VERDWIJNEN KUNSTSCHILDER
WERD DRAMA VOOR VRIENDIN
nnova
MYSTERIE NOG NIET OPGELOST
TOCH GESNEUVELD?
"vaeueA
ALS'T VERKEERD GAAT
IN T VERKEER.
Brillen Center
cDameS(fMode
Het spoorloos verdwijnen van de 'Leeuwarder' kunstschilder Rob Röhrkohl, direct na
het einde van de tweede wereldoorlog, blijft vooralsnog een volstrekt mysterieuze
zaak. 'Niemand weet wat het lot van de schilder Röhrkohl was' schreven wij een vorige
maal en zo is het nu nog: hoewel wij zeer veel reacties kregen van lezers van onze
krant, die de schilder of diens vriendin goed hebben gekend, ontvingen wij (nog) geen
enkel bericht, waaruit wij konden opmaken wat er werkelijk met hem is gebeurd,
nadat hij als Rijksduitser in Duitse militaire dienst ergens in ons land krijgsgevangen
werd gemaakt. Is hij dan toch nog omgekomen in de woelingen van de bevrijdingsda
gen? Of heeft hij redenen gehad zich nimmer meer in Leeuwarden te vertonen of nog
eens wat van zich te laten horen? Niemand, die het weet.
Robert Röhrkohl, we schreven
het in ons vorige nummer al, was
in 1900 geboren in het Rheinland
en kwam in de twintiger jaren
naar Leeuwarden. Hij bewoonde
een woonschip, dat ergens achter
de P. E. B. centrale lag en hij had
een vriendin die boven de zaak
van Schwaner woonde op de
hoek van het Naauw en de
Groentemarkt.
Röhrkohl maakte zeer verdien
stelijke schilderijen, o.a. land
schappen en portretten, die hij
wel exposeerde in een vitrine aan
de Wirdumerdijk.
Tegen het einde van de oorlog
werd hij als Rijksduitser gedwon
gen dienst te nemen in het Duitse
leger - sommige abonnees heb
ben hem in die laatste oorlogsja
ren op verschillende plaatsen in
ons land nog gezien.
Ook werd het bekend, dat hij de
oorlog overleefde en krijgsge
vangen werd gemaakt wat er
daarna met de kunstschilder ge
beurde bleef voor iedereen een
vraag.
Omdat hij hier jaren en jaren met
genoegen had gewoond en ge
werkt en hier bovendien een
vaste vriendin had wonen, lag de
verwachting voor de hand, dat
Rob Röhrkohl vroeg of laat zou
terugkeren naar Leeuwarden.
Maar zoals gezegd, dat is nooit
gebeurd - niemand heeft ooit
meer een levensteken van hem
gehoord.
Wel echter weten we nu, dat het
verdwijnen van Rob Röhrkohl
dramatische gevolgen heeft ge
had, misschien ook voor hem
zelf, zéker voor de vrouw met
wie hij bevriend is geweest.
FROUKJE KOOPS
"Wie heeft de tot dusver onbe
kende vriendin van de schilder
gekend?" - dat vroegen wij de
vorige maal en die vraag kregen
wij veelvoudig beantwoord.
De vriendin was Froukje Helena
Koops, geboren op 23 februari
1901 als dochter van de te Beers
wonende predikant Gerard Jan
Koops (1863-1924) en diens
vrouw Johanna Leonore Mertens
(1873-1914).
Froukje Koops was als telefoniste
werkzaam op het Telefoondis
trict en ze moet wel eens 'een
beetje vreemd' zijn geweest.
Toen haar vriend eind 1943 was
opgeroepen in militaire dienst
benaderde zij haar collega Hein
Cats met de mededeling, dat zij
een vreemde droom had gehad:
haar huis op de hoek van het
Naauw zou door oorlogshande
lingen getroffen worden en alle
schilderijen van Rob Röhrkohl,
die ze thuis had, zouden verteerd
worden door het vuur. Konden
de doeken nu niet bij Cats in de
Vincent van Goghstraat worden
ondergebracht?
"Maar bij ons kan ook best wat
gebeuren," reageerde mevrouw
Cats, waarop Froukje opmerkte
dat zij veel te nuchter was. "Ik
heb het gedroomd en die droom
komt uit!"
Onze abonnee, de heer H. Ger-
Onze abonnee, de heer Haye Kramer te Giekerk,
veelvoudig Fries schaakkampioen, heeft Rob Röhr
kohl gekend als schaker bij Philidor - ook hier was
hij een graag geziene figuur. De heer Kramer herin
nert zich verhalen uit de naoorlogse tijd, waarin ge
zegd werd, dat Röhrkohl op het eiland Texel was
gesneuveld of zwaar gewond. Deze berichten zijn
in tegenspraak met die over het wegvoeren van de
kunstschilder in krijgsgevangenschap, maar ook
hierover bestaat geen absolute zekerheid. Dan toch
nog gesneuveld misschien?
meraad te Goutum, destijds hulp
besteller van de P. T. T., die op
verzoek van Froukje Koops wel
meer klusjes opknapte, heeft
toen alle schilderijen - 'een grote
handkar vol' - in de Vincent van
Goghstraat afgeleverd.
Na de bevrijding zijn de doeken
daar weer door Froukje Koops
vandaan gehaald. Het echtpaar
Cats mocht toen wel een paar
schilderijen houden, "want" zei
Froukje "er is nou toch niemand
meer, die een schilderij van een
Duitser koopt!"
DE KWAADSTE NIET
Maar déze Duitser was de
kwaadste niet: al onze berichtge
vers noemden hem een bijzonde
re aardige kerel, een aimabel
mens en beslist niet pro-duits.
Bij Hein Cats kwam hij wel eens
een avond schaken, de nu acht en
tachtigjarige kunstschilder Si
mon Kamminga zocht hij wel
eens in Berlikum op.
De heer Kamminga had de in
druk, dat Röhrkohl financieel
door zijn vriendin werd ge
steund: "Hij kon onmogelijk le
ven van de schilderkunst, je kon
er het zout in de pap niet mee
verdienen in die tijd; doeken,
waar ik nu wel duizend gulden
voor krijg, leverden toen niet
meer dan een tientje of vijftien
gulden op".
Onze abonnee, mevrouw T. G.
Meinardy-Wiersma te Eelde
Vervolg op pag. 8
was er ook achter de huidige
Harmonie een hoog bolwerk,
waarop een indrukwekkende
windmolen stond. Officieel heet
te die molen 'De Hoop', maar ze
werd, tegen de tijd, dat ze door
afbraak verdween, gewoonlijk
de molen van Ruding genoemd,
naar de toenmalige eigenaar.
Op een julidag in 1883 ontstond
er rond de molen nogal wat
consternatie, toen er plotseling
een van de wieken brak. Het
zware onderdeel kwam op de
galerij terecht en kreeg onmid
dellijk daarna zo'n klap van de
volgende wiek, dat het in tweeën
ging-
Een van de delen stortte vervol
gens naar beneden en viel boven
op een in de gracht liggend schip,
dat hierdoor zware beschadigin
gen opliep.
Twee jaar later werd de molen
van Ruding op afbraak verkocht,
waarna men de bolwerken op
deze plaats ging afgraven en de
toestand ontstond, die we nu nog
kennen: een lineaalrechte Wil
lemskade, die in niets meer her
innert aan het stukje natuur
schoon, dat hier eens is geweest.
Dit is de romantische omgeving waarin Rob Röhrkohl jarenlang met zijn woonschip lag. Links het oude
Panwerk, rechts het voetpad naar Wijlaarderburen.
Laat het nooit aan uw ogen of aan
uw bril liggen. Laat uw ogen op
hun conditie door de vakman
testen. Kies de betere bril. Dat is
nooit te duur. Een vakman blijft
veiliger.
f/ft\ yyr'/ci'i/teif/
Nieuwestad 61A - Tel. 123782
St. Jacobsstraat 23 Leeuwarden Telefoon 128739
