MAN ZONDER BENEN WAS
OOSTENRIJKSE OORLOGSVETERAAN
VOLLEDIG VERZORGDE VAKANTIEREIZEN
BOEKT U BIJ UW EIGEN RABOBANK
PARAPLUMAN:
DORUS WALON
NIET AREND DE JONG, MAAR JAKOB STEINBERGER
De Rabobank biedt u: Hotelplan, Neckermann, Holland International, Arke, Oad Reizen, De Jong Intra-
tours, Vrij Uit. Sporthuis Centrum Recreatie, DFDS/Tor Line, R.V Trans, Big Ben Tours, F.T.S., Sunway.
In een vorig nummer haalde een van onze abonnees, de heer Enne Rozema te
Amsterdam, herinneringen op aan een figuur uit vroeger jaren, die een grote indruk op
hem had gemaakt. Deze man, die beide benen miste, een invalide uit de eerste
wereldoorlog, was - aldus de heer Rozema - eenfele antimilitarist, die op markten zijn
toehoorders fanatiek placht toe te spreken en die, rijdend in een wagentje, in
Leeuwarden 'een echte straatfiguur' was. De heer Rozema, die niet meer wist of hij een
Duitser of een Oostenrijker was, vroeg zich benieuwd af hoe het verder met deze man
is gegaan - "misschien zijn er nog tijdgenoten, die mij uit de droom kunnen helpen" zo
besloot hij zijn stukje in onze krant.
Jakob Stemberger, gefotografeerd op de Leeuwarder vrijdagmarkt. Het publiek luistert ademloos naar
zijn anti-militaristisch betoog...
(vervolg van pag. 4)
twee recht, twee kroem. As de
boord lang genoeg is, breidje de
hakke over de helte fan 'e steken.
Dan de kleine hakke en dan nim
je an weerskanten de slengen op
en breid weer in 'e rondte. Denk
om 'e minderfuut. As de fuut lang
genoeg is begin je an 'e toon. Na
de mindertoer hiedekeer over-
Je slute at deur tegare te
breiden. Goed de draadsjes in-
stoppe annes r?" 't uut'.
Zo heeft ze honderden paren
gebreid, een aantal dat ik nooit
zal evenaren, zelfs niet met een
beschrijving in het 'Algemeen
Beschaafd Nederlands'.
Zwolle
Mevr. K. F. Jongbloed-Smit
he 'k een boel dingen lezen, dy't
my oek anspreke. Nou en of!
Trouwens, elke kear fine je wel
wat da 'je sêge: 'ja, soa war dat'
en dan komme d'r onwillekeu-
rich gedachten by je op. Soa as
die foto van Arend de Jong dy 't
üt syn hüske set is. Ik herinner it
my noch bést, dat die destiids in
'e krante stonnen het. Hy sütelde
met weet ik it wat bij de hüzen
lans, en as ie onderweg waer met
syn invalidewagentsje, had-ie d'r
een hon anvast en dan gong ut
met een rot-gang de straat langes.
OORLOGSINVALIDE
Nou, dan fraagt Enne Rozema üt
Amsterdam a't er oek wat be
kend is over die oorlogsinvalide
üt-e earste wereldoorlog. Ik hew
hem it earste sien op 't Saeilan op
'e Frijdas-merk, ik mien sowat in
'24 of '25 dat weet ik niet krekt
mear. Hy was toen nog een be-
treklik jonge, donkere man met
een klein snorke. Een heel simpe-
tiek üterlik had-ie, fon ik toen.
Hij had een invalidewagentsje,
dat ie met staande hefbomen
foorüt bewoog. Ut rechter (meen
ik) hanvat kon draaije, en dat was
met een tandwieltsje-heugel, an
it foarste wiel monteard en soa
kon-ie dan sture. Over syn futen
had-ie een seiltsje en hy was op
syn Tiroler ankleed. Hy had een
leuk mesjester hoedsje op, en ik
kan 't my noch bést foor de geest
hale, daar sat een skeurke in dat
met brün geren grof bymekaar
stoken waer. Hy had een brün
mesjesteren jaske an (kletter-
vest) met knopen van een gewei
maekt. Hy had een heel pak
pepier by him met lezen en fotos
van oorlogs-invalieden. Kenne-
lik waren die ovemomen üt een
boek dat na de Eerste Wereld
oorlog in drie of vier talen feske-
nen is: 'Oorlog aan de oorlog'.
Foarop die bladsjes ston een foto
fan himself in syn wagentsje.
A'-t-ie dan installeard was bego-
n-ie soa:
'Ein Tiröler oorloksinvalied, Bai-
de foe-te abgefrore ien die Kara-
pate; krait ein woende an die
borst, blaibt biwoestiloos lie
geenzovoort. Dan gaf-ie üt-
léch bij de plaatsjes fan sien blad-
sje. 'Kost slegs ain dubbeltje om
doear die wereld zoe kommen'.
Nou, dat waer it dan. Latere
jaren hè 'k em noch ris sien op 'e
kermis. Toen waer-ie in 't licht
groen kleed. Op een saterdag
avend het er es een anti-
militairistische fegadering weest,
waer se toen reklame met him
maakten.
Sien naam waer Jacob Stember
ger. Hè 'k nou by Rozema in 'e
(Vervolg op pag. 9)
m
In ons nummer 451 plaatsten wij in de rubriek 'Langs de straat'
van een jonge parapluiverkoper een foto, die was gemaakt op
het Zuiderplein voor het hotel De Klanderij. „Wie de jonge
heer was weten we niet" schreven wij en we zullen het wel
nooit vernemen ook niet onwaarschijnlijk is het, dat hij niet
van hier, maar, bijvoorbeeld, uit Amsterdam afkomstig was;
daar heeft de straathandel in paraplu's buitengewoon geflo
reerd".
Welnu, wij zijn te pessimistisch geweest, want tot haar grote
verrassing heeft een stadgenote in de jonge parapluverkoper
haar vader herkend.
„Dit is mijn vader" schreef ons mevrouw J. M. S. Boomsma-
Walon, „het is Theodorus Jacobus Walon, die geboren was in
1889 en in 1958 overleed. Zijn roepnaam was Dorus. Hij was
een rasechte Leeuwarder en een heel bekende kermisexploi
tant. Ook was hij bekend door de kaatssport, waarin hij veel
prijzen heeft gewonnen"
Tegelijk met de brief van mevrouw Boomsma ontvingen wij
een briefkaart van onze abonnee de heer Teake Hoekema te
Zuidhorn, die de oplossing van het raadseltje waarempel ook
al in de kermissfeer zocht, alleen hij noemde niet de naam
Walon.
„De parapluman"aldus de heer Hoekema, „is wol net üt de
famylje fan de Dalstra's üt Ljouwert, dy't simmers mei
merke-attraksjes reizgen en winters paraplu's reparearren?"
Nu, geen Dalstra, maar Walon, maar best mogelijk natuurlijk,
dat Theodorus Jacoubus Walon inderdaad familie van de
Dalstra's is geweest en dan had ook de heer Hoekema nog
gelijk.
Hoe het ook zij: de parapluverkoper is geïdentificeerd we
hadden het eerlijk gezegd niet voor mogelijk gehouden.
De aanduidingen van de heer
Rozema, "een man zonder be
nen" en "een echte straatfiguur,
rijdend in een wagentje" deden
ons veronderstellen, dat hij het
oog had op de eens in Leeuwar
den zo bekende heer Arend de
Jong, die - ogenschijnlijk - beide
benen miste en inderdaad in een
wagentje, een driewieler, in
vroeger jaren in de stad was te
zien.
Wel antwoordden wij de heer
Rozema meteen, dat Arend de
Jong, ook wel De Roetoet ge
noemd, bij ons niet bekend stond
als een man, die op markten het
volk placht toe te spreken. In
ieder geval was hij wel een felle
figuur en niet gemakkelijk voor
de mensen, die in zijn omgeving
kwamen.
REACTIES
Uit verschillende reacties van
andere abonnees is ons nu geble
ken, dat de heer Rozema niet het
oog heeft gehad op de beklagens
waardige Arend de Jong, maar
op een man, die werkelijk zwaar
invalide was en die gevochten
had in de eerste wereldoorlog.
Laten we om te beginnen onze
abonnee de heer J. S. de Jong te
Leeuwarden aan het woord. Hij
schreef ons het volgende:
'In 't Kleine Krantsje nr. 451
tfiJ A'ik.ft. I
