GEMAKKELIJK VOOR DE EEN
MOEILIJK VOOR EEN ANDER
'T KLEINE
KRANTSJE
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
De foto van het rijtje huizen, afgedrukt in het voorlaatste nummer van onze krant in
deze rubriek "Leewadders, waar is dit?" is natuurlijk door veel lezers op slag
herkend. De kreten "niet moeilijk deze keeren "simpel op te lossen" kwamen dan
ook weer herhaaldelijk voor, maar zo lag en ligt het vanzelfsprekend niet voor ieder
een. Wat de een onmiddellijk herkent blijft voor de ander een vraag en dat is ook het
leuke van deze "zoekplaatjes": wanneer het zo zou zijn, dat er iedere veertien dagen
geen enkele foutieve oplossing binnenkwam, was er niet zo veel meer aan.
Ook nu hebben niet alle inzen
ders een even goed oog op de si
tuatie gehad in tegenstelling met
- bijvoorbeeld - de veronderstel
ling van de heer G. A. Andringa
te Leeuwarden, die ons schreef:
"Er komt deze keer niet één fout
antwoord binnen dacht ik."
Zelfs wanneer we "Emmakade
zuidzijde" en "gebouw van de
waterleiding" ditmaal maar goed
rekenen en als schrijf foutjes be
schouwen, blijven er toch nog
inzenders over, die er duidelijk
naast waren deze keer.
Zo dacht de heer J. M. Paarde-
koper te Leiderdorp aan de W.C.
Van Munsterschool in de Leeu
werikstraat ("Het blijft moeilijk
als je het niet even kunt contro
leren, maar een andere oplossing
zou ik niet weten") en de heer
Ben S. Postma te Alkmaar be
richtte ons zelfs met veel ent
housiasme: "Deze kans mag ik
me niet voorbij laten gaan. U
beeldde het huis af, waar ik om
streeks 1925 gewoond heb: Em
makade 48, het bovenhuis bo
ven de loge van de IOOF, the
Old Fellows".
ANDERE KANT
Maar. al was het dan wel
degelijk de Emmakade, het was
niet de zuidzijde van deze straat,
die wij hebben afgebeeld, maar
de noordzijde met o.a. het pand,
waarin later het Provinciaal
Electriciteits Bedrijf zich zou
vestigen.
"Als kinderen liepen wij daar
vaak langs en dan vertelde mijn
moeder altijd, dat ze daar vroe
ger gewerkt had in een huis met
een rood afdakje boven de deur.
Daar woonde toen dominee
Groot Enzerik; vandaar dat later
nog iedereen mijn moeder kende
als "Anne van dominee" aldus
onze abonnee de heer J. Brants-
ma te Sittard.
"In het eerste woonhuis" schreef
de heer mr. H. S. Bekius te Hel-
voirt, "woonde in mijn jeugd de
familie Kummer. De heer Kum-
mer had een functie bij het
P.E.B. Drie kinderen had het ge
zin als ik me goed herinner,
Meta, die zo goed kon toneelspe
len, o.a. in de bekende door mej.
Rens Douma geregisseerde to
neelstukken, in Zalen Schaaf uit
gevoerd op de schoolfuiven van
het Stedelijk Gymnasium. Dan
Lies en tenslotte Jan Kummer,
bij wie ik in de klas zat op School
12 aan Achter de Hoven".
"Op deze plaats, bij het P.E.B."
aldus herinnerde zich de heer J.
Vriend te Haarlem, "kreeg ik
mijn eerste bekeuring. Ik ben
jarenlang loopjongen geweest bij
de kruidenier Dröge op de hoek
van het Naauw en de Grote
Hoogstraat. Wij hadden veel uit
brengklanten, zo ook op de Em
makade op nummer 65, de fami
lie Bosma. Nu gebeurde het
eens, dat ik niet met een volle
mand met boodschappen bij de
stoep op kon komen en dus reed
ik die laatste vijf en twintig, der
tig meter via de oprit, die voor
het P.E.B. gebouw lag. Prompt
echter kwam "Napoleontsje"
achter mij aan en hij gaf me een
"bonnetje". Later, op het Kan
tongerecht, werd het zevenvijf
tig boete, maar na veel gepraat
en omdat mijn vader werkeloos
was, kostte het mij mijn zakgeld
van een week, namelijk vijftig
cent. Dat is nu al vijftig jaar
geleden, ik was toen vijftien
jaar".
Voor sommige inzenders was het
beantwoorden van onze vraag
kinderspel, omdat zij zelf op het
P.E.B. hebben gewerkt. "Ik heb
er twee jaar, van 1932 tot 1934,
op kantoor gezeten" schreef me
vrouw F. Luimes-Kalsbeek te Al
melo "en ik" aldus de heer W.
Heerema te Leeuwarden, "ben
dat gebouw van 1929 tot 1943
duizenden keren in- en uitge
gaan. De voorgevel deed meer
vermoeden dan er in werkelijk
heid achter zat: een povere in
richting, zeker in vergelijking
met kantoren van deze tijd. De
panden nummer 55 en 59 er
naast, waren dienstwoningen
van respectievelijk de bedrijfsin-
genieur en de hoofdboekhouder.
In 1943 kwam de oostelijke
vleugel van een nieuw kantoor
gebouw gereed en werd het
pand nummer 57 in gebruik ge
nomen door de bezetters, die er
niet veel activiteiten in hebben
uitgevoerd. Het duizendjarig rijk
bleek toen al niet meer zo hecht
en begon scheuren te vertonen.
Vele Duitse militairen en meelo
pers werden naar het oostfront
gedirigeerd, weinigen kwamen
terug. Het pand nummer 57 ver
dween, toen van 1966 tot 1968
op o.a. die plaats de westelijke
vleugel van het nieuwe kantoor
werd gesticht. Het toen nieuwe
kantoor is intussen ook alweer
verlaten en sinds 1983 is het
kantoor van het (nu nog) Provin
ciale Electriciteitsbedrijf geves
tigd aan de Melkemastate. Ik ben
er niet zeker van dat dit gebouw
ook veertig jaar met de electrici-
teitsvoorziening zal zijn verbon
den - met de fusieplannen weet
je het maar nooit".
Tot zover de heer Heerema, die
er in een post scriptum nog aan
toevoegt, dat de oliefantjes, ter
weerszijden van de poort, die
destijds ter plaatse werden ge
beeldhouwd, in 1966 zorgvuldig
zijn opgeborgen en nu weer ver
werkt zijn in de gevel aan de
Melkemastate.
Interessant is het ook, wat onze
abonnee mevrouw Gerdes Oos-
terbeek-Eisma uit Leidschendam
ons schrijft over dat eerste
P.E.B.-gebouw: "Het is het huis
dat de heren Koerse hebben la
ten bouwen. In het huis links
woonde de heer Aldert Koerse
en rechts zijn moeder, een al
oude dame. Zij hadden een huis
en een pakhuis aan het Vliet en
een hele mooie winkel op de
hoek van de Kelders en de Min-
nemastraat. Het was een zaak in
porselein, aardewerk en kristal.
POTSCHIPPERS
De potschippers kwamen met
hun scheepjes nog voor de wal
aan de Emmakade. Het huis is
aan het P.E.B. verkocht en Al
dert Koerse is toen naar Den
Haag gegaan, terwijl zijn broer
Nico de zaak overnam en zich in
twee huizen aan de Alma Tade-
mastraat vestigde. Met een ande
re meneer uit Leeuwarden heeft
Aldert nog een woningbureau
geopend aan de Vlamingstraat in
Den Haag; dat bureau heette Fri-
sia en de naam bestaat nu nog".
Tenslotte is het aardig nog even
de inzendingen te vermelden,
die ons bereikten van ver over
de grens. Onze abonnee me
vrouw M. K. Spur-Alberts stuur
de een oplossing in vanuit Ber
lijn en onze abonnee de heer P.
A. ten Thije deed dat "Per lug-
pos" vanuit Zuid-Afrika.
Nu de winnares van het prijsje,
een exemplaar van het foto
boekje "Leeuwarden, ach ja, zo
was het. dat werd me
vrouw M. de Vries-van der Brug,
Meezenstraat 4 te Leeuwarden.
Het zal wel niet vaak voorkomen, dat een huis tijdens z'n hele
levensduur wordt bewoond door één en hetzelfde gezin. Dat kan wel
gezegd worden van dit pand, dat aan de Poppeweg heeft gestaan.
Het is in 1912 gebouwd door de timmerman-aannemer Van der
Meer uit Wijtgaard voor zijn schoonzoon Ids Witteveen, die het
direct na het voltooien betrok. Toen het huis in 1965 werd gesloopt
woonde het echtpaar Witteveen-Van der Meer er nog steeds. Zou
hier sprake zijn van een "record" of zouden er meer gezinnen in
Leeuwarden zijn, die op een dergelijke langdurige bewoning kunnen
wijzen?
voor Leeuwarden en de wij
de wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Abonnementenadministra
tie: Postbus 858, 8901 BR
Leeuwarden.
Abonnementsgelden Post
giro: 98 10 62.
Redactie en advertentie-af
deling: Vredeman de Vries-
straat 1, 8921 BP Leeuwar
den.
Telefoon (058) 120302.
Geopend:van dinsdag tot
en met donderdag, uit
sluitend 's morgens van 9
tot 12 uur.
's Middags en van vrijdag
tot en met maandag ge
sloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 29,- per
jaar; voor het buitenland:
55,- per jaar.
Losse nummers afgehaald
1,75 per stuk. Per giro be
steld (Postgiro 98 10 62):
2,75 voor 1 ex., 4,75
voor 2 ex., 6,25 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje staat alleen
open voor lezers, die zich
door hun aanmelding ak
koord verklaren met de hier
navolgende 'leveringsvoor
waarden':
Het abonnementsgeld moet
vooruit worden betaald.
Op de 1e februari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn
betaald.
Geschenk - abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland
moeten op de 15e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wor
den verzocht op het giro
strookje te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen schriftelijk wor
den doorgegeven: Postbus
858, 8901 BR Leeuwarden.
Abonnementen, die niet
vóór 1 december schriftelijk
zijn opgezegd (Postbus
858, 8901 BR Leeuwarden)
worden automatisch ver
lengd.
