Friesland Bank
Uw eigen bank
Lezers klommen in de pen
DS. YPE SCHAAF
Ik schrijf u naar aanleiding van
een verschil van mening met mijn
vrouw over ds. Ype Schaaf, die
zo nu en dan voor de televisie
optreedt. Wie is die dominee
Schaaf eigenlijk?
In mijn prille jeugd mocht ik
dikwijls met mijn zusjes spelen
bij de familie Bos met hun doch
tertje Geertje en haar broer Jan,
die bevriend was met mijn broer
Piet.
De heer Bos was vatenhandelaar
en hij woonde in de Westerstraat,
aan het eind van de straat, achter
de schutting, zoals wij dat noem
den. Mevrouw Bos was een lief
mens en wij kregen vaak snoep
van haar. Meneer Bos was een
harde werker; ik zie hem nog
hollen met zijn kar met vaten. Zij
hadden ook een knecht, maar we
hebben nooit geweten, waar die
vandaan kwam.
Ik weet nog, dat Geertje trouwde
met een zekere Schaaf en dat die
een viswinkel hadden in de
Breedstraat. De familie Bos was
verhuisd naar de Nieuweburen
en Jan, ook getrouwd, kreeg een
zaak in het Droevendal.
De vraag is nu: was Geertje's
man een zoon van Ype Schaaf de
humorist of een zoon van de
Schaaf van Zalen Schaaf? Ook
woonde er indertijd een Schaaf in
het Oranjebierhuis. Wie is nu
dominee Schaaf?
Ik heb nóg een Schaaf gekend,
die werkte jaren met mijn vader
in het bierpakhuis van Komter en
Kuipers aan het Heerenwaltje. In
die tijd moest ik Ome Sjoerd
tegen hem zeggen. Later zei ik
geen oom; toen had hij een
kroeg. Zij dochter was getrouwd
met Mendel, de zoon van een
grote boer; zij hadden een ca
feetje in de Sacramentstraat.
Ik ben nu negenenzeventig jaar,
mijn vrouw, zesenzeventig en
dan praat je nog wel eens over
vroeger. Het gaat dus om de
hamvraag: wie spreekt wel eens
voor de t.v., wie is de man met de
voor mij zo beroemde naam Ype
Schaaf?
't Kleine Krantsje weet altijd
alles, dus redactie, die uw best!
Hoorn
L. Weber
Dominee Ype Schaaf is een
zoon van Charles Schaaf, die,
zoals de geachte inzender al
schrijft, een viswinkel in de
Breedstraat had. Hij is ge
noemd naar zijn grootvader,
Ype Schaaf, de voordrager en
kastelein in het Oranje Bier
huis. Grootvader Ype Schaaf
had vijf broers en twee zus
ters. De oudste broer was
Feike, een krijgshaftige figuur
met een martiale houding: hij
was als soldaat in Atjeh ge
weest en kwam later in Soest-
dijk terecht. De andere broers
bleven in Leeuwarden. Sybe
was de grondlegger van de
nog steeds bestaande schoe
nenzaak Schaaf aan de
Nieuwestad, Sjoerd was de
man van het cafeetje aan de
Nieuweburen en Louis was de
eigenaar van Zalen Schaaf in
de Breedstraat. En dan was er
nog een broer ]o; hij werkte
bij de Rotterdamse Bank aan
de Wirdumerdijk en was 'dus'
het heertje in de familie, een
keurige vent. Waarmee niet
gezegd wil zijn, dat de andere
broers Schaaf geen nette ke
rels waren. De beide zusters,
Feikje en Bank, zijn naar
Amsterdam gegaan en met
'Hollanders' getrouwd.
Red.'t KI. Kr.
GEZONDHEIDSSTEKEN
Beschikt een van de lezers van 't
Kleine Krantsje ook over het
recept van gezondheidssteken?
„Gezondheidssteken om je nek
te breken!Ik houd me daarvoor
aanbevolen.
Ik vond ze heerlijk en kon ze
nooit vergeten. Hier is dus mijn
kans. Fijn om 't Kleine Krantsje
elke veertien dagen in de bus te
vinden!
Voorburg
Mevr. A. Lucas-Keuning
GASLAMPEN
In de jaren 1914 - 1915 zijn wij
verhuisd van de Harlingertrek-
weg naar de Arendsstraat achter
de Harmonie. Toen kregen wij
voor het eerst gaslicht in de
achterkamer. Moeder was er
doodsbenauwd voor en wij trou
wens ook.
Als het kousje stuk was moest ik
naar de gasfabriek voor een
nieuw kousje. Dan moest ik lo
pend van de Arendsstraat hele
maal naar de gasfabriek op de
hoek van het Hoeksterpad en het
Hoekstereind met het bovenstuk
en het glas.
Het nieuwe kousje moest eerst
worden voorgebrand. Dan heel
voorzichtig lopend dat stuk weer
terug: Voorstreek, Peperstraat,
Nieuwestad, Doelesteeg en zo
naar huis. Moeder stond dan al
boven aan de trap, blij, dat ik er
weer was.
Eens, toen ik het zou overgeven,
hield ik het glas in de hand en het
hele geval viel op de grond; wat
een ramp! Toen moest ik dat eind
weer terug, maar toen hebben we
dat hele geval in een bus gestopt.
Dat was vroeger!
Leeuwarden Mej.J.dcJong
SCHUTTERIJ
In het Kleine Krantsje nummer
415 schrijft de heer Hoekstra uit
Franeker dat de Schutterij uit
Leeuwarden is vertrokken in het
jaar 1907. Zelf ben ik in 1913
geboren en ik zat tijdens mijn
schooljaren op de school aan de
Arendstuin.
Bij ons was het "he^ soldatenmu-
ziek" en in mijn herinnering zit
vastgeroest dat wij in de vijfde of
zesde klas zaten toen die muziek
uit Leeuwarden vertrok. Wij
hadden als onderwijzer A. van
der Mark (reeds eerder in uw
blad genoemd) en moesten, om
dat we een kwartier te laat op
school kwamen, op de gang blij
ven. Het werd daar een Janboel
en toen haalde meester ons in de
klas. Hij had voor het zingen een
rieten stokje en daar heeft hij
toen wel wat klappen mee uitge
deeld. "Het soldatenmuziek"
hebben wij toen uitgeleide ge
daan tot "Oud Tolhuis". Nu weet
ik natuurlijk niet of de "Schutte
rij" en "Het soldatenmuziek"
hetzelfde waren. Mogelijk zijn er
mensen die hier meer over we
ten. Mijnheer van der Mark
neemt mij niet kwalijk dat ik
dit even aanhaalde, maar het
respekt voor U blijft onaange
tast.
toch verwijten, dat ik de zaak
zelf niet had gecontroleerd.
De hoofdzuster evenwel, zei
toen: „Chauffeur, u moet maar
denken, er werkt niemand zon
der fouten."
Dat is me altijd bijgebleven.
Leeuwarden
HET VLIET
Th. Weda
Leeuwarden
FOUTEN
Jac. Bakker
In de rubriek van de fotoprijs
vraag verscheen onlangs een foto
van het Diakonessenhuis, waar
van het terrein vroeger was afge
sloten door een sloot met daar
over een stenen bruggetje.
Aan dat brugje bewaar ik nog een
vervelende herinnering. Als
chauffeur - ik werkte toen nog in
een garage - moest ik een me
vrouw halen, die genezen naar
huis ging. Nadat ik me had ge
meld en er afscheid was genomen
van een zuster en een hoofdzus
ter, zei de echtgenoot van de
dame: „Chauffeur, gaat u maar
zitten, ik zal het portier wel
sluiten."
Nu was in de wagen, waarin ik
reed, de chauffeur door een gla
zen wand gescheiden van zijn
passagiers; ook de versnellings-
handel zat nog aan de buiten
kant.
Na nog eens gevraagd te hebben
of het portier goed was gesloten
reed ik weg. Maar net toen ik
over het bruggetje de bocht naar
rechts nam, sloeg het portier
open en tegen een boom aan. De
ruit kapot, grote consternatie,
mevrouw overstuur, maar geluk
kig niemand gewond.
Teruggereden naar het zieken
huis kreeg mevrouw een glaasje
water van de toegesnelde zusters
om van de schrik te bekomen.
Haar man wilde alle schuld op
zich nemen, maar ik bleef me
Iedere keer geniet ik van 't Klei
ne Krantsje, omdat ik in Leeu
warden geboren en getogen ben.
Het Vliet vooral ligt me nog na
aan het hart. Vroeger was het
daar gezellig met Koopmans
Meelfabriek, waar dag en nacht
werd gewerkt. Veel grote boten
met graan, dat door elevators
naar boven werd gebracht. Er
werd gezongen door de dragers
en gelachen.
En dan die gezellige winkels en
de mooie bomen, die in 't najaar
zo lekker ruisten in de wind. Als
ik er nu nog wel eens langs rijd
denk ik vaak: al het gezellige en
mooie is weg uit Leeuwarden en
dat komt nooit meer terug.
Dordrecht
Mevr. Wijnants-Langendijk
DIAKONESSENHUIS
Ook ondergetekende zag on
langs in 't Kleine Krantsje direct,
dat het een foto was van mijn
"stamcafé", die in de rubriek
"Leewadders, waar is dit?" was
geplaatst, de plaat van het Diako
nessenhuis. Ik heb toen niet ge
reageerd, maar nu ik zoveel reac
ties lees en ook de naam van
Zuster Meinardy, wil ik toch nog
even schrijven.
Ik noem het inderdaad mijn
stamcafé, want ik heb daar een
groot gedeelte van mijn leven in
doorgebracht, vooral als patiën
te, maar ook als bezoekster en
we zingen er soms ook nog wel
eens met ons koor.
Toen ik drie jaar was heb ik er
een paar jaar in gelegen in het
gips, terwijl er toen ook nog twee
broers in lagen, twee en vier jaar
ouder dan ik. Mijn vader, de
wachtmeester Oost, mocht dan 's
avonds of 's nachts even door de
tuin om naar zijn apie's te kijken!
Zo lag ik er ook met mijn vijfen
twintigste operatie en kreeg toen
een vlaggetje op m'n kussen en
met mijn twintigste verjaardag
Men kent er de Friese
verhoudingen en is bereid
plaatselijke en provinciale
belangen te dienen
lag ik er ook om door dokter
Straat te worden geopereerd.
Er lag toen ook een Foekje uit
Pingjum en wij waren zeer ge
liefd bij dr. Straat en o.a. Zuster
De Beer. Toen wij in Onder de
Luifel ons twaalf en een halfjarig
jubileum als vriendinnen vierden
hadden we Zuster De Boer en dr.
Straat uitgenodigd; de laatste
kon echter niet, maar ik heb van
hem nog een mooie brief be
waard.
In juli van dit jaar hebben we ons
vijfenveertigjarig "jubileum" ge
vierd en toen Zuster De Boer op
een autoritje en thee in Bolsward
getracteerd.
Ik heb dus in dat D.H. vele
herinneringen liggen en zou daar
wel een Klein Krantsje mee kun
nen volschrijven. Als Zuster Mei
nardy zich ons nog kan herinne
ren - dan gegroet!
Leeuwarden Jitske (Jikky) Oost
WIJ ZIJN JONG.
Wij zijn jongHet begin van
een lied dat wij zo'n vijftig jaar
geleden zongen in de straten van
Leeuwarden en ver daarbuiten,
in Olterterp, Appelscha en noem
maar op. „Wij zijn jong, de aard'
ligt open..." We waren heel
jong en hadden idealen! Als ik zo
om me heen kijk denk ik wel:
heeft de jeugd nog idealen?
Wij hadden armoede, van idea
len kun je niet eten, maar onze
hoop op een betere toekomst was
onverbrekelijk. Daar liepen wij
in de straten, vaak een rijbroek of
Vervolg op pag. 8
Het onvergetelijke Vliet
