PREVENTIE
4* lodemci
elektrotechniek
FOTO
PRIJSVRAAG
ZESDE DEEL
Tenslotte het laatste van de vijfti
gerjaren, waarin de Nederlandse
Luchtmacht door ongelukken
een extreem hoog aantal vlieg
tuigen verloor en tal van jonge
vliegers het leven verloren. Ne
gentienhonderd negenenvijftig
dus met nog eens acht crashes in
Friesland of ongevallen met toe
stellen, die van de basis Leeuwar
den afkomstig waren.
Eind april raakten twee Thunder-
streaks uit Volkel na schietoefe
ningen op de Vliehors de koers
kwijt, waarna de vliegers wegens
brandstofgebrek hun toestellen
moesten verlaten. De ene piloot,
de Sergeant J. W. Andriessen
landde bij Metslawier, de andere,
de Eerste Luitenant Sliep, sprong
van te geringe hoogte en viel te
pletter. De straaljagers kwamen
aan weerszijden van het Lau
wersmeer terecht; daarbij wer
den nog twee hokkelingen ge
dood.
STUNTEN
Op de elfde mei, een maandag
was er boven de basis Leeuwar
den een Tiger Moth aan het
stunten ter voorbereiding van
een demonstratie voor het Hidde
Nijland Museum in Hindeloopen.
Even voor zes uur, toen het toe
stel op geringe hoogte een roll
maakte, sloeg plotseling de mo
tor af. De tweedekker viel en
vloog meteen in brand.
Zwaar gewond werd de vlieger
naar het Bonifatius Hospitaal ge
bracht, waar hij nog in de loop
van de avond overleed. Het was
de zesentwintigjarige ongehuw
de Sergeant J. van Wieren uit
Nijhuizum, een van de beste
straaljagerpiloten van het 324
squadron. Hij vloog op de Tigher
Moth uit liefhebberij.
In juli kreeg een Hunter-trainer
uit Leeuwarden op een hoogte
van tienduizend voet motorsto
ring boven Ypenburg. Toen de
piloot het toestel optrok volgde
er een explosie, die de inzitten
den dwong de machine te verla
ten.
VEILIG
Beide vliegers, de Luitenant T. G.
de Jager uit Bergum en de Ser
geant J. ten Have uit Leeuwar
den, bereikten veilig de grond.
Het naar beneden gierende vlieg
tuig zorgde bij Nieuwkoop voor
brand in een boerderij, die vrij
wel geheel werd verwoest.
Op de tiende augustus crashte er
een Hunter na een motorstoring
bij Sint Jacobiparochie. De Luite
nant Siem Folkers schoot er met"
zijn schietstoel tijdig uit. Hij land
de bij de Dwinger in de buurt van
Mooie Paal; de stoel kwam op de
grond bij de kerk van Wier.
Eveneens storing in de motor
deed de vierentwintigjarige Ser
geant G. W. Konijnenburg uit
Leeuwarden op de vijftiende sep
tember besluiten zijn Hunter al
leen te laten, toen hij boven het
Duitse Bocholt vloog. Zelf kwam
hij heelhuids op aarde terug.
Twee weken later kreeg een
Hunter van Woensdrecht bij het
schieten op de Vliehors een eigen
kogel in de uitlaat, waardoor de
motor vlam vatte. De bestuur
der, de Sergeant L. H. Cramer
deboer, Y. Wobbema en Tj.
Roorda, schoten ijlings te hulp,
maar ook zij zagen geen kans de
vlieger te bevrijden.
Terwijl diens positie met de se
conde gevaarlijker werd en het
toestel elk moment zou kunnen
ontploffen, kregen de helpers
door de eveneens toegeschoten
De droeve resten van een trotse Thundersteak: noodlanding bij Met
slawier.
(tweeentwintig jaar) redde zich
met zijn schietstoel en het vlieg
tuig stortte bij het mini-eilandje
Griend tussen Harlingen en Ter
schelling in de Waddenzee.
Het laatste ongeval in dit jaar, het
laatste in deze veelbewogen vijf
tiger jaren ook, betrof - op de
negentiende december - een
noodlanding van een door de
Kapitein Blaauw bestuurde Hun-
ter van het 323 Squadron op het
vliegveld Deelen. De vlieger
kwam met de schrik vrij, de
Hunter kon daarna nog slechts
voor grondinstructie dienen.
Vier dagen eerder was er nog een
vlieger van hetzelfde squadron
aan de dood ontsnapt, zoals het
eerder zelden gebeurde en zoals
het ook later nooit zal zijn ge
schied. Het werd de meest angst
aanjagende en meest spectaculai
re redding in deze gehele be
schreven periode van tien jaar.
Die op het uiterste nippertje ge
redde piloot was de achtentwin
tigjarige ongehuwde Eerste Lui
tenant D. P. Mossel uit Rotter
dam. Toen hij in Leeuwarden zou
landen sloeg de motor van zijn
Hunter af, waardoor hij zijn ma
chine bij Jelsum aan de grond
moest zetten.
INBRAND
Meteen vloog de achterzijde van
de motor in brand, waarna het
vuur zich snel naar de voorzijde
van het toestel verplaatste. Po
gingen van de piloot om de ple
xiglazen koepel van de cockpit te
openen, lukten niet - het dak zat
muur - en muurvast.
Drie Jelsumers, de heren N. Wil-
Rinse Bloemhof een zware paal
aangereikt, maar ook hiermee
kregen de mannen de koepel niet
kapot.
Reeds moest er voor de als een
rat in een val gevangen vlieger
aan een verschrikkelijke vuur
dood worden gedacht, toen het
de helpers eindelijk lukte een
kier te krijgen in het cockpitdak.
Door de punt van de paal er
tussen te wringen, ontstond er
een enge opening.
Nog zou de positie van de piloot
hopeloos zijn geweest, wanneer
Raambeveiliging
Ruimtebeveiliging
Stiialarm
INBRAAK
Leeuwarden
CJ ran us weg 12
Tel. 058-881922
Vervolg van pag. 3
nestraat, waar vroeger de Han
delsonderneming was van de Ve-
luwe') en dwaalde toen lelijk af
van de goede weg om Achter de
Grote Kerk terecht te komen:
'dat stukje, waar de Kosterij nog
gevestigd is'.
Wel, meer zullen we er niet aan
toevoegen, het is dus heel erg
moeilijk-geweest. Het prijsje, een
exemplaar van het fotoboekje
'Leeuwarden, ach ja, zo was
het...' gaat naar de heer J.
Barendsma, Marne 75 te Drach
ten.
'toe.Wi
is er wel eens aan gedacht het
spoorstation in westelijke rich
ting te verplaatsen. Om dan de
mogelijkheid open te houden van
een brede toegangsweg naar dit
nieuwe station, bleef er een stuk
grond tussen de veemarkt en de
Sophialaan gereserveerd. De
plannen voor een verplaatsing
zijn nooit uitgevoerd; vandaar,
dat er nu nog altijd een aardig
plantsoen ligt langs de Sophia
laan.
WARE VREUGDE VIENE JE
NIET, AT JE ALTIED MAR
GENOEGENS NAJAGE
GEEF EEN JE GOEDKEU
RING, AT IE HET WERK
HALF DEEN HET EN TIEN
TEUGEN EEN, DAT DE AN
DERE HELFT MINDER
GOED DEEN WUDT
Rinse Bloemhof niet toevallig
een mes bij zich had gehad. Nu
konden de mannen de banden,
waarmee .de bestuurder nog aan
zijn stoel vastzat, kapotsnijden
en terwijl de hitte al onder zijn
voeten voelbaar was, kwam de
luitenant uiteindelijk buiten
boord.
Bewust van het gevaar van een
explosie spurtte Mossel op top
snelheid bij het toestel vandaan,
na zijn redders ook al te hebben
aangespoord tot de grootste
spoed. Toen pas realiseerden de
Jelsumers zich in welk gevaar
ook zij hadden verkeerd.
Maar de verwachte ontploffing
bleef uit, zodat het bij deze laat
ste schrikwekkende crash in de
vijftiger jaren bij de dood van zes
schapen bleef - de arme dieren
werden vermorzeld, toen het
vliegtuig hun weiland als lan
dingsplaats koos.
RAMPJAREN VOORBIJ
Ook in de decennia hierna, in de
zestiger- en de zeventiger jaren,
werden Friesland en de Friese
basis nog verschillende malen
met soms droeve vliegongeval
len geconfronteerd, maar het
dieptepunt lag nu toch duidelijk
achter ons: de Rampjaren van de
Vliegbasis Leeuwarden waren
voorbij
FENNO L. SCHOUSTRA
De meest spectaculaire redding van
uitbrandde. De piloot, de luitenant
een vlieger: de Meteor, die december 1959 bij Jelsum noodlandde en
D. P. Mossel, kon net op tijd worden bevrijd!
