F. POPMA Lzn
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
DE CHARMANTE
DAMESHOED VAN VROEGER
HONDERD JAAR GELEDEN
'T KLEINE KRANTSJE
WOON- en
BEDRIJFSMAKELAARDIJ
VERDACHTE TANDARTS
OPSPORING
VERZOCHT
alle onroerend-goed zaken betreffende
Harlingersingel 23
hoek Harlingerstraatweg
Leeuwarden Tel. 058-121480*
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 7
*vele referenties.
In November 1906 stierf te Parijs
de 75-jarige Naacz, toen hij van
zijn tandarts terugkwam. Hij liet
een vermogen van 1200.000-frs
na, dat volgens verschillende
achtereenvolgende testamenten
aan mevrouw L. behoorde te ko
men, doch volgens een testa
ment van jongeren datum, dat
de tandarts vertoonde, aan deze
laatsten was vermaakt. Me
vrouw L. klaagde den tandarts
aan den dood van zijn patiënt
verhaast te hebben en de justitie
vond het zoo onwaarschijnlijk,
dat iemand zijn geheele vermo
gen zou nalaten aan zijn tand
arts, dat zij het lijk van Naacz zal
doen opgraven.
(1907)
Onze abonnee, mevrouw Vis-
ser-Brinksma te Salt Lake City in
Amerika verzoekt opsporing van
een foto van haar man, DURK
VISSER als amateur-wielren-
neer. Durk Visser was een zoon
van Klaas Visser en Pietje Terp
stra en mevrouw Visser zelf is
een dochter van Auke Brinksma
en Minke Rauwerda. Is er ie
mand, zo vraagt zij zich af, die
foto's heeft? De Vissers zijn al
jong naar Amsterdam verhuisd,
waar zij trouwden. Via Den Haag
kwamen zij vlak voor het einde
Oproepen voor deze rubriek
OPSPORING VERZOCHT kun
nen schriftelijk ingediend worden
bij de Redactie van 't Kleine
Krantsje. De oproepen worden
gratis geplaatst. Deze service
geldt alleen voor abonnees van 't
Kleine Krantsje.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het.
met zestien zeer fraaie foto 's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
Bij alles wat er de laatste tiental
len jaren veranderd en verdwe
nen is gebeurde dat ook met de
dameshoed. Bekijken we oude
foto's, zoals we die ook in 't
Kleine Krantsje aantreffen, dan
zien we hoeveel fraaier en stijl
voller vroeger de dameskleding
was met de sierlijke lange japon
nen en de fraaie, veelal grote
hoeden.
Mijn moeder droeg in haar jonge
jaren ook zo'n grote hoed, die
toen in de mode was, net als
mijn tantes, die ik me herinner
uit mijn kinderjaren. Later zijn de
dameshoeden kleiner geworden
en werden het zogenaamde pot
hoeden, die de dames droegen.
Niet alleen de vrouwen, ook de
mannen droegen weleer vrijwel
allen een hoed, die toen dus nog
volop in ere was.
Zelf heb ik ze niet meer meege
maakt die grote dameshoeden,
getooid met bloemen en allerlei
versiersels, de een nog fraaier
en mooier opgesierd dan de an
der, maar alle vol stijl en kleur.
VEEL FRAAIER
De hoeden pasten ook helemaal
bij de lange japonnen, die toen
inde mode waren.
Ik vond die dracht veel fraaier en
sierlijker dan wat er in deze tijd
gedragen wordt, al voeg ik er
meteen aan toe, dat er ook nu
nog wel stijlvolle japonnen en
hoeden gedragen worden, bij
voorbeeld op bijzondere gele
genheden.
Ik weet nog dat mijn tantes hun
hoeden, vooral de zomerhoe
den, lieten "opmaken" zoals dat
toen heette - er werden dan
nieuwe bloempjes en linten op
aangebracht. Een bijbehorende
versiering, die tevens een nutti
ge functie had, was de hoede-
pen. Die werd door de hoed en
het haar gestoken om het hoofd
deksel te vrijwaren voor afwaai
en bij harde wind.
De hoedepennen waren er in
allerlei vormen en met verschil
lende versieringen, zodat ze ge
woon tot de garderobe van de
dames hoorden. In dicht opeen
gepakte groepen mensen, in de
tram of in de bus of in de winkel,
konden ze nog wel eens gevaar
lijk zijn, hoewel er een knop zat
aan het uitstekende gedeelte.
In die oude tijd, en ik spreek nu
over de twintiger jaren, gingen
de dames nooit zonder een
Ook Mata Hari droeg kolossale hoeden
hoed naar de kerk en spottend
sprak men wel van de dames
hoedenshow of van de kerk-
hoed. Maar het was niet alleen
stijlvol, maar ook sierlijk en
kleurrijk al die met een hoed
getooide dames in de kerk.
EERBIED
Terwijl de dames de hoed in de
kerk droegen als een uiting van
eerbied toonden de mannelijke
kerkgangers hun eerbied door
de hoed af te zetten. Ook waren
er toen nog veel vrouwen, die
het Friese oorijzer droegen, niet
alleen in de kerk, maar de gehe
le dag in huis.
Als ik in oude films dames zie lo
pen met de prachtige hoeden
van hun tijd, stijlvol en be
schaafd, dan besef ik, dat er van
al die stijl vrijwel niets meer over
is. Onze huidige vorstin houdt de
hoed op charmante wijze in ere.
Op begrafenissen droegen vroe
ger ook alle dames een hoed en
soms ook nog een sluier, maar
dat is ook een traditie, waarmee
gebroken is. En nu valt het zelfs
op dames bij trouwerijen, bij re
cepties of andere plechtigheden
met een hoed te zien.
In een land als Engeland ziet
men nog veel dames een hoed
dragen, zeker bij plechtige ge
beurtenissen en op kerkelijk ge
bied. Het geeft aan het gehele
gebeuren een romantische
sfeer.
Van de hoedenwinkels, die er
vroeger waren, is door dit alles
ook weinig overgebleven. Ik her
inner me, dat ik als kleine jongen
met mijn tante mee mocht naar
een hoedenwinkel. Dat was voor
mij een belevenis. Het passen
van een hoed was welhaast een
ceremonie. En de winkels waren
meer salons, dan winkelruimte.
Ik keek er gewoon mijn ogen uit.
ONAFSCHEIDELIJK
Als ik nu nog wel eens ergens
een hoedenwinkel zie, denk ik
terug aan de tijd, toen vrouw en
hoed eigenlijk niet van elkaar te
scheiden waren. En nu vind ik
het leuk de grote hoed van vroe
ger nog op oude foto's terug te
zien.
Heiloo P. H. Zwerver
van de oorlog naar Leeuwarden
terug om vijf jaar later te vertrek
ken naar Amerika. Reacties
graag naar haar dochter, me
vrouw P. van der Meide-Visser,
die eveneens in Amerika woont:
2218 E 10300 S, Sandy Utah
84092 - U.S.A. en die, toen zij
zeventien was, winkelmeisje
was bij V. en D.
in de kermismaand juli, ging de- Leeuwarder politie over tot het arresteren van de nog
maar zestien jaar oude Jacob Leoni, geboren te Cerentino in het kanton Tessino in
Zwitserland. Jacob was als schoorsteenvegersjongen in dienst bij Philipponi en Berg
nendini in de Sint Jacobsstraat op de hoek van het Auckemastraatje.
Van welke misdaad werd de jonge Leoni verdacht? Wel, hij zou, althans "volgens zijn
meester", niet meer willen werken en op het punt hebben gestaan uit de stad te
vertrekken met een kermistent. Daarom had de schoorsteenvegersfirma Philipponi en
Bergnendini de politie verzocht hem onverwijld in de kraag te vatten. En dat deed ze
dus.
Hoe het verder met de jonge Jacob is vergaan weten we niet. Zou hij in de jaren
daarna weer als schoorsteenveger de daken zijn opgegaan of.zou hij toch hebben
doorgezet en in de kermiswereld een carrière hebben opgebouwd?
Nou wie weet, misschien kunnen we dat nog eens uitzoeken bij een volgend vakantie-
bezoek aan Zwitserland.