LEEWADDERS,
WAAR IS DIT i
FOTOPRIJSVRAAG
illüllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllliU
llllllllllllillllllllllll!l!i:il!l!!l!lllil!ll!HII!||lll
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vnesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier pieken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Populaire Leewarders" door Fenno L.
Schoustra.
Der sal een neef fan Sientje uut
Australië een maand of wat in
Liwwadden ferkere. Dat sal ge-
folgen hewwe foor Fokke en
Sientje. Mar het set nou al een
konfersaasje in beweging over
bijnamen en over de groate pur-
roblemen fan ons tied. Mutte wij
daar swaar an tille, te j a of te nee.
Het liikt even dat Hein en Tabe
daar spul over krije salie, maar
dat gebeurt niet. Met een nuvere
set fan een buurman fan Sientje
eindige dizze keer de pallavers
fan Tabe Ruutsje, Sjouke Suker-
slak, Wiebe Poatsje, Lange Mar
ten, Minne Mager, Hein van 't
Hobbelpeerd en Fokke Vutman.
Fokke Vutman: Net as ik sêg,
foorlopig hewwe wij de saken
weer dik foor mekaar. Ik trek de
wintermaanden bij Sientje in, en
hur neef uut Australië gaat soa
lang in mien huus. Mooi hé?
Tabe Ruutsje: Froeger hadden
jou een neef uut Kanneda, in het
hartje fan Amérika, neffens het
fersje. Dus dizze komt uut Au
stralië, temeensenOf is ie
oek een echte Aussie?
Fokke: Nee, in de sestiger jaren is
ie emigreard met sien huushou-
wing. Al een keer of wat werom-
weest, en nou liekt het hun soa
mooi toe met de Kerst en Oud en
Nij hier te wezen.
Hein fan 't Hobbelpeerd: Dat
binne oek hele gefoelige perioa-
den, stel ik mie foor. Dan gaat er
fan alles in je om. Seker as jou
daar in een ander land sitte.
Kanne wij hem?
Fokke: Ik docht het niet. Bonne
is een jaar of fieftig nou, dus feul
jonger as de meesten fan ons. Ja
Sientje seit altied fan Bonne Séra.
Dat is uut één of ander fersje.
Bonne Séra.
Minne Mager: Een jaar of wat
leden wurde dat nog wel een
hoop songen, loof ik. Bonne Sé
ra. Wij hadden froeger een jonge
in 'e straat, Bouwe, die noemden
se altied Bouwe Vlas. Dat was
toen de groate baas fan 't Leger
des Heils.
Wiebe Poatsje: En wie Floris
hiette, wurde faak Floris Vos
noemd. Dat waar, as het mie
goed heugt, een fent uut 'e Twee
de Kamer, die wu alle tollen en
tolhekken afskaffe. Floris Vos.
Sjouke Sukerslak: Mar je hadden
oek fan die faste bijnamen, dus
niet as Nogablokje, of Mouwfes-
je, en Slanke Willem en al soa
meer, want daar sit faak een
ferhaaltsje bij. Nee, ik sal mar
sêgge, Jochem was altied Jochem
Driebil.
Lange Marten: Ik begriep Sjouke
wel. Gosse was Gosse Bokje. En
dan hadden je Keimpe Stutleer,
en Douwe Muus, en gaan soa mar
deur. Dat was overal geliek. Mar
ik loof alleen mar bij jonges.
Tabe: Nou siest es Fokke, waar
de neef fan Sientje ons al niet
brengt. Dou hest em nog nooit
troffen? Nim em mar es met, as't
soaker is, dan ken ie es wat
fertelle, hoe of het daar is.
Wiebe: Het is niet een land waar
je feul over hore. J.a, ik weet wel,
der is destieds wel gauw es één
hene gaan. Krekt as naar Kanne
da en Ammérika. Mar het sal
daar oek wel niet meer soa hiep-
hiep weze, net soa min as hier.
Sjouke: Ik hew toch een buur-
In oude jaren, toen er nog spoken
waren, zijn er ook in Leeuwar
den veel vreemde dingen ge
beurd. Een buitenman, die hier in
de stad zaken had gedaan, liep op
een late avond rustig langs het
Oldegalileën, op weg naar huis,
toen hij plotseling op het land
naast de kalkfabriek allemaal
katten zag het wemelde er
gewoon van de dieren.
Maar ineens waren ze verdwe
nen ook; nu echter begonnen
eensklaps alle schragen bij de
kalkfabriek te dansen. Het boer
tje zette het op een lopen en is
nimmer weer op een late avond
op deze plaats teruggeweest.
Bij het Vliet stond in die tijd een
windmolen, waarop men nooit
rode zeilen durfde te leggen; men
was er zeker van, dat de molen in
brand zou vliegen, wanneer dat
wel werd gedaan.
Op zekere dag verdronk er in de
Harlingertrekvaart een oude
trekschipper, een ruw en godde
loos man, die men nooit anders
had gezien, dan met een ruige
muts op het hoofd.
Precies op de plaats, waar de
schipper verongelukte, begon die
muts in nachtelijke uren te spo
ken - althans zo werd het in de
stad verteld.
Iemand, die dat niet wou gelo-
Vervolg op pag. 11
man, die omtrent seven-en-
dertig jaar bij de selde baas werkt
hét, en die hèt nou deen kregen.
Hij is nou acht-en-fieftig. Hij
fertelde het mie met tranen in 'e
ogen.
Minne: En aansen nog meer kom-
puters en sjips, nee, niet om op te
freten, en automatiese.beweging,
en weet ik feul. Dan blieve der
nog mar een paar duzend meen-
sen over om te werken. Die kant
gaat het uut!!!
Hein: Jimme binne heel aardige
meensen, en je suden hast sêgge:
ga naar Den Haag en help die
pollentieke hampelmannen daar
een handsje, mar salie wij niet
hene gaan en ons wat fleuriger
praat anskaffe?
Fokke: Dat kenne we wel doen,
en het is muskien oek wel fer-
standig, want late we eerlijk we
ze, kenne wij der wat an feran-
defe? Nee ommersü Mar het
liket wat op struusfogelpollitiek.
Kop in 't sand!
Wiebe: Is dat niet een beest dat in
Australië foor komt? O, meer in
Afrika. Ja, ik bin in 'e war met 'e
kankeroe. Son springbeest, en
die hèt sien jongen in een soort
skolkje foor bij de buuk.
Tabe: Just, de kangoeroe. Dat
siene jou wel es op 'e tillefizie.
Mar ik loof as dat se uutsterve.
De meensen roeie heel wat uut.
Beesten en planten en al soa
meer. Hewwe jim daar wel es
over na docht?
Hein: Och here, daar begint Tabe
oek nog. Dè meensen, dus wij
allemaal, hewwe fan alles uut-
heefd, wurdt er dan beweerd.
Mar dizze Hein hèt nog nooit een
neger doadslagen of een jonge
seehon. Skei toch uut!!
Marten: Mar dou hest loof ik wel
es fergiftige rommel in 't Vliet
gooid. Of was 't in 'e Dokkumer
Ee? Nee, stil mar Hein, 't is mar
een grapke. Ik wu die een bitsje
helpe.
Sjouke: En dan sêgge wij dat
Marten op Cambuur met de
pliesje fochten hèt. Met een paar
maten hèt ie eerst een fles Bee-
renburg leegsopen, en toen hèt ie
de lege fles stukken slagen op een
pliesjehassus, nou ja, sêg mar
kop. Pliesjes hewwe hoofden hé?
Minne: Fan kop sproken, ik weet
nog één. Ik hew wel twee of drie
Simonnen kannen, en die noem
den we Simon Pijpekop. Mar wat
bistou stil wurden, Tabe, en dou
siest as een ule.
Tabe: Nou ik fon, dat Hein mie
wat sneu over de snuut sloeg. Ik
denk wel es over die dingen na.
Der is soa foor en na heel wat
weg wurden of kepot maakt. En
al hewwe wij dat niet deen, we
hadden het muskien foor komme
kannen. Dat is mien sêggen!
Marten: Ho, ho, daar su ik nou
mar niet al te erg over in sitte.
Want ik denk dat Hein dat laaste
wel met foele ken. Ja, hoorst wel.
Waar het om gaat, is dat in de
jaren, dat we hier nog weze
magge, we niet te feul meer op
ons ouwe nek nimme mutte.
Minne: De tee-vee is tweeledig.
Hij setje an het denken, daar hèt
Tabe groat geliek an. En soms
skeure je je de busen uut fan 't
lachen. En as ie een paar dagen
stukken is, mis je em oek nog.
Fokke: Dat was soa mooi met
Sientje hur ene buurman. Die is
oegrieslijk sunig. En sien tee-vee
was stukken. En hij belt de saak
op, of se komme wille. Jawel.
Mooi. En hij seit, dan mar achter
om komme.
Sjouke: Achterom komme?
Waar was dat goed foor?
Fokke: Dat is de grap. Hij sei
later teugen Sientje, en hij meen
de het oek nog: Laat se mar mooi
achterom komme, want. dat
foor-rieden alleen al, kost mie
twintig of dertig gulden!!!
Vlga
vervolg van pag. 3
De heer Th. Weda te Leeuwar
den noemt als beheerders van de
winkel de familie Brugman, na
dien Singelsma en Waslander.
„In de jaren tien", aldus de heer
Weda, "was de Coöperatieve het
laatste pand aan de Groninger
straatweg. Wel stonden er nog
enkele boerderijen, waaronder
het bekende Heechterp, maar
verder was het weiland en waren
er gardenierstuinen. In de jaren
twintig kwam er op de hoek van
de Lekkumerweg een huis voor
onbehuisden, in de volksmond
genaamd de Filantroop, of was
dit de officiële naam? De bewo
ners kregen al gauw een slechte
naam bij de Leeuwarder bevol
king. Het pand werd totaal uitge
leefd. Op het laatst staken de
kachelpijpen tussen de raam-
sponningen door naar buiten.
Omdat de gemeente het niet lan
ger wilde onderhouden raakte
het pand leeg. Na een opknap
beurt kwam het in het bezit van
de A.J.C., de Arbeiders Jeugd
Centrale. Het kreeg toen de
naam Sinneljocht. Op de Canter-
landseweg zag je vaak groepen
A. J. C.ers wandelen onder het
zingen van hun clubliederen en
begeleid door mandolines."
Tot slot schrijven wij nog graag
even over wat de heer S. de
Jongh te Leeuwarden ons
schreef:
„Tegelijk met het Werkmanslust
werd aan de zijde van de Gronin
gerstraatweg - 'de Zwarteweg' -
een coöperatieve winkel ge
bouwd. De bedoeling was, dat de
bewoners van het Werkmanslust
daar hun inkopen zouden doen.
Zo goed ik mij herinner werd hier
zelfs een zekere mate van dwang
uitgeoefend. In de jaren negentig
van de vorige eeuw heeft Konin
gin Emma met haar dochtertje,
de latere Koningin Wilhelmina,
een bezoek aan een der huisjes
gebracht. Deze simpele wonink
jes golden in die jaren als model
behuizing voor de werkman.
Vandaar die armetierige bena
ming 'Werkmanslust'. De vrouw
van de 'werkman', wier woning
door de koninklijke familie werd
bezocht, werd dan ook door de
zeer jeugdige prinses Wilhelmina
begroet met 'dag vrouwtje'. Na
dat de coöperatieve winkel was
opgedoekt, is daar nog een café
gevestigd geweest, namelijk café
Hoen. Een dochter van de heer
Hoen, later mevrouw Norber-
huis-Hoen, was een verdienste
lijke zangeres in een operette-
v vereniging?'
Mooi zo, en dan nu de prijswin
naar. Het werd de heer B. Rom-
kes, Van Beverwijckstraat 71 in
Leeuwarden.
