GEZIN MET
DERTIEN ZOONS
DE OUDE SCHAPENMARKT
GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
'T KLEINE KRANTSJE
DIT IS STERK:
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
Het is nu bijna zes jaar geleden,
dat wij in onze krant schreven
over een Leeuwarder gezin uit
het begin van deze eeuw, dat
zes dochters had gehad, maar
geen enkele zoon. Wij vroegen
ons toen af of dat wellicht "een
record" was geweest en wij rie
pen de lezers op ons te melden
of zij gezinnen kenden met een
nóg merkwaardiger samenstel
ling.
Uit de reacties, die wij toen kre
gen, begrepen wij al heel gauw,
dat er in dat geval van een re
cord geen sprake was - er kwa
men tal van brieven binnen, die
ons in kennis brachten met meer
gezinnen met uitsluitend zes
dochters of zes zoons en we
begrepen alras, dat zeven zoons
en zeven dochters ook al niet tot
de zeldzaamheden behoorden.
Ook daar hebben wij toen over
bericht, waarna de reacties
steeds opzienbarender werden.
KLAP OP VUURPIJL
Want na de zeventallen ver
schenen er nog verscheidene
achttallen, waarna - meenden
wij - de klap op de vuurpijl kwam,
toen ons het bestaan werd ge
meld van, schrik niet, negen
zusters, afkomstig van een ge
zin uit Wieringerwerf. Die negen
hadden ook geen enkele broer,
maar hun achternaam was,
merkwaardig genoeg, juist wel
Broer.
Toch bleek ook dat weer geen
record te zijn, want onder de kop
"Toch nog baas boven baas"
konden we een paar weken
daarna een prachtige foto in de
krant afdrukken van het Lemster
gezin De Rook met een stralend
echtpaar en juist ja, tien
zoons.
"Nu durven we dan eindelijk te
zeggen" zo schreven wij daarbij,
"dat we het absolute record heb
ben bereikt, want we geloven
stellig, dat geen enkel gezin in
Nederland hier boven kan - tien
zoons en geen enkele dochter,
dat moet het toppunt zijn".
NOG STERKER
Maar wat bleek toen? Dat we
tóch weer te snel waren geweest
met ons eindoordeel, want er
kwam zowaar een nog sterker
verhaal; het Brabantse echtpaar
Royackers bleek in het gelukki
ge bezit van een volledig elftal
dochters te zijn en we waren zo
gelukkig ook van dat zo merk
waardig samengestelde gezin
een foto te kunnen afdrukken in
onze krant.
"Het markante gezin van De
Rook uit Lemmer" zo schreven
wij toen, "is dus toch onttroond,
als we even bij de termen van de
sport mogen blijven en dat, ter
wijl we zelf geen dubbeltje meer
gaven voor de kans, dat dit nog
gebeuren zou. Zoals we nu geen
stuiver meer geven voor de
kans, dat dit gezin Royackers
nog van de troon gestoten
wordt. Of weet u een gezin met
twaalf dochters misschien? Een
gezin met twaalf zoons mag ook
Wel, die laatste vragen zijn on
beantwoord gebleven, waarna
wij onze aandacht gingen rich
ten op gezinnen, die op een an
dere wijze een zeer opvallende
samensteling hadden. Zo kwa
men we toen via gezinnen met
zeven dochters en zeven zoons
nog bij gezinnen met acht doch
ters en acht zoons terecht.
Daarmee eindigde die serie
Inderdaad ja, dit is een foto van de schapenmarkt, zoals we die op de Oude Veemarkt aan de
Langemarktstraat hebben gekend. Met het verplaatsen van de markt naar de nieuwe
Frieslandhal in '63 verdween ook deze verdieping van de oude markt, waar de schapen ver
handeld werden. Links op de achtergrond de Fortunameelfabriek en rechts, ook nog net zicht
baar, de Wilhelminabaan.
spectaculair samengestelde ge
zinnen in onze krant en we heb
ben er zeker niet aan gedacht er
ooit nog eens op terug te komen.
Maar zie, wat er nu is geschied.
Snuffelend in onze zeer uitge
breide fotocollecties vonden wij
een plaatje met elf (voetballen
de) broers Altenburg uit Sneek
en die foto hebben we een vori
ge maand in de krant afgedrukt.
LOUTERJONGENS
En uit reacties daarop bleek ons,
dat dit Sneker gezin uit welge
teld dertien broers heeft be
staan. Al die dertien jongens
stonden, met hun vader, op de
foto, die wij in't laatste Kleine
Krantsje hebben gepubliceerd.
Een telefoontje naar een van
hen, de heer J. (Koos) Alten
burg, nu nog te Sneek, leerde
ons, dat er ooit nog een broertje
en nog een zusje waren ge
weest, maar die zijn beiden heel
jong overleden. Vader Seekle
Altenburg, slager en veekoop
man, stierf, een en tachtig jaar
oud, in 1963. Moeder, Jitske
Engwirda, overleed al, zeven en
veertig jaar oud, in 1936. De
vader bleef toen achter met de
dertien jongens, in leeftijd varië
rend van twee tot twee en twintig
jaar.
Van die jongens leven er twee
niet meer. Andries werd zeven
en vijftig jaar en Wiebe, die in
Nieuw-Zeeland overleed, vijf en
vijftig jaar. In hun geboorteplaats
Sneek wonen nu nog Koos, Jan,
Jopie en Theo. Thijs zit in
Nieuw-Zeeland en Piet, Josef en
Anton wonen in Canada. Dan is
er ook nog een Nico, een Karei
en een Gerard.
Er bestaat, zo vertelde de heer
Altenburg ons, nog altijd een
hechtte band tussen de broers -
elk jaar is er in Leersum een
familiereünie.
Alzo: dertien jongens en geen
enkel meisje dus. Wat moeten
we daar nog verder van zeg
gen? Iets voor het grote Re
cordboek misschien?
NOOIT GEMELD
Waar we ons nu wel over verba
zen is het feit, dat we van het be
staan van dit curieuze Alten
burggezin op een steenworp
afstand van Leeuwarden nooit
eerder hadden gehoord. Er
moeten toch lezers van onze
krant zijn geweest, die van het
bestaan geweten hebben - we
hebben tenslotte ook abonnees
in Sneek. Maar ja, de ervaring
heeft ons geleerd, dat er heel
wat moet gebeuren, voor men
sen de telefoon of de pen pak
ken om even iets door te geven
De Uitgeverij Nauta in Velsen, die omstreeks de eeuwwisseling heel veel mooie kleurkaarten van Leeuwarden op de markt heeft ge
bracht, was ook de uitgever van deze prentbriefkaart van de Nieuwestad. Een typerend beeld van de goeie ouwe tijd: voetgangers en
fietsers nemen ongestoord de gehele rijweg in en van gemotoriseerd verkeer is nog in het geheel niets te zien. Ook de handkar vervult
in deze tijd nog een zeer belangrijke functie. De kaart is in 1910 verstuurd aan een mej. A. E. Zuiderberg in de 2e Helmerstraat in Am
sterdam - daar zal zij nu wel niet meer wonen, dachten wij.
kwam het veel voor, dat apothe
kers kooitjes met vogels aan de
gevel van hun apotheek hadden
hangen. De oudste veteranen
onder ons herinneren zich wel
licht de leeuwerik- en kwartel-
kooien aan de apotheek van
Hoogmei op de hoek van de
Tuinen en de Voorstreek, waar
nu de Centraal Apotheek geves
tigd is. Ook de apotheker Kui
pers uit het Naauw had aan zijn
apotheek kooien met kwartels
hangen - bovendien had hij ach
ter zijn apotheek ook nog tiental
len kooien met andere zangvo
gels, zoals leeuwerikken en
vinken en sijsjes; hun gekwetter
en gezang moet voor de Leeu
warders uit die dagen een hele
attractie zijn geweest.