LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
MASKERADE
Bonne uut Australië is foor 't
laatst bij de brug, en het gaat em
an 't hart. Uut de ouwe doas
komme de Uiver en de Pelikaan,
en de Spaanse griep. Mar oek de
Spanje-gangers en de bijstand
moeders komme op het aljement.
En an het end wurdt een ferskien-
sel uut ons tied skerp afkeurd
deur Tabe Ruutsje, Sjouke Su-
kerslak, Wiebe Poatsje, Lange
Marten, Minne Mager, Fokke
Vutman, Bonne Séra en as gast
de "overwinteraar" Hoekstra.
Lange MartenBouke is al weer
weg, en over twee dagen sit
Bonne met de frouw weer in 't
fliegtuug naar Australië. Bouke
sien we wel es weer, mar jou?
En eerlijk is eerlijk, we salie je
suver misse!!
Sjouke Sukerslak: Ja, daar hèt
die lange druif geliek an. Dou bist
een ferrekt aardige Bonne Séra.
En niks gien babbelgoegjes, al
hest dan heel wat meer fan 'e
wereld sien as wij met mekaar.
Waar of niet?
Bonne Séra: Jim mutte ophou-
we. Ik bin mar een hele gewoane
Liwwadder jonge, die wat geluk
had hèt en wat gesondheid en al
soa meer. En jimme hier bij de
brug, nou jimme ho, even
neus snute hor
Tabe Ruutsje: Wete jimme nog
wel dat er foor de oorlog es een
fliegtuug uut Nederland een
wedstried naar Australië wonnen
hèt? Was dat niet de Uiver?
Fokke Vutman: Just de Uiver.
Dat hiette de Melburn-rees
(Melbourne-race). Melbum is
daar bij jou om 'e hoeke, hé
Bonne? Klein grapke su Minne
sêgge. En de piloat hiette fan
Koene Parmentier. Dat was in
fier-en-dertig of fijf-en-dertig
skat ik.
Wiebe Poatsje: Jim kanne knap
onthouwe. Ik hew der wel an, as
dat ik dat nog weet. Wel fan de
Pelikaan. Die floog loof ik naar
Indië. O, is dat nog langer leden.
Dan fal ik mie self al weer met.
Minne Jager: Dat binne lopen,
daar draaie se nou hun han niet
foor om. Ik hew soa net nog met
Hoekstra sproken. Die was raar
skrokken fan Hein. mar die was
al weer in Spanje weest met het
fliegtuug.
Bonne: Dat wurdt hier een hoop
deen, hew ik wel begrepen.
Overwintere in Spanje. Eerlijk
seid had ik hier wel een beste
winter metmake willen. Bergen
sniw en peerde-ies en een Elfste
dentocht. Mar nee. Ja, nou ik weg
mut, een bitsje nachtforst.
Marten: Dat is sneu foor dij
Bonne, mar goed foor de potte-
menee. Gas is duur en elektries.
En de huren omhoog, en straks
het reizen duurder. Nou fiets ik
nog wel naar de kienders, maar
astou met de bus sast.
Sjouke: Lubbert en Neelie make
alles mooi duur. Siek weze en
medisienen halen wurdt duur. En
ouwe meensen binne dan swaar
de pineut. En daarom ken ik mij
die stabij-moeders of hoe se mar
hiete magge, skoan indenke. Son
meens alleen met een paar jonge
kienders, dan is 't een kort ends-
je.
Fokke: Ja, son woord is der
inénen. Bijstandmoeders. Froe-
gersuden je sêgge: Bedelingmoe-
kes. Of Armekamerfrouwen. En
dan hest meensen, die miene
mar, dat se allemaal niet deuge,
en niet huushouwe kanne, mar
dat is groate flauwekul. De mees
ten binne raar sitten bleven.
Wiebe: Der is son segje, oek uut
'e Biebel loof ik: Wie sonder
stenen is, gooit de eersteNee,
dat klopt niet. O ja, wie sonder
sonde is, die leit de eerste steen.
Nee, ho, nou mut het gooien
weze.
Tabe: En sukken gaan oek niet
naar Spanje. Howel bij ons om 'e
hoeke woant oek son wiefke,
mar wat die soms niet koopt
neffens de overburen. Mar die
staan dan oek de godgaanse dag
achter de gerdienen te koekeloe
ren. O, daar is Hoekstra. Of niet
soms?
Hoekstra: Dat bin ik helemaal.
Al meer dan seventig jaar. Dag
mannen. Dus gien Hein meer. Ik
had er al even over praten met
dizze slanke Minne. Die sei nog:
Kees Lotsj e su wel sêggeas het j e
lotsje is, dan ferandere jou daar
niks anü
Bonne: Feitwaar. Daar hèt die
man geliek an. O, een maat fan
froeger. En wie weet fooruut,
wat sien lotsje is. Ik hew mien ene
seun besteld, om mie dan en dan
op te halen. Fan het fliegfeld.
Want ik mien mar, dat mien
fliegtuug gien ongeluk krije sal.
Minne: Precies,soa denke wij. En
das mar goed oek. Anders ken je
toch niet leve. Is de huushouw-
ster weer met weest, Hoekstra?
O, die is der nog gekker op as jou.
En soms hast twintig graden? 't Is
hier niks. Een hoop harde wien.
Nou en dan even wat koude, mar
nee
Hoekstra: Ik hew wel begrepen,
dat we de griep mooi mislopen
binne. Een hoop sieke of halve
meensen. Het wurdt even beter.
De Kingkong-griep hoorde ikhé?
O, Hongkong. Das fan de Sine-
zen seker
Wiebe: Mien bufrou docht dat de
Russen der achter saten, omdat
se het over virussen hadden. Ons
ouwelui hadden het wel over de
Spaanse griep. Hé Hoekstra, hew
jou daar wat fan murken in Span
je, fan de Spaanse griep?
Hoekstra: Ik hew der niks fan
femomen. Mar jou hewwe ge
liek. Na feertien-achttien bin der
heel wat meensen sturven an de
Spaanse griep. Mar in Spanje,
nee. Sal dizze man oek naar
Spanje?
Fokke: Even ferder. Naar Au
stralië. Een emigrant. Hêt hier
een paar maanden met ferlof
weest. En dou hest hier, docht ik,
een mooie tied had, niet Bonne?
Bonne: Ja, merakels. Kiek, jou
fiene niet alles werom, soa as jou
je dat foor stelle fan froeger. Dat
geldt foor straten en huzen, dat
ken oek gelde foor meensen. Mar
son spektakel as met van der
Duum en Kramer op 'e tillefizie
su ik fanself in Australië nooit
metmake. En froeger is froeger.
das weest!!
Marten: Dat docht ik nou weer
met die treener fan Cambuur.
daar hoorden he froeger bij de
Klomp nooit fan. Skop onder de
kont en wegweze. En straks met
minder geld toe mutte geeft nog
meer trammelant!
Sjouke: Dat hew ik begrepen.
Dat is met dat Friese orkest met
al die butenlanders der in oek
soa. Mien skoanseun seit: we
leve boven onze stand. Bij elk
kaartsje leit wel fieftig gulden
subsidie en 't kaartsje kost de
meensen nog gien twintig gulden.
Reken nou self mar uut.
Wiebe: Dan waren het Skeefnek-
jekorps en het Skelfiskoor froe
ger goedkoper. En ik denk fan-
daag an de dag de korpzen fan
nou oek. Pasveer en Ons Genoe
gen en de Postharmenie. Su dat
meens fan Smit/Kroes daar de
fingers oek achter krije kenne?
Hoekstra: Die speule foor hun
lol. En as sa foor hun centen
speule, mutte se hur der oek foor
uutslove. Mar jou siene faak ge
noeg op 'e tee-vee dat se wel een
mikrefoan in 'e han hewwe, en de
mon wat bewege, mar gien ge-
luud hor.
Tabe: Ja, wel geluud, mar op een
andere menier. Dou hoorst een
best stuk meziek om son Sanger
hene, mar gien korps in 'e buurt.
Draaie se achter de skermen een
plaat. Je wurre femeukt waar je
bij sitte!
Fokke: En de meensen klappe
der oek nog foor. Sientje hur
buurman, die der soa mooi bij
komme ken, sei laassen: Se hew
we het self stomme goed in 'e
gaten dat suks stinkt, want se
noeme die grapmakerij niet foor
niks "plee-bek"!!!
Vlga.
(Bonne Séra kon niet meer bij
elkeen langes dag te sêggen.
Daarom langs dizze weg sien
groetenis en het allerbeste. Op
dit stuit ken ie te plak weze)
Hij must en suu su noadeg op sien toanen,
Lucien was nou sien naam, nee nee, gien Liuwe meer,
ik dacht nog al, die bui sal wel afskoane,
ut bin mar riten, 't fedwient ases wel weer.
Hij kon ineens gien Liwaddes meer prate,
in 't begin kon ik ut lachen hast niet late,
't klinkt oek su nuver as hij hooghaarlems doét!
Mar later murk ik wel: hij wil ut graag su houwe,
hij bleef dag in dag uut mar ute hoogte doen,
ut leek naar niks, je suden je besouwe,
mar och, ik hield mar wieslek mien fetsoên.
Al gauw wuu hij mie mar ut liefste sliete,
'k was um te min, siên, hij wuu mie wel graag kwiet,
ik blie mar fut, dacht ik, 't sal um feself wel spiete,
su'n sloegen een bin ik nou oek weer niet!
Hij was, toen ik ut sei, niet bar ondersteboven,
keek op mie del met un blik su koud as steen;
dou bist die self niet, jong, dacht ik, wuu'st nou wel love,
't is krekt of hè'st un angesicht foor deen.
Ik hew um daarna tieden uut ut oog feloren,
en tóch ju, mut ik sêge, begroatte ut mie skoan,
die knapt straks un keer af adde bonnefasiestoren,
dacht ik altieten mar, blie dou nou mar gewoan.
Laat ik 'm nou gister treffe oppe Nieuweburen!
Broek oppe slobben en un feul te groate jas,
hij sag 'r skietereg uut en liep kopskuw te gluren,
ik kon wel leipe, toen ik sag, dat hij ut was!
,,Hoe is't met dij," sei ik, „De suust mie nog wel kenne,"
hij wadder op dat stuit, loof ik, oek al doadsteen met an,
ut leek d'r even op, asof ie fut suu renne,
mar karrejantsje speule, daar hou ik niet su fan.
Hij had un slukje had, dat kon ik dudelek ruke
hij skol, dat iedereen 'm tefieter nomen had,
sien frouw fut en sien baas kon 'm niet meer bruke
en wa'k al dacht had: hij praatte nou weer plat!
D'r was niet feul meer fan sien groatens overbleven,
Hest oek un sjekje foor mie, ik bin weer heulemaal rut."
Feraltereerd hè'k 'm nog un fuurke geven,
mankeliek demasqué - dacht ik, mar hij was al weer fut.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was
het..." met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang ver
vlogen tijd.
