TWAALF CHARMANTE JONGEDAMES
JOODS LEVEN IN BINNENSTAD
DIT GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
HET BOEKJE
VERDWENEN
Deze charmante jongedames zijn in 1928 als deelneemsters aan een zogenaamde Apologetische Cursus in Leeuwarden
gefotografeerd. Het zijn, van links naar rechts: Joke Rauwerda, Jo Fluitsma, Annie Basten, Trudie Voss, Marie Copini,
Tecla Mulder, een onbekende, Truus Hielkema, Griet Jongma, Clara Copini, Elly Walthaus en Annie van der Steen. De
pater had een oorspronkelijke naam: Oorsprong heette hij.
Joodse meerderheid als de Joden.
Dit boekje is geen poging tot ge
schiedschrijving, maar een poging
tot tekening van een sfeer die niet.
meer is. De daarbij gebruikte gege
vens en verhalen zijn, behalve uit de
boeken van Beem en De Jong,
afkomstig van bewoners van de
buurt, zoals de families Bos en
Schaaf, de heer R. Boetes, me
vrouw Braaksma en de enige Joodse
buurtbewoner, die de oorlog over
leefde, B. Cohen. En tenslotte heb
ben de 'Goeie schoure en de treifene
schoure' in mijn eigen leven een
bes'lissende rol gespeeld, omdat ik
mijn jeugd heb doorgebracht in de
Breedstraat.
Leeuwarden ds. Ype Schaaf
Het boekje JOODS LEVEN IN
DE BINNENSTAD
Vóór de oorlog woonden er in
Leeuwarden ongeveer 700 Joden.
Er was een bloeiende Joodse ge
meente, terwijl er ook elders in de
provincie, o.a. in Sneek en Gorre-
dijk synagoges in gebruik waren.
De Leeuwarder synagoge is nu een
cultuurcentrum en de overgebleven
Joden uit heel Friesland hebben,
door gebruik te maken van het
interieur van de Gorredijkster
'sjoel' het Joodse badhuis in de
Slotmakersstraat in Leeuwarden
weer ingericht als synagoge voor
heel Friesland.
De geschiedenis van Leeuwarden
als Joods cultuurcentrum is beschre
ven door H. Beem in het boek 'De
Joden van Leeuwarden', terwijl Sal
de Jong zijn persoonlijke indrukken
als Jood heeft gegeven in het boekje
'Joods leven in Leeuwarden'. De
Jong en Beem geven ook de droeve
cijfers van de deportaties. Door het
drama van de holocaust is niet
alleen een stuk Joods cultureel leven
in Friesland geschiedenis gewor
den, ook het gewone sterk Joods
beïnvloede dagelijks leven van de
bewoners van de buurt rond de
synagoge in Leeuwarden is niet
meer.
De sfeer en de stijl van dat leven van
Er verdween dezer dagen ook weer
een slagerij uit de oude binnenstad:
in de winkel van slager De Haan in
de Kleine Kerkstraat is het allerlaat
ste pondje gehakt over de toonbank
gegaan - de zaak is gesloten, de
slagerij bestaat niet meer. Daarmee
verloor de Kleine Kerkstraat ook de
laatste slagerij, die hier nog was. In
vroeger jaren zijn er in dit korte
verbindingsstraatje tussen Nieuwe-
stad en Grote Kerkstraat verschil
lende slagerijen geweest.
Jood en niet-Jood rond Bij de Put is
nog nergens vastgelegd.
In dit boekje heeft een vroegere
bewoner van de buurt als niet-Jood
dat geprobeerd onder de titel: Goeie
schoure en treifene schoure, het
geen betekent: Goede waar en rom
mel. Want zo waren de bewoners
van de oude stad, zowel de niet-
Goeie schoure en treifene schoure
is nog beperkt verkrijgbaar bij
't Kleine Krantsje.
Afgehaald van ons kantoor 8,50.
Per giro besteld 10,50.
(Op het strookje vermelden:
Joods Leven).
AA
In 1907 verzond Henri van Driel, Emmakade 9 in Leeuwarden, deze kaart van de Tweebaksmarkt aan 'Den Jongeheer C. Rikkers,
Pension Rustoord te De Steeg" om hem 'nog wel te bedanken voor het plak chocola"De kaart met het'Nieuw Postkantoor'is
uitgegeven door FT. Huisenga. die een winkel had op de hoek van de Nieuwestaden de Sint Jacobsstraat. Dat'nieuw'postkantoor,
staat er nu, driekwarteeuw later, nog net zo, maar het gebouw links ervan verdweenDat was de Galileërkerk, die in het begin van de
tweede wereldoorlog werd gesloopt en niet op deze plaats is herbouwd.
