog Cohen al voor het eerst op de
markt, die toen nog gehouden werd
op de Brol. Dat was in 1892 en in
1917 kon hij er al zijn zilveren jubi
leum vieren.
Precies tien jaar later werd hij door
z'n collega's van de markt in de
bloemetjes gezet en kwam er spe
ciaal een fotograaf naar het Wilhel-
minaplein om de kliene jubilaris
voor zijn versierde stalletje te ver
eeuwigen. Die foto drukken we bij
dit verhaaltje af - een bijzondere
herinnering aan een van de bekend
ste Leeuwarders uit een goede oude
tijd.
VERMOORD
De oorlog, die de hele Leeuwarder
jodenbuurt gruwelijk teisterde, trof
ook het echtpaar Cohen. De Duit
sers sleepten onze nijvere stadge
noten naar Auschwitz, waar ze de
elfde december 1942 werden ver
moord.
vervolg van pag. 1
zegd: "Sun ding musten se nou al
lemaal inne han hewwe!"
Deze opmerking, hoe onnozel ook,
zou hem noodlottig worden. Een
van de N.S.B.'ers hoorde het en
ging hem achterna - een paar mi
nuten later werd Willy de Jong, nog
nietsvermoedend, het gebouw van
het Rijkskommissariaat binnenge
bracht.
Daar moet de arme jongen toen met
z'n eigen hooivork gruwelijk ge
marteld zijn, waarna hij in doods
angst dwars door een raam naar
buiten sprong.
Het stoffelijk overschot werd later
naar de ouderlijke woning in Gou-
tum gebracht met de nadrukkelijke
(Duitse) opdracht, dat men de kist
niet mocht openenMaar dat is toch
gebeurd en de Huizumer dokter
Damsté heeft het lijk geschouwd.
Uit de talloze steekwonden over het
Zacharias Sleyffer: verantwoorde
lijk voor de dood van Willy de Jong
hele lichaam kon de arts de aard van
de mishandeling afleiden - het was
niet te beschrijven, zo verschrikke
lijk.
Familie van het slachtoffer meent
dat de beruchte Zacharius Sleyffer
de jongen de dood indreef, maar
voor die stelling zal men wel geen
bewijs meer kunnen aanvoeren. In
tegenstelling tot de meeste van zijn
collega-collaborateurs is Sleyffer na
de oorlog niet berecht - niet lang na
de bevrijding werd hij door een on
geneeslijke ziekte geveld.
Willy de Jong, jammerlijk slacht
offer van een enkele onbezonnen
opmerking, rust nu op het kleine
Goutumer kerkhofje, vlakbij het
graf van zijn vader, Kees het
Koopmantsje, die twintig jaar later
overleed.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag Leewadders waar is dit?"
Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen naar de redactie
van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 18921 BP Leeuwarden.
Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij een
exemplaar van het boekje 'Populaire Leeuwarders'door Fenno L. Schou-
stra.
