'GEEN ANDER BLAD DAT HET VERLEDEN ZO LEVENDIG HOUDT BOLMAN JUWELIER IN DIT NUMMER: GIROKAART VOOR BETALEN ABONNEMENT 1982 VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN LEEUWARDEN UITHUIZIG THUIS EN THUIS UITHUIZIG MR. J. S. BIJL: "KLEINE K RANTS JE VERVULT UNIEKE FUNCTIE" n mmm hhthhh® ®h hh m m m m ACHTTIENDE JAARGANG «3 21-11-1981 NUMMER/297 H H H H H H H H H B Hl BH H PI li Bil Hl a BH) SBH Hl HUSH IS BH SS HS HU puna SB a SBH) BH 19 nieuwestad 75 leeuwarden 'T KLEINE KRANTSJE Uw pretentieloos blad vervult een unieke functie, want ik ken geen ander, dat zo zeer de nostalgie naar het verleden weet levendig te hou den, Het is merkwaardig-hoe het steeds weer, door het vermelden van eenvoudige feiten of omstan digheden, de snaren van het gevoe lig instrument, dat herinnering heet, tot trilling brengt en de magische muziek van het heimwee tot leven. Kleine, op zichzelf onbelangrijke gebeurtenissen uit het leven van alle dag van vroeger brengen, door hun simpele vermelding, associaties te weeg, die het hele levenspatroon van toen als een scherpe moment opname op het netvlies van het geestesoog te voorschijn brengen. Zo wordt bijvoorbeeld in het Kleine Krantsje van 12 september gespro ken over het pand op de hoek van de Wirdumerdijk en het Ruiterskwar- tier, waar in 1912 door Philippus Kessler een lunchroom werd geves tigd en over bekende Joodse bak kers in het Leeuwarden van mijn prille jeugd. Op zich zelf weinig opzienbarends, maar de beide ver meldingen brachten bij mij een vloed van herinneringen aan het Jaap Kessler, in z'n hart meer kun stenaar, dan slager stromen, waarbij de gastronomie, die ik mijn gehele leven lang gaame heb beoefend, een grote rol vervult. Ik zie me nog met mijn moeder, vol verwachting, de pas geopende lunchroom op de Wirdumerdijk be treden, waarde lucht van vers gebak me bijna bedwelmde en me het wa ter om de tanden deed lopen, 'n Lunchroom was voor die tijd iets heel modems en chics, waar men, in tegenstelling tot wat men zou ver wachten, de inwendige mens niet ging versterken door een stevige NIEUWESTAD160 TEL05100-23983 lunch, maar waar men zich te buiten ging aan het eten van gebak, 'n Ex travagantie, die zich slechts weinig mensen met een mime beurs konden veroorloven, want één gebakje kostte toen evenveel als een heel brood (Dat is tegenwoordig trou wens nog zo). Nu had mijn moeder beslist geen mime beurs, maar de omstandigheden wilden, dat Philip pus een beetje aangetrouwde fami lie was. Hij was namelijk een broer van Jaap Kessler, de slager, met wie mijn zuster getrouwd was. En de Kesslers waren aardige, vriendelij ke mensen, die een anderen vooral kinderen graag een plezierdeden. Ik neem daarom aan, dat m'n moeder en ik een gebakje kregen voor wat men in het zakenleven noemt een prix'd'amis. Ik zie nog hoe Philip, 'n zwaargebouwde grote man van een jaar of dertig met 'n enigszins vollemaansgezicht, gekleed in een hagelwitte koksjas, ons een plaatsje gaf, nadat we eerst door een winkel waren gegaan vol met zoetige heer lijkheden en een zwaar belopende trap hadden bestegen. RIJKDOM Als kleine jongen gaf de omgeving me een indruk van rijkdom en over vloed zodat ik met stomheid was geslagen, terwijl ik anders m'n mondje wel wist te roeren. Ik was er bovendien trots op, dat Philip, een, in mijn ogen. zeer gewichtig man, omdat hij zo'n prachtig etablisse ment „bezat" zo vertrouwlijk met m'n moeder omging. In dit verband verdient het vermelding, dat ik nog trotser was een zwager te bezitten, die drieentwintig jaar ouder dan ik, tot de grootste en sterkste mannen gerekend kon worden, die ik kende en die ik, snotneus van acht jaar, Jaap mocht noemen. Jaap en Philip en ook hun oudere broer Kees be hoorden alle drie bovendien tot de beste schutters van-het land, terwijl Jaapook nog behoorlijk kon zingen. Jaap was in zijn hart meer kunste naar dan slager. Zo kon hij niet on verdienstelijk boetseren en beeld houwen en zong hij eens als plaats vervanger van een ziekgeworden Italiaanse zanger, zonder dat het publiek het bemerkte, omdat hij buiten het gezicht was opgesteld, het bekende lied van Pallazzo, dat ten gehore moest worden gebracht bij de film van die naam toen die in Cinema Palace werd vertoond. Hier gaat de stroom van herinnerin gen weer met me aan de loop, want als ik de Cinema Palace op de Wir dumerdijk noem, de bioscoop, die, naar ik meen omstreeks 1914 werd gebouwd met geld, dat voor een groot gedeelte door de familie Kessler werd gefourneerd, dan moet ik daarbij vermelden, dat Phi lip daarvan de directeur was gewor den, nadat de lunchroom een mis lukking was gebleken. BESTE MENSEN De Kesslers, de beste mensen, die men zich qua karakter kan denken, waren, zoals ik ze nu kan zien, geen zakenlieden in hart en nieren. Hun ontbrak daartoe de mentaliteit. Ze waren te weinig berekenend. Ze waren ook vaak penny-wise en pound-foolisch. Daarmee wil niets kwaads gezegd zijn, integendeel, want ze hadden, met hun grote men selijkheid, andere eigenschappen, die hen sierden en onder de beste mensen, die ik gekend heb, nemen ze nog steeds een ereplaats in. Van m'n zwager Jaap, die bijna negentig jaar is geworden en tien jaar geleden overleed, hield ik als van een broer en ik mis hem nog steeds. De Joodse bakkers brachten mij de zondagmorgens van mijn jeugd in herinnering. Die kenmerkten zich door grote gezelligheid en intimiteit in de familiekring. Mijn moeder maakte dan in de „voorkamer", die alleen 's zondags werd gebruikt, de met antraciet gestookte „vul kachel" aan, 'n op nikkelen poten staand geval, dat rondom door mica het gloeiende vuur liet zien en wier warmte de ruiten deed beslaan. Ik mocht dan Het Kinderblad, bij voegsel van de Leeuwarder Cou rant, lezen en trachten de daarin voorkomende rebus op te lossen. WARME GALLETJES De winkel van Kessler op de hoek van de Wirdumerdijk en het Ruiters- kwartier met op de foto beneden de lunchroom in hetzelfde pand. Maar het heerlijkste van de zon dagmorgens, waarnaar de gehele week werd uitgezien, waren de ver se warme galletjes, die door de Joodse bakker Keizer werden rond- bezorgd in een gesloten, bruinge- verfde houten broodkar, waarop op een bord z'n naam stond vermeld. Soms leden we honger, omdat hij laat langskwam, zo tegen tienen, jnaar we wilden de „lekkere" hon ger niet stillen met oudbakken brood (dat overigens werd gecon sumeerd, nadat het op de kachel was geroosterd, ook een lekkernij). De ze galletjes, kleine ovale hardge bakken broodjes, die met gejuich werden begroet en die, slechts van boter voorzien, genuttigd werden, streelden mijn tong zoals in later tijden de meest verfijnde spijzen niet gedaan hebben. Ze waren nog lekkerder dan de hiervoor gemelde gebakjes in de lunchroom. Waaruit men de betrekkelijkheid der dingen maar weer eens kan opmerken. Het zogenaamde vooruitkomen in de wereld is een veel nagestreefd doel. Het geeft de mogelijkheid, in dien men slaagt, tot het genieten van velerlei geneugten, maar deze wer ken vaak vervlakkend, omdat ze Jan te gemakkelijk worden verkre gen. Het is immers een vaststaand feit, dat hoe moeilijker men iets verkrijgt, hoe meer plezier men aan het verkregene beleeft." Het bezit van de zaak is vaak het eind van 't vervolg op pag. 13

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1981 | | pagina 1