VOETBAL IN DE DERTIGER JAREN In de dertiger jaren werden bij bekende sigarettenmerken als North State en Clysma bonnen ingesloten, waarop men fraaie foto's kon bestellen van voetbal elftallen die in de vijf hoofdafde lingen van de Koninklijke Ne derlandse Voetbalbond uitkwamen. Toen ik één dezer dagen enkele van deze foto's weer in handen kreeg, bleek mij dat in het sei zoen 1931/1932 in Leeuwarden- /Huizum niet minder dan vier elftallen in de eerste klasse van de K.N.V.B. speelden. Enkele bekende spelers waren toen: Leeuwarden: de broers A. en Tj. Delgrosso, Frisia: L. Steinvoorte en G. Kijk in de Vegte, Fries land: L. Scheepstra en W. Ley- sma, F.V.C.H. Dijsktra en U. Romkema. In het daarop volgende seizoen kwamen méér jongere spelers hun opwachting maken zoals Sierk Flisijn bij Leeuwarden. Lo Geveke bij Frisia, de broers Hen- ny en Sietse Stelwagen bij Fries land en Henk Dijkstra bij F.V.C. Het tenue werd ook sportiever, nl. de broeklengte werd aanmer kelijk ingekort en er werd kwis tig met massageolie gewerkt. Voorts deed de medische sport keuring zijn intrede. ENORME POPULARITEIT Het voetbal beleefde in die tijd een enorme populariteit, het geen mede te danken was aan de onvergetelijke radioverslagen van Han Hollander. Door de komst van de radiodistributie bij Achter de Hoven aangelegd door de firma Kalverboer, was het voor velen mogelijk zo'n verslag te volgen. De verhalen over de donderspeeches van Ka- rel Lotsy, de voorzitter van de K.N.V.B. in de V.U.C.-tent in Den Haag tegen de spelers van het nationale elftal vóór een in terlandwedstrijd, waren bij een ieder bekend! Het resultaat daarvan bleef niet uit; deelname aan de wereldkampioenschap pen in Italië! Aangemoedigd door dit alles werden veel jon gens lid van een voetbalclub of richtten er soms zelf één op. In die jaren voetbalden wij- op het schoolplein van school 13 Achter de Hoven. Op woensdag en zaterdagmiddag was het vaak een ontmoetingspunt, ook voor scholieren uit andere wijken van de stad. Vóór het begin van de 'wedstrijd' werden door de deel nemers vijf cent betaald voor de aankoop van een rubberbal bij V D. Wanneer we geluk hadden, bleef de bal gedurende die mid dag heel, doch het gebeurde ook wel dat hij bij de eerste de beste trap tegen een scherpe punt van het hek kwam en lek was. Zon der mopperen werd dan weer een nieuwe gehaald. Trouwe vrienden waren o.a. Henkie Bakker, Piet van Oost rum, Piet Visser, Piet Duyf, Henk Geveke, Jan en Hennie Tuinhof, Eddy en Harry Verbeke en ondergetekende. Een enkele keer voetbalden ook wel jongens van het Blauwe Weeshuis met ons mee. Hun dik ke uniformjassen werden dan uitgetrokken, terwijl wij voor hun zware schoenen het nodige respect hadden. Zij waren altijd onze trouwste supporters bij de club wedstrijden van Friesland. Anton Dalhuysen en de bij Frisia optredende, naar ik meen, Hon gaarse trainer kwamen zo nu en dan ook onze verrichtingen ga deslaan. Die Hongaarse trainer was een charmante vent, hij droeg altijd een hoed en moest volgens sommigen in het Hon gaarse nationale elftal hebben gespeeld. Het was voor ons altijd weer een aangename onderbreking wan neer halverwege de strijd La Ve- nezia langs kwam! Twee Italia nen die gewerkt hadden aan de natuursteen bij de bouw van de Pelikaankerk, waren met deze ijsfabricage begonnen. Wij wa ren gek op dat ijs, maar de ge vestigde bedrijven oordeelden daar anders over! Daardoor had den deze sympathieke mensen het eerst niet zo gemakkelijk. Toch hebben ze in de loop der jaren hun bestaansrecht bewe zen. Na het noemen van de naam Lutzen Scheepstra schiet mij ook weer te binnen dat in die tijd zijn jongere broer met een Fordbus meedeed aan de Rally van Mon te Carlo. Na een geslaagde tocht kwam zijn equipe aan achter de Klanderij. Zij waren de enige deelnemers die met een bus aan de rally deelnamen, met als voordeel dat men veel materiaal kon bergen. Misschien weet een andere abonnee hier wel meer over te vertellen? CLUBVOETBAL Na het schoolpleinvoetbal en de Paastoernooien kwamen velen van ons bij het clubvoetbal te recht. Afhankelijk van de wijk, waarin wij woonden, kwamen veel jongens van Achter de Ho ven bij Friesland en uit Huizum bij F.V.C.de binnenstad was vaak voor L.A.C. Frisia en de andere wijken voor Leeuwar den, dikwijls ook afhankelijk van de plaats waar de voetbal velden lagen. Voorbeelden van hardwerkende binnenspelers waren Kick Smit en Otto Bonsema. Van het stop- perspilsysteem was toen nog geen sprake. Een elftal draaide vaak om een aanvallende spil zoals. H. Dijkstra van F.V.C. en De Jong van Heerenveen. Het zelfde gold voor Andriessen van Ajax, die veel voor het Neder lands elftal uitkwam. Na het seizoen 1931/'32 kwa men er dus jongere spelers naar voren, die vaak direkt uit de jongenselftallen werden geko zen. Dit was ook het geval met Lo Geveke, een echte sportman. Hij was toen nog op de ULO. Ik zie hem nog naar de Wilhelmina- baan fietsen met het blauwe pe tje op, waarmee de leerlingen van die school getooid waren. Even terzijde: de meisjes droe gen baretten, terwijl elk school type een andere kleur had. Het was een hele rage; ze werden verkocht door 'Het Nieuwste' op de Voorstreek. Aan de weelde van het hebben van vier clubs in de hoogste af deling van de K.N.V.B. kwam een einde in het seizoen 1934/'35. Toen moesten Frisia en Friesland een beslissingswed strijd spelen voor het behoud van het eerste klasserschap. De gelederen van Frisia waren ver sterkt door enkele oudere spe lers zoals L. Steinvoorte, die een prachtige partij voetbal op de spilplaats speelde. Na een span nende strijd moest Frisia het on derspit delven en dat deed men sportief. Steinvoorte was name lijk de eerste die de spelers in de kleedkamer kwam feliciteren met hun succes. Er waren in die jaren altijd veel toeschouwers en om die allemaal in de gelegenheid te stellen de verrichtingen van hun favorieten goed te kunnen volgen, had de firma Slof marktkramen om het terrein neergezet, waarop men voor een dubbeltje een uitste kende staanplaats had. Dit was al een hele verbetering. De ge zinsleden van de familie Slof trokken de 'zwartkijkers' er wel eventjes af! In het volgende seizoen kon ook Friesland het degradatiespook niet meer ontlopen. Weer werd achter het Borniapark gestreden en nu tegen Heerenveen met Krikke op de spilplaats en in de voorhoede de later zo sympa thieke speler Henny Jonkman. Heerenveen won deze spannen de strijd met één doelpunt ver schil en zo belandde ook Frisia in de tweede klas. ANDERE SPORTEN Na deze periode kwam er een tijd dat men meer voor andere sporten belangstelling kreeg, o.a. atletiek, tennis en hockey. Mijn schoolvriend Herman Geveke was één der eersten die de hoc keystick ter hand nam. De tijd dat we op zaterdagavond op de Nieuwestad de leden van de ver schillende clubs konden ontmoe ten en waarbij de kansen voor de komende zondag sportief wer den besproken, was helaas voor bij! Het betaalde voetbal heeft wel een beter spelpeil gebracht, doch er is wel veel clubliefde verloren gegaan. Immers, zelden ging een speler van de ene club naar de andere over. Maar: terugkijkend op dit alles waren het toch prachtige jeugd jaren! Aalsmeer Ing. H. Th. Heegstra Op de foto bovenaan deze pagina zien we het eerste elftal van Friesland in het seizoen 1931 - 1932. Van links naar rechts: E. H. ter Heegde, L. Scheepstra, Joh. Stroosma, A. Eerligh, B. Castelein, S. Zijlstra, M. Eerligh, L. H. Zeilinga, fac. Stroosma, A. Torenga en W. Leysma. F.V.C. als eerste klasser met staand B. Zondervan (reserve), J. Faber, A. Leemeijer, P. Boonstra, H. Stelpstra, B. v. d. Leest en J. Visser (reserve), op de knieën: H. Dijkstra, T. de Vries, J. Mud en keeper J. Schouten, P. de Vries en M. Romkema. En dit is de ploeg van Leeuwarden, ook in het seizoen '31 - '32. Staand: S. Hondema, L. Peters, D. van Egten, Tj. Del Grosso, H. v. d. Burg, f. Venema, F. van Dijk en T. Wijtsma, gebukt: H. v. d. Veen, J. M. Vossenberg en A. Koster en vooraan: A. Del Grosso, H. Buruma en H. Schaafsma Jr,

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1985 | | pagina 5