ONVERSCHROKKEN DREEUWS
LIET COLLEGA HOUWING
ONTSNAPPEN UIT CEL
HUIZUMER
HERINNERINGEN
BEIDEN NU OVERLEDEN
de dftvcuit
Slechts enkele weken na het
overlijden van de vroegere com
missaris van politie in Leeuwar
den, Anno Houwing, overleed in
Oegstgeest de vroegere inspec
teur van politie in Leeuwarden,
Jurjen Dreeuws. Beide heren
hebben in de oorlogsjaren een
bijzondere rol gespeeld in het
Friese verzet.
VERZETSSTRIJDER
Anno Houwing, toen nog recher
cheur bij de politie in de Friese
hoofdstad, was een vooraan
staande verzetsstrijder, die van
zeer veel illegale activiteiten op
de hoogte was, toen hij eind 1944
door de Duitsers werd gearres
teerd. Zijn aanhouding beteken
de een groot gevaar voor de
veiligheid van de illegalen, met
wie hij had gewerkt.
De gearresteerde Houwing werd
opgesloten in een cel van z'n 'ei
gen' politiebureau en dat is zijn
geluk geweest. Hij zag nu kans
via betrouwbare collega's inspec
teur Dreeuws te alarmeren en
deze onverschrokken politie
man aarzelde geen moment: hij
liet Houwing ontsnappen uit zijn
cel.
Na verraad werd Jurjen Dreeuws
nu zelf gearresteerd en opgeslo
ten in de Leeuwarder strafgevan
genis. Ook hij zat, o.a. als lid van
de illegale Ordedienst, in het
verzet en ook zijn aanhouding
betekende een gevaar voor de
illegaliteit. Hoewel de Duitsers
van de Sicherheitsdienst hun ge
vangene zwaar mishandelden,
gaf Dreeuws geen namen van
andere illegale werkers prijs.
Het besluit van de illegaliteit de
Leeuwarder gevangenis te over
vallen werd voor een niet onbe
langrijk deel ingegeven door het
verlangen Jurjen Dreeuws weer
vrij te krijgen. Op de achtste
december werd de overval uitge
voerd en wel met groot succes: er
konden één en vijftig gevange
nen, onder wie ook inspecteur
Dreeuws, worden bevrijd.
COMMISSARIS
Na de oorlog werd Anno Hou
wing benoemd tot commissaris
van' politie in Leeuwarden en
Jurjen Dreeuws kreeg dezelfde
functie in Alkmaar.
Vandaar vertrok hij later naar
Leiden, waar hij eveneens poli
tiecommissaris werd. In de ge
ruchtmakende film "De over
val", speelde Dreeuws ook een
rol, die door Kees Brusse werd
vertolkt.
Vervolg van pag. 8)
de Schrans naar links voorbij
fotograaf Strüppert, een sigaren
magazijn, het Oranjehotel en De
Kroon, langs de café's aan de
Langemarktstraat en dan naar de
Wilheminabaan.
Maar meestal gingen we na de
overweg rechtdoor de Beursbrug
over, voorbij het plantsoentje
-met het standbeeld van Waling
Dijkstra naar de Wirdumerdijk.
Dan kwam je langs Amicitia en
het Fries Koffiehuis met aan de
andere kant op de hoek het
sigarenmagazijn van Bloemhof.
Op werkdagen stond daar een, in
onze ogen althans, statige, slan
ke, enigszins grijzende heer ach
ter de toonbank. Rookgerei ver
kopen gebeurde in die tijd vaak
met een zekere stijl.
Aan de Wirdumerdijk stonden
ook een paar winkels, waar ik
met mijn moeder wel kwam als er
kleding moest worden gekocht.
We kwamen dan wel bij Peek en
Cloppenburg en - aan de andere
kant naast de Cinema-bioscoop -
bij de gezusters Schweigmann,
enigszins blozende en altijd
vriendelijk lachende dames.
Onze weg ging dan voorbij de
Peperstraat, sigarenmagazijn Eb-
bens en Jamin de Sint Jacobs-
straat in. Links op de hoek de
aardewerkwinkel van (dove) Jel-
le Huisinga. Het verhaal ging in
die tijd, dat wanneer een klant
daar wat wou kopen en het ge
zicht van de klant stond Jelle niet
aan, dat Huisinga dan zei: „Nee,
dat verkoop ik niet" en de klant
kon dan onverrichterzake terug
keren.
Bijna aan het eind van de straat
was links de winkel van Dood-
korte. Ook daar kwam ik wel
eens met mijn moeder als zij,
naar ik meen, een hoed moest
kopen. De naam gaf me als kind
al een duister gevoel, nog ver
sterkt door de vrij donkere win
kel met kale entourage.
De Sint Jacobsstraat uitkomend
staken wij het Hofplein over met
het standbeeld van Us Heit. Dat
zei ons minder dan de mop, die
erover werd verteld. Die ging
dan zo: „Hewwe je't al hoord, er
is een schutting set om 't stand
beeld van Us Heit" „Och, nee,
wel, waarom dan?" „Omdat
Baaie Flut er het fietsen lere
mut!" Volgens anderen kwam
het schutting er „omdat Jentsje
Tit er zich verschone mut.
Via de Beyerstraat passeerden
we de Grote Kerkstraat met daar
vlakbij de goedkope boekwinkel
van Zondervan en dan kwamen
we door de Pijlsteeg en langs het
Schoenmakersperk bij de ingang
van de Prinsentuin.
Even door de grote hekken naar
binnen naar de volière en dan
meestal weer terug naar huis,
waar om twaalf uur de warme
maaltijd op tafel stond. Er was
dan weer een zondagmorgen om
en de middag moest nog volgen
Drachten A-
Op de foto boven de Prinsentuin:
„even een blik werpen op de
volière
In de zesde aflevering van onze fotoserie "Langs de straat" twee
afbeeldingen, een van een parapluverkoper en een van een koemelk
ster. De parapluverkoper werd gefotografeerd op het Zuiderplein voor
het hotel De Klanderij, - vaag op de achtergrond is nog net het
"torentje" van het hotel Amicitia te zien. En de koemelkster werd
vanzelfsprekend vereeuwigd op de veemarkt, de oude wel te verstaan
tussen Langemarktstraat en busstation.
Wie de jongeheer met de paraplu was weten we niet en we zullen het wel
nooit vernemen ook - niet onwaarschijnlijk is het, dat hij niet van hier,
maar bijvoorbeeld, uit Amsterdam afkomstig was; daar heeft de
straathandel in paraplu's buitengewoon gefloreerd.
De koemelkster, die verrast opkeek, toen de photograaf z'n kiekkast op
haar richtte, kennen we toevallig wel bij naam. Het was Japke Joustra,
die aan het Schavemek heeft gewoond. Zij was geboren in Stiens en zij
overleed in januari 1914 in Leeuwarden.
De foto is dus in ieder geval voor dat jaar gemaakt en dat geldt zeker
voor de meeste opnamen, die voor deze serie "straatfoto's" zijn
geproduceerd.
