VOETBAL IN DE DERTIGER JAREN
In de dertiger jaren werden bij
bekende sigarettenmerken als
North State en Clysma bonnen
ingesloten, waarop men fraaie
foto's kon bestellen van voetbal
elftallen die in de vijf hoofdafde
lingen van de Koninklijke Ne
derlandse Voetbalbond
uitkwamen.
Toen ik één dezer dagen enkele
van deze foto's weer in handen
kreeg, bleek mij dat in het sei
zoen 1931/1932 in Leeuwarden-
/Huizum niet minder dan vier
elftallen in de eerste klasse van
de K.N.V.B. speelden. Enkele
bekende spelers waren toen:
Leeuwarden: de broers A. en Tj.
Delgrosso, Frisia: L. Steinvoorte
en G. Kijk in de Vegte, Fries
land: L. Scheepstra en W. Ley-
sma, F.V.C.H. Dijsktra en U.
Romkema.
In het daarop volgende seizoen
kwamen méér jongere spelers
hun opwachting maken zoals
Sierk Flisijn bij Leeuwarden. Lo
Geveke bij Frisia, de broers Hen-
ny en Sietse Stelwagen bij Fries
land en Henk Dijkstra bij F.V.C.
Het tenue werd ook sportiever,
nl. de broeklengte werd aanmer
kelijk ingekort en er werd kwis
tig met massageolie gewerkt.
Voorts deed de medische sport
keuring zijn intrede.
ENORME POPULARITEIT
Het voetbal beleefde in die tijd
een enorme populariteit, het
geen mede te danken was aan de
onvergetelijke radioverslagen
van Han Hollander. Door de
komst van de radiodistributie bij
Achter de Hoven aangelegd
door de firma Kalverboer, was
het voor velen mogelijk zo'n
verslag te volgen. De verhalen
over de donderspeeches van Ka-
rel Lotsy, de voorzitter van de
K.N.V.B. in de V.U.C.-tent in
Den Haag tegen de spelers van
het nationale elftal vóór een in
terlandwedstrijd, waren bij een
ieder bekend! Het resultaat
daarvan bleef niet uit; deelname
aan de wereldkampioenschap
pen in Italië! Aangemoedigd
door dit alles werden veel jon
gens lid van een voetbalclub of
richtten er soms zelf één op.
In die jaren voetbalden wij- op
het schoolplein van school 13
Achter de Hoven. Op woensdag
en zaterdagmiddag was het vaak
een ontmoetingspunt, ook voor
scholieren uit andere wijken van
de stad. Vóór het begin van de
'wedstrijd' werden door de deel
nemers vijf cent betaald voor de
aankoop van een rubberbal bij V
D. Wanneer we geluk hadden,
bleef de bal gedurende die mid
dag heel, doch het gebeurde ook
wel dat hij bij de eerste de beste
trap tegen een scherpe punt van
het hek kwam en lek was. Zon
der mopperen werd dan weer
een nieuwe gehaald.
Trouwe vrienden waren o.a.
Henkie Bakker, Piet van Oost
rum, Piet Visser, Piet Duyf,
Henk Geveke, Jan en Hennie
Tuinhof, Eddy en Harry Verbeke
en ondergetekende.
Een enkele keer voetbalden ook
wel jongens van het Blauwe
Weeshuis met ons mee. Hun dik
ke uniformjassen werden dan
uitgetrokken, terwijl wij voor
hun zware schoenen het nodige
respect hadden. Zij waren altijd
onze trouwste supporters bij de
club wedstrijden van Friesland.
Anton Dalhuysen en de bij Frisia
optredende, naar ik meen, Hon
gaarse trainer kwamen zo nu en
dan ook onze verrichtingen ga
deslaan. Die Hongaarse trainer
was een charmante vent, hij
droeg altijd een hoed en moest
volgens sommigen in het Hon
gaarse nationale elftal hebben
gespeeld.
Het was voor ons altijd weer een
aangename onderbreking wan
neer halverwege de strijd La Ve-
nezia langs kwam! Twee Italia
nen die gewerkt hadden aan de
natuursteen bij de bouw van de
Pelikaankerk, waren met deze
ijsfabricage begonnen. Wij wa
ren gek op dat ijs, maar de ge
vestigde bedrijven oordeelden
daar anders over! Daardoor had
den deze sympathieke mensen
het eerst niet zo gemakkelijk.
Toch hebben ze in de loop der
jaren hun bestaansrecht bewe
zen.
Na het noemen van de naam
Lutzen Scheepstra schiet mij ook
weer te binnen dat in die tijd zijn
jongere broer met een Fordbus
meedeed aan de Rally van Mon
te Carlo. Na een geslaagde tocht
kwam zijn equipe aan achter de
Klanderij. Zij waren de enige
deelnemers die met een bus aan
de rally deelnamen, met als
voordeel dat men veel materiaal
kon bergen. Misschien weet een
andere abonnee hier wel meer
over te vertellen?
CLUBVOETBAL
Na het schoolpleinvoetbal en de
Paastoernooien kwamen velen
van ons bij het clubvoetbal te
recht. Afhankelijk van de wijk,
waarin wij woonden, kwamen
veel jongens van Achter de Ho
ven bij Friesland en uit Huizum
bij F.V.C.de binnenstad was
vaak voor L.A.C. Frisia en de
andere wijken voor Leeuwar
den, dikwijls ook afhankelijk
van de plaats waar de voetbal
velden lagen.
Voorbeelden van hardwerkende
binnenspelers waren Kick Smit
en Otto Bonsema. Van het stop-
perspilsysteem was toen nog
geen sprake. Een elftal draaide
vaak om een aanvallende spil
zoals. H. Dijkstra van F.V.C. en
De Jong van Heerenveen. Het
zelfde gold voor Andriessen van
Ajax, die veel voor het Neder
lands elftal uitkwam.
Na het seizoen 1931/'32 kwa
men er dus jongere spelers naar
voren, die vaak direkt uit de
jongenselftallen werden geko
zen. Dit was ook het geval met
Lo Geveke, een echte sportman.
Hij was toen nog op de ULO. Ik
zie hem nog naar de Wilhelmina-
baan fietsen met het blauwe pe
tje op, waarmee de leerlingen
van die school getooid waren.
Even terzijde: de meisjes droe
gen baretten, terwijl elk school
type een andere kleur had. Het
was een hele rage; ze werden
verkocht door 'Het Nieuwste' op
de Voorstreek.
Aan de weelde van het hebben
van vier clubs in de hoogste af
deling van de K.N.V.B. kwam
een einde in het seizoen
1934/'35. Toen moesten Frisia
en Friesland een beslissingswed
strijd spelen voor het behoud
van het eerste klasserschap. De
gelederen van Frisia waren ver
sterkt door enkele oudere spe
lers zoals L. Steinvoorte, die een
prachtige partij voetbal op de
spilplaats speelde. Na een span
nende strijd moest Frisia het on
derspit delven en dat deed men
sportief. Steinvoorte was name
lijk de eerste die de spelers in de
kleedkamer kwam feliciteren
met hun succes.
Er waren in die jaren altijd veel
toeschouwers en om die allemaal
in de gelegenheid te stellen de
verrichtingen van hun favorieten
goed te kunnen volgen, had de
firma Slof marktkramen om het
terrein neergezet, waarop men
voor een dubbeltje een uitste
kende staanplaats had. Dit was
al een hele verbetering. De ge
zinsleden van de familie Slof
trokken de 'zwartkijkers' er wel
eventjes af!
In het volgende seizoen kon ook
Friesland het degradatiespook
niet meer ontlopen. Weer werd
achter het Borniapark gestreden
en nu tegen Heerenveen met
Krikke op de spilplaats en in de
voorhoede de later zo sympa
thieke speler Henny Jonkman.
Heerenveen won deze spannen
de strijd met één doelpunt ver
schil en zo belandde ook Frisia in
de tweede klas.
ANDERE SPORTEN
Na deze periode kwam er een
tijd dat men meer voor andere
sporten belangstelling kreeg, o.a.
atletiek, tennis en hockey. Mijn
schoolvriend Herman Geveke
was één der eersten die de hoc
keystick ter hand nam. De tijd
dat we op zaterdagavond op de
Nieuwestad de leden van de ver
schillende clubs konden ontmoe
ten en waarbij de kansen voor de
komende zondag sportief wer
den besproken, was helaas voor
bij!
Het betaalde voetbal heeft wel
een beter spelpeil gebracht, doch
er is wel veel clubliefde verloren
gegaan. Immers, zelden ging een
speler van de ene club naar de
andere over.
Maar: terugkijkend op dit alles
waren het toch prachtige jeugd
jaren!
Aalsmeer Ing. H. Th. Heegstra
Op de foto bovenaan deze pagina zien we het eerste elftal van
Friesland in het seizoen 1931 - 1932. Van links naar rechts: E. H. ter
Heegde, L. Scheepstra, Joh. Stroosma, A. Eerligh, B. Castelein, S.
Zijlstra, M. Eerligh, L. H. Zeilinga, fac. Stroosma, A. Torenga en W.
Leysma.
F.V.C. als eerste klasser met staand B. Zondervan (reserve), J. Faber, A. Leemeijer,
P. Boonstra, H. Stelpstra, B. v. d. Leest en J. Visser (reserve), op de knieën: H.
Dijkstra, T. de Vries, J. Mud en keeper J. Schouten, P. de Vries en M. Romkema.
En dit is de ploeg van Leeuwarden, ook in het seizoen '31 - '32. Staand: S. Hondema,
L. Peters, D. van Egten, Tj. Del Grosso, H. v. d. Burg, f. Venema, F. van Dijk en T.
Wijtsma, gebukt: H. v. d. Veen, J. M. Vossenberg en A. Koster en vooraan: A. Del
Grosso, H. Buruma en H. Schaafsma Jr,