GESPREKKEN OP
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT
LEEWADDERS!
WAAR BINNE
JIM OP 13 SEPT.?
Alle soorten weer in jannewarie,
dat bij de bruggen is ut faak stil.
Mar as se der een skoftsje binne,
ons fertrouwde mannen, hoor je
nog es wat. Brieven uut ferre
lannen mutte lezen wurre. De
stried tussen ut boerefries en ut
Liwwadders en de rechten fan de
frije burger. Een passérend per-
soan, die appatte opfattings hèt
en ut andurft om over een soats-
je ouwe stumpers te praten as ut
gaat om Tabe Ruutsje, Sjouke
Sukerslak, Wiebe Poatsje, Lange
Marten, Minne Mager en Fokke
Vutman.
Wiebe Poatsje: Komt de weduw-
frouw fan Hein bij mie langes
met twee brieven fan Rintsje de
Ruter. Se was een poaske uut
stel weest, en nou sat ut hur
dwars dat die brieven daar mar
lagen. Brieven uut Ammérika.
Fokke Vutman: Soa kregen wij
een brief fan Bonne Séra uut
Australië. Beste wensen foor
1985 en of ut waar was, dat er
feesten komme fan 't jaar en een
rewiene foor Liwwadders uut 'e
hele wereld.
Tabe Ruutsje: Daar sal Rintsje
dan oek wel over skrieve. O,
nee? Wel over ut feest mar niks
over de rewiene. Dan mut ie dat
wel an 'e weet komme. En daar
sat een brief fan Piet Meijer bij
in?
Wiebe: Ja, sien brief sit bij die
fan Rintsje in. Die hewwe me
kaar daar troffen bij één of ande-
Een lezer stelt ons de volgende
vraag.
"Al heel lang, stellig meer dan
een eeuw, is onze familie in het
gelukkige bezit van een Friese
staartklok. Het is een heel ge
woon exemplaar: een boereklok
zonder maanstanden of andere
bewegende versieringen. Wel
heeft hij (en dat komt lang niet
altijd voor) twee bellen, waar
mee hij het hele en het halve uur
volledig slaat. Over de vraag hoe
oud deze klok is en waar hij is
gemaakt, weten we niets; hij is
door mijn grootvader in een
boelgoed gekocht, waarschijnlijk
bij zijn huwelijk in 1873. Er staat
geen jaartal op en ook de naam
van de maker is niet aangege
ven.
Het enige wat persoonlijke ken
merken moet vertonen, is de wij
zerplaat, versierd met een
Duits(?) dorpsgezicht met ber
gen. Merkwaardig is dit wel voor
een Friese klok, maar dat zal wel
bij de romantiek van die tijd
hebben gehoord.
Nu valt niet aan te nemen dat die
wijzerplaat-schilder voor elke
klok wat nieuws verzon. Waar
schijnlijk schilderde hij deze ver
sieringen "aan de lopende
band". Dit moet dan betekenen
dat er méér klokken met deze
versiering bestaan of hebben be
staan.
De vraag is nu of er onder uw
lezers klokken met dezelfde wij
zerplaat bekend zijn en of ze iets
over de herkomst daarvan we
ten. Met informatie daarover
zou ik zeer gelukkig zijn en
briefschrijfers kunnen rekenen
op een antwoord.
Correspondentie graag via de re
dactie van ,,'t Kleine Krantsje',
want ik vermeld mijn naam en
adres hier liever niet. Er zijn
namelijk ook mensen met een
ongezonde belangstelling voor
Friese klokken, al komen die on
der de gewone lezers van dit
blad natuurlijk niet voor.
Schrijft u dus aan redactie ,,'t
Kleine Krantsje", Vredeman de
Vriesstraat 1, 8921 BP, Leeu
warden.
re gelegenhied. Der waren
meensen fieftig jaar troud, oor-
spronkeluk uut Heerenveen, en
die hadden de wereld uutnoa-
digd. Dat soadoende.
Minne Mager: Dat liekt mie ge
weldig mooi. Fer fan je eigen
land, temeensen fan Nederland
hier, en dan kunde om je heen
hewwe. En weer es Ffollaans
prate of boerefries, of Liwwad
ders. Straks mutte we allemaal
an 't Fries hé?
Lange Marten: Su dat echt soa
weze? Ik hew der wat over in de
krante lezen. Alle berichten fan
de gemeente en soa in ut Fries.
Staan 't es uut. Ik begriep nou
soms al niet, wat se bedoele, as
se soa ingewikkeld skrieve.
Fokke: Meensen as wij prate
meest Nederlaans of Liwwad
ders. En dan pas, as 't niet anders
ken, wat Fries. Daarom mutte se
hier in 'e stad die flauwekul niet
overdrieve. Hew ik as Liwwad-
der burger nog wat te seggen, te
ja of te nee??
Tabe: Mien ene buurman is een
diepfries deur alles hene. Se seg-
ge dan wel es: die eet in 't Fries,
en praat in 't Fries en droomt in
't Fries altied tot ferfelens toe dat
boerefries. En over soafeul jaar
mutte wij allemaal Fries kanne,
nee kenne,.
Marten: Ja, alle pepieren en for-
melieren en alle kranten in dat
boerefries seker. Ik leg dan mus-
kien al rechtuut, mar ik hoor
mien soan al béren. Die is swaar
teugen alles wat Fries is. Dat
hew ik niet soa, mar ik wil wel
frij blieve.
Passérend persoan: Hoor ik jou
seggen: ik wil frij blieve? Blieve
seiden je toch. Sal ik jou es wat
fertelle: jou binne niet frij, en ik
bin niet frij, en gieneen is frij. Ja,
ik slaan de bek der soa mar in,
mar dit sjapieter sit mie hoog!
Sjouke: Jou hewwe hier frij pra
ten. Hier struunt wel es een klein
mantsje om, met een best bos
haar op 'e kop, en die noteert
wel es wat op, mar de pliesje hèt
nog nooit bij ons an 'e deur
weest.
Persoan: As die man genoeg
ferswarend méteriaal bij mekaar
hèt, hewwe jim kaans op de Bé-
VéDé. Nee, niet gévédé, ik floek
uut prinsipe nooit. De Binne-
landse Veiligheids Dienaren. De
helpers fan de gemachtigde fes
ten. Ho, net andersom netuur-
luk!
Wiebe: Hoor es, beste man. Ik
bin soa frij as dat feugeltsje daar.
Die skiet nou even op 'e brugleu
ning, dat sal ik niet doen, mar ik
kan wel staan en gaan waar ik
wil. Segge wat ik wil. Stemme
soa as ik wil. Jou stemme seker
niet hé?
Persoan: Netuurluki.kiiet.oAlleï)
maal één pot nat. Die hele ouwe
soasjelisten en kommenisten
hadden ut een bitsje begrepen,
en de eerste kristelukken uut 'e
Biebel, mar das allemaal over.
Wille jou meer kernsentrales?
.Nee toch. Komme se der oek?
Reken maar!!!
FokkeAha, nou wete we waar
we over prate. En aanssen noe-
me jou de kruusreketten seker
oek? Had ik wel docht. Dat is
oek niet te ontstrieden, mar wij
hadden ut over de taal, die jou
spreke en skrieve wille.
Persoan: Just, just jehanneske.
Dat hoort speesjaal bij ut ferneu-
ken fan de meensen in Friesland.
As se knokke over ut Fries binne
se niet lastig. Prate en seure over
een Elfstedentocht, ja of nee,
De eerste stroom aanmeldingen
voor de reünie van (Oud-)Leeu-
warders op Vrijdag, de dertiende
September in 1985 is binnen. Uit
alle hoeken van Nederland en
een enkele uit Leeuwarden. Alle
mensen, die diep in hun hart
Leeuwarder bleven, waar ook in
Nederland en waar ook ter we
reld, kom op. Maar ook de echte
stadsjers, woonachtig in Leeu
warden, doe mee. Dat kunnen
toch prachtige momenten van
weerzien worden, en kostelijke
gesprekken, (niet bij de brug,
maar in de Breedstraat!)
Degenen, die zich reeds hebben
opgegeven, zijn genoteerd, en
krijgen begin of medio Maart na
der bericht. Dus maak je niet dik
of ongerust, als het even duurt.
Misschien kan dan ook een in-
schrijfbedrag genoemd worden.
Men wil graag op 1 Mei of daar
omtrent weten om hoeveel men
sen het gaat. En weet goed, het
hoeft niet alleen een zaak voor
"de ouwe hap" te zijn. Ook alle
jongeren, die zich nog Liwwad-
der in hart en nieren voelen,
worden verwacht! Wat dochten
jou dan?
Zo rond de klok van vijf aan
komst en kennismaking in Zalen
Schaaf, later een gezellige
broodmaaltijd en 's avonds een
aantrekkelijk programma. Dus,
u die dit leest en nog niet
schreef, maak er werk van. En
geef het ook in ieder geval door
aan anderen, van wie u denkt,
die hore er helemaal bij! Zalen
Schaaf vol, op Vrijdag 13 Sep
tember 1985. Feest in Liwwad-
den. Waar ook al weer melden:
Reünie Leeuwarden 700. Post
bus 21000, 8900 JA Leeuwar
den.
nou of een andere keer, hoort
oek bij die foor-de-gek-houwe-
rij. Trap daar toch niet in!
Minne: Wij binne toch frij om
erges wel of niet in te trappen.
Al su ut een hoopke honnestront
Ik wil Liwwadders prate, en gien
brieven in ut boerefries krije. O,
dat fiene jou bijsaken? Bin jou
dan wel een echte Liwwadder.
Hup, en nou met ut water foor
de dokter!
Persoan: Niet belangriek meen
sen, niet belangriek. Mar goed,
ik bin hier geboren en opgeto
gen. Hew jaren in Brabant
woand en nou weer hier. Ik
woan bij een kennis, een skeiden
frouw in. Nee, soek daar mar
niks achter.
Tabe: Mar daar binne jou nou
helemaal frij in. Frij om met de
hele wereld te frijen, behalve
met mien frouw en de koaningin
en nog een paar. Mien klein
grapke.
Wiebe: Ah, laat die man speulen
gaan. Wij mutte nog over de
brieven gaar. Hier die fan Rints
je: fier kantsjes fol en een freem-
de fraag; hier staat ut: Wat halen
jullie met de foordeuren uit?
Hoe delen jullie die? Wat houdt
tweeverdieners in?
Persoan: Hallo, kiek es an. Goed
dat ik hier nog staan. Jim doch
ten ar seks, mar ut gaat om de
ping-ping. Skrief die man in Am
mérika de nakende waarhied.
De diktatuur, de dwang, de.
Marten: Ho, ho, wat is nakend,
en wat is dwang? Hewwe jou
wat met mien foordeur te ma
ken, of ik met jouwes? Ik hew
der wel es wat over lezen en der
hoefd niet saagd te wurren hew
ik best begrepen, mar ferders
maak ik mij der niet sappel om.
Persoan: En daar spekulére de
hoge mannen op. De Moffen
trapten nog wel es een foordeur
in, om een onderduker te fangen
of soa. Feertig jaar later wurre
jou weer fongen en dwongen en
pakt! Deel je muskien ut bed,
dan oek de foordeur. Tannebus-
tels telle om een paar luzige cen
ten. En dit soatsje ouwe stum
pers hèt niks in 'e gaten! Ik loop
wel deur.
Sjouke (in een sfeer fan stilte en
ferslagenhied): Loopt ut hem
deur, of loopt ut ons deur? Hoe
komme we der op? O ja, deur die
foordeur fan Rintsje de Bleker-
strater!
VIga.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was
het. met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang ver
vlogen tijd.
