rinova
Friesland Bank
cDa meSr^Modc
Uw eigen bank
Lezers klommen in de pen
STORM EN REGEN
Storm en regen tegen de ramen,
lekker uitgezakt in de stoel weer in
de Kleine Krantsjes bladeren.
Dan bekruipt je toch het gevoel van,
kom doe ook weer eens wat.
Uit de familiealbums zijn wat oude
foto's te voorschijn gekomen. Mis
schien zijn er voor het Krantsje nog
interessante bij.
Een van mijn vader als peterolie
man. Ik denk zeker vijftig jaar oud.
Op de foto kun je de prijs nog zien,
zeven en een halve cent per liter. In
de blikken bus op de kar, zaten de
krantsjes. Weet u wel. de "Auto
maat", waarin het stripverhaal van
"Pijpje Drop". Elke aflevering
eindigde met de zin, "Hoe het ver
der met Pijpje Drop vergaat, staat in
de volgende Automaat". Oudere
lezers zullen vader vast herkennen,
en ook de plaats waar de foto geno
men werd. Bij de Hoeksterpoorts-
brug. Verder heb ik nog een nega
tief en positief van een foto die ge
nomen is toen vader vijftig jaar
straatventer was. Ook dat is al weer
vijfentwintig jaar geleden in de
Spoorstraat. De eerste oktober werd
hij acht en tachtig jaar. Het lopen
wordt wat minder, maar verder nog
prima. Het is geen schrijver, maar
anders zou hij nog wel wat weten
voor het Krantsje.
Zaandijk J. v. d. Laan
HERINNERINGEN
Met veel belangstelling zien wij al
tijd uit naar het volgende nummer
van 't Kleine Krantsje. Vooral de
foto's van de oude buurten roepen
vele herinneringen op, zoals de fo
to's van de Landbuurt, waar wij
vroeger met de melkkarre sutelden.
Het is alles verleden tijd en de
meeste buurten zijn onder slopers
handen gevallen.
Wij hopen, dat 't Kleine Krantsje
met zijn veel oud nieuws nog lang
mag verschijnen en dat we ook nog
vele jaren abonnee mogen blijven.
Webster U.S.A. Pieter Veenje
STROCARTONFABRIEK
In nummer 396 van 't Kleine
Krantsje schrijft u over de Strocar-
tonfabriek en dat er zoveel mensen
waren, die daar een ongeluk hebben
gehad.
Maar er waren ook veel jonge men
sen van een zestien tot achttien jaar.
die daar werkten en die dan de hele
dag in de knorrebak moesten trap
pen om het stro fijn te maken. Dat
ging met veel water en stoom ge
paard en na een tijdje werden die
jongens heel erg wit en geel in het
gezicht.
Dat was wat van 's morgens zes tot
's avonds zes. Ik weet niet meer of
ze ook 's nachts moesten werken,
maar dat zal wel zo zijn geweest.
Er waren toen verscheidene van die
jongens in de stad, want armoe was
troef en er was niet veel werk en
voor die tijd verdienden ze bij de
Strocartonfabriek behoorlijk, ik
meen vier of zes gulden en dat was
welkom in iedere huishouding.
De mensen in de expeditie hadden
ook een slavenbaan. Het gebeurde
nogal eens, dat er, wanneer het bij
na tijd was, enige wagons met stro
kwamen en die moesten natuurlijk
zo spoedig mogelijk weer leeg. Dan
werd er vaak de hele nacht doorge
werkt, maar de volgende morgen
moesten ze ook weer gewoon aan
het werk. Twee dagen en een nacht
aan een stuk werken was daar heel
gewoon.
Ook de mensen aan de machines
moesten, wanneer er plotseling ie
mand ziek werd, vaak nog eens zes
uren erbij werken. En dat allemaal
voor een klein loon.
Ze hadden er een sleepboot met zol
derschuiten, die voeren naar Har-
lingen, want bijna alle carton ging
naar Engeland en dan in pakken van
zo'n vijf en twintig kilo. Grote ma
ten dun carton, kleine maten dik
carton.
De mensen op deze schepen kregen
ook niet veel rust. Wie nog wat geld
bij zich had kocht in Harlingen wat
vis en dat was toen voor een huis
houding iets bijzonders, want met
heel veel staankroegen in de stad
ging er heel wat geld naar de kroeg,
ook al omdat de mensen geen
vakantie hadden.
Op gezette tijden moesten bij de
Strocartonfabriek de ketels schoon
gemaakt worden en dan altijd op
zaterdag na twaalf uur en op zon
dag, want de fabriek draaide overi
gens het hele etmaal door.
In een kleine loge voor de fabriek
zat een portier en dat was lange tijd
een zekere Femee. Heel veel men
sen en ook kinderen kwamen daar
tegen twaalf uur voor de werkers in
de fabriek warm eten brengen, want
de schafttijd was niet zo lang; even
gauw naar huis gaan was er ook niet
bij.
De fabriek is nog één- of tweemaal
St. Jacobsstraat 23 Leeuwarden Telefoon 28739
afgebrand en dat was toen een hele
ramp. Nog jaren later waren er in de
stad mensen, aan wie men kon zien,
dat ze in de Strocartonfabriek had
den gewerkt.
Kortom, het leven is daar voor de
arbeiders geen pretje geweest.
Surhuisterveen
PINKIE
S. Djjkstra
Naar aanleiding van het verhaal
over Pinkie, Frans Veenstra: in 't
K Ie ine K rantsje nummer 3 95ik ken
hem nog toen hij een winkel had aan
de Tuinen met zijn automaat met
wonderdoosjes voor een dubbeltje.
Later zat hij in de Koningstraat en
op de Voorstreek.
Volgens mij was hij de eerste die
theesurrogaat aanbood als heerlijk
in de pijp. Dat was in de tijd dat er
geen draadje tabak meer te verkrij
gen was zo einde 1941 begin 1942.
"Tegenwoordig rookt men in de
pijp Tampax-theesurrogaat". Zo
ongeveer luidde zijn etalage-aan
bieding. Tampax werd door DE in
de handel gebracht.
Pinkie kon ook goed troosten. Een
poos na de Bevrijding, in 1945 dus,
kocht ik wat bij hem. "Wat kiekje
raar uut je ogen man en wat loop je
raar" zei hij ineens tegen me. "Ja",
zei ik, ,,'k heb het spit in mijn rug
en dat is verrekte lastig." "Ja", zei
Frans toen, "maar ze zeggen ook,
gek is lastig, nou dan kan je toch
maar beter het spit in de rug heb
ben". En met die troost ben ik toen
maar naar huis gegaan.
Beverwijk
J. Speerstra
raakt, waarbij het toestel de helft
van een vleugel verloor en een
wonderbaarlijk geslaagde
noodlanding maakte bij de
Boxumerdam. Dat was in 1947.
Maar dat de toren al eens eerder
was geraakt wisten we niet.
Zijn er lezers, die er meer van
weten?
Red. 't KI. Kr.
RONDVLUCHTEN
Naar aanleiding van het interessante
artikel van de heer S. Kalverboer in
't Kleine Krantsje nummer 396 zou
ik graag de volgende merkwaardig
heid onder uw aandacht willen
brengen. De registratie PH-AEB op
de foto van het afgedrukte vliegbe
wijs is een falsificatie. Er zijn meer
foto's door de KLM in omloop ge
bracht, waarop om onduidelijke re
denen met de registratieletters is ge
knoeid, hetgeen vaak goed te zien is
aan de onregelmatigheid van de
letters.
Ik bezit dezelfde foto als op het
vliegbewijs doch dan voorzien van
de originele letters H-NADP. De
foto werd gemaakt op 15 juni 1927,
kort na de start vanaf Schiphol en op
weg naar de eerste geslaagde re
tourvlucht naar Batavia. Een af
stand van ruim 30.000 kilometers.
Het toestel was voor deze vlucht
gehuurd van de KLM, inclusief be
manning. door de schatrijke Ameri
kaan Van Lear Black. De piloten
waren Scholte en Geysendorffer. de
mecanicien was Weber, terwijl Van
Lear Black vergezeld werd door zijn
bediende Baylin.
U kunt de silhouetten van genoemde
personen door de cabinevensters
zien, de achterste is Van Lear
Black. De nog resterende Fokkers
F-VIla werden in de loop van de
jaren dertig uitsluitend nog door de
KLM gebruikt voor de vliegersop
leiding en voor rondvluchten boven
de vliegvelden in Nederland Een
rondvlucht van een kwartier kostte
toendertijd vijf gulden!
Men kent er de Friese
verhoudingen en is bereid
plaatselijke en provinciale
belangen te dienen.
Krantsje betreffende de oude be
graafplaats aan de Spanjaardslaan.
Ook ik bewaar goede herinneringen
aan deze begraafplaats. Mijn vader
had, als bloemist, diverse graven in
onderhoud, zoals dit toen gebruike
lijk was. Twee of driemaal per jaar
moest de beplanting vernieuwd
worden en alle oude beplanting
werd weggehaald, zodat de graven
er weer keurig bij stonden.
Eén van die graven betrof dat van de
heer Evert Zandstra, ik meen een
bekend socialist in die tijd. Als mijn
broer en ik vacantie hadden, moch
ten wij dikwijls met vader mee naar
de begraafplaats om te helpen op
ruimen en ik herinner mij nog maar
al te goed de plechtige stilte en de
voornaamheid die er van het geheel
uit ging. Het graf van de heer Zand
stra zou ik bijna kunnen uittekenen.
Er was een koperen of bronzen plaat
op de steen aangebracht, waarop het
profiel van de overledene.
Goutum
BEGRAAFPLAATS
C. t. H.
BEURSFOTO'S
Graag zou ik willen weten, of er nog
foto's zijn van de Beurs uit de tijd,
toen dit nog een handelsgebouw
was en die het zakendoen van toen
weergeven.
Personen, die in mijn Beursperiode
mede de toon aangaven: Algra,
Ypeij, de Sinnema's, de Feenstra's
Pars, Wassenaar, Wijmenga.
Zuidhorn D. S. Miedema
RONDVLUCHTEN
In een vorig Kleine Krantsje werd
geschreven over de Duitse vlieger
Krieger. Deze vliegenier deed ook
rondvluchten boven Leeuwarden,
omstreeks 1920. als attractie bij de
Landbouwtentoonstelling ,,Lenij-
to" aan het Kalverdijkje.
Onder de passagiers had hij ook
een slager van het Vliet, waarbij
ook gebruik gemaakt is van een Ba-
co om hem rustig te krijgen en een
zoon van een klompenhandelaar aan
de Tuinen.
Opeen van deze vluchten is meteen
vleugel de Bonifatiustoren ge
schampt, wat nogal wat hilariteit
teweeg bracht - had het toestel de
toren iets verder geraakt, dan zou
het op de Voorstreek zijn neerge
stort.
Ik meende, dat vliegenier Krieger
ook een oorlogsverminking had.
Leeuwarden J. M. Brugman
Daar vertelt u ons wat! Wij wis
ten, dat de Bonifatiustoren een
maal door een vliegtuig is ge-
Voor de tweede maal las ik een in
gezonden stuk in het Kleine
Het is allemaal al lang geleden,
maar als ik nu lees, dat één en ander
in een ver gevorderd stadium van
verwaarlozing is, word ik er toch
een beetje bedroefd van.
Huizen
T. van Beusekom-Sierksma
Van der Laan, vijftig jaar
petroleumventer
