1
i
3
3
1
1
CIRCUS SCHNEIDER BRACHT
100 LEEUWEN IN DE PISTE
IN 1930 IN LEEUWARDEN
VIDEO
J
i
J
voor
smaakvol
huishouden
verhuur en
verkoop
MOVIE STAR
HOLLAND
Harmen D.
Kasma
FOTOGRAFIE
kaarsen
kaarsen
kaarsen
Bart Vossenbeig
GRAMMOFOON^
PLATEN
Wij wensen iedereen
prettige Kerstdagen en
een voorspoedig 1983
SINDS 1857
Nieuwestad 28,
Leeuwarden
Tel. 058-123075
ZUIDVLIET 82
LEEUWARDEN
Telefoon 129950,
b.g.g. 128603
Wij wensen u allen prettige
Kerstdagen en een
Voorspoedig 1983
Wij wensen u prettige
Kerstdagen en een
gelukkig 1983
NIEUWEBUREN 138/
HOEK VOORSTREEK
Tel. 058-130614
kaarsen
kaarsen
UW ADRES
Nieuwestad 105,
Leeuwarden
Tel. 124318
VINDT U NERGENS!
NIEUWESTAD 39
TELEFOON 126337
LEEUWARDEN
„Misschien," aldus het onder
schrift bij twee foto's van vroeger
in Leeuwarden optredende circu
sartiesten, in 't Kleine Krantsje
nummer 420, „zijn er nog oudere
Leeuwarders, die zich dit gebeu
ren herinneren."
Nou en of, want - hoe kan het
anders - ik was er getuige van.
Trouwens, dat was eigenlijk toe
vallig, want ik kwam die vrijdag
3 oktober 1930 om vier uur uit
school (Arendstuin) en was op
weg naar huis (Harlingerstraat-
weg), toen ik dit tafereel trof. Ik
bevind mij overigens niet onder
de vele toeschouwers op de fo
to's, want ik stond ongeveer ter
hoogte van de ingang van de
Oude Begraafplaats, waarvan de
bomen wel zichtbaar zijn.
De artiest op de hoge fiets heet
Fleur en hij werd vergezeld op
zijn tocht door zijn compagnon,
Folj'e, op een heel klein fietsje
(op deze foto niet zichtbaar). Het
circusorkest, 18 man sterk
begeleidde het optreden muzi
kaal. Kapelmeester was de heer
Junek. De muzikanten waren,
zoals bij alle circussen in die
dagen, Tsjechen, afkomstig uit
Bohemen. Als nevenfunctie had
den zij, traditiegetrouw, de op
bouw en het afbreken van de
circustent.
OP HET ZAAILAND
Het circus zelf, van Kapitein Al
fred Schneider, stond op het
Zaailand. De toegangspoort was
een schitterende, witte, oud-
Romeinse triomfboog. Circus
Schneider was een middelgrote
zaak voor ±2000 toeschouwers.
De première had op donderdag 2
oktober plaats gehad. Hoogte
punten in het programma waren
het optreden van directeur
eigenaar Alfred Schneider zelf en
het waterballet. Schneider bracht
volgens de reclame 100 leeuwen
tegelijk in de piste, uiteraard in
een kooi. Laat het er 60 geweest
zijn, dan was dat toch een flinke
kooi vol!
Eerst liet hij een 12-tal leeuwen
een aantal dressuurstukjes verto
nen en vervolgens werd de rest
van de leeuwen in de kooi gela
ten. Als klap op de vuurpijl deel
de hij in de kooi stukken vlees
uit, wat de nodige beroering on
der de dieren gaf. Een werkelijk
grandioos waagstuk, dat dan ook
nooit door een andere dresseur is
nagedaan, althans niet'met zo
veel dieren.
Het andere hoogtepunten was
dus het waterballet, 'circus onder
water', waarbij 500.000 liter wa
ter in de tot bassin veranderde
manege werd gestort, waarna
diverse artiesten boven en in het
water allerhande taferelen op
voerden.
Helaas vond dit circus, na de
moeilijke overwintering '30-'31
in Duivendrecht in Holland, in
1931 een roemloos einde in Na
pels door geldgebrek, ondanks
de spontaan aangeboden finan
ciële hulp van collega Julius
Gleich, een Duitse circusgigant,
die Leeuwarden in juli 1932 be
zocht; wie weet dat nog??? Louis
Couperus verwerkte het Schnei-
der-drama tot een boeiend boek:
„Leeuwen hongeren in Napels."
Leeuwarden C. W. A. Wiemer
In nummer 420 van 't Kleine
Krantsje staan twee foto's van
artiesten van het circus Kaptein
Schneider en daarbij wordt de
vraag gesteld, of er misschien nog
oudere Leeuwarders zijn die zich
dit gebeuren kunnen herinneren.
Al ben ik dan geen oudere Leeu
warder, maar een oudere Mant-
gumer, dit doet natuurlijk niet
terzake en daarom hierop mijn
reactie.
In mijn kinderjaren gingen mijn
ouders en ik vrij geregeld een
circus in Leeuwarden bezoeken.
Zo ook enige malen het circus
Hagenbeek dat altijd op het Zaai
land stond. Later verschenen er
andere circussen, die veelal ook
door ons werden bezocht. Ik
bezit nog de programma's van de
voorstellingen van circus Kapi
tein Schneider, Gleich, verschil
lende van Strassburger, Altjiof,
Jos Mullens 1953 (prijs 20 cent),
Mikkenie-Strassburger, Nationa
le Ned. circus Frans Mikkenie
1952 met o.a. de bekende Sabu,
filmacteur uit Hollywood, die op
een olifant door Leeuwarden
trok, Sarrasani, cirque Francy en
Boltini.
Bij de programma's van Strass
burger valt het op, dat in de vier
die ik bezit, nummer 13 van het
programma is weggelaten. De
artiesten daar waren blijkbaar zo
bijgelovig, dat ze niet onder
nummer 13 op het programma
wilden!
Van het circus Schneider herin
ner ik me dat kapitein Schneider
als enige dompteur ter wereld het
aandurfde om in de piste, zonder
enig afweermiddel bij zich, met
zijn blote handen de beesten te
voeren. Er kwam een wagen met
vlees de piste binnen rijden en
Schneider begon met het voeren
van de dieren.
Hij maakte in 1930 een tournee
door ons land waarmee hij meer
dan 200.000,- verdiende. Aan
vankelijk trok het circus niet
zoveel publiek, maar in Utrecht
begon het succes. Vóór en na de
voorstelling placht hij zich te
goed te doen aan een fles cham
pagne, die hij geheel alleen in zijn
salonwagen nuttigde.
In zijn jonge jaren verwierf hij
bekendheid als wielrenner, maar
het circus trok hem aan en zo kon
het gebeuren dat hij na eindeloze
repetities een zogenaamde do
densprong met zijn fiets uit de
nok van het circus kon uitvoeren.
Bijna duizend maal deed hij dit,
zonder ongelukken, maar hij
durfde de duizendste, de 'jubi-
leumsprong' niet meer aan.
Daarna werd hij leeuwentemmer
en maakte voor het eerst naam
toen zijn leeuwengroep mee
werkte aan de opnamen van de
film 'Quo Vadis' in Italië, waarbij
één van zijn leeuwen, 'Europa',
een van de figuranten doodde.
Hij werkte ook acht maanden bij
circus Bamum en trad op in
Rusland, Engeland en Spanje.
Tegenslagen werden hem echter
ook niet bespaard: in 1929 be
richtte de wereldpers dat in Bre
men in één nacht 18 leeuwen van
(Vervolg op pag. 17)
