de bekoring van het oude friesland
ONGELUKKEN AAN LOPENDE
BAND IN STROCARTONFABRIEK
'T KLEINE KRANTSJE
HARUNGEN
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 9
Op de plaats aan de Potmarge
waar tot voor enkele jaren de
gebouwen van de Lijempf heb
ben gestaan, stond in de vorige
eeuw de veelbesproken Strocar-
tonfabriek. Deze fabriek, die ook
al eens is afgebrand, kwam her
haaldelijk op een negatieve ma
nier in het nieuws te staan door
de vele ongelukken, die er ge
beurden. Vergissen we ons niet,
dan werd de strocartonfabriek
door de Leeuwarders ook wel de
'armen- en benenfabriek' ge
noemd door de herhaaldelijk
voorkomende ongevallen.
In 1871 gonsde het in de stad zo
van de geruchten, dat b. en w.
het nodig vonden een 'persoon
lijk onderzoek' in te stellen en
het resultaat ervan kwam in de
krant te staan. Zo weten we nu
ook wat er in dat jaar in nog
geen zes maanden aan rampza
ligs bij de strocartonfabriek ge
beurde.
Laten we dat stukje in die oude
krant maar eens even over
schrijven.
Den 17 Februarij is W. K., oud
p.m. 15 jaren, in de nabijheid
van de fabriek verdronken toen
hij in plaats van den gewonen
weg te volgen, die hoegenaamd
geen gevaar opleverde, langs
een paal de vaart wilde over
gaan.
Den 23 Maart geraakte J. F.,
oud 16 jaar, bij het afnemen van
proppen papier van een der ra
deren aan de pietmachine met
zijn been tusschen de spaken
van een drijfwiel, tengevolge
waarvan later de amputatie
moest plaats hebben. Volgens
zijn eigen verklaring was het
hem opgedragen werk geens
zins gevaarlijk, doch was het on
geluk daaraan te wijten dat an
dere knapen, in de fabriek
werkzaam, door het doen flikke
ren van de zon in een stuk spie
gelglas hem min of meer duize
lig hadden gemaakt.
Den 25 April werd H. v. G., oud
16 jaar, bij de werkzaamheid
aan de hakselmachine derwijze
aan de arm gekwetst, dat die
moest worden geamputeerd. Dit
ongeval geschiedde door dat de
jongen in plaats van voor de
machine te staan, zich daarne
vens had geplaatst en door eene
onverhoedsche beweging met
zijn arm door de hakselmachine
(het rad) gegrepen werd. Ook
deze machine levert bij een een-
ige oplettendheid geen gevaar
op voor het daarbij dienstdoend
personeel.
Eindelijk werd den 10 Augustus
G. R., oud 18 jaar, bij het aan
brengen van de drijfriem om een
van de raderen aan de pietma
chine door een rad, waar hij zijn
hand onvoorzigtiglijk opge-
plaatst had, rondgeslingerd en
zoodanig aan het hoofd ge
kneusd dat hij aan de gevolgen
is overleden.
Alzo: een hele reeks ernstige
ongevallen in de tijd van nog
geen halfjaar.
De deskundigen oordeelden, dat
geen van deze ongelukken ge
weten kon worden aan zorge
loosheid van de directie of een
gebrekkige inrichting van de
werktuigen. Ook de arbeid door
de jongelingen tijdens de hun
overkomen ongelukken verricht,
kon, aldus deze deskundigen,
niet geacht worden niet in ver
houding te staan tot hun leeftijd
en krachten.
De Leeuwarder Strocartonfa
briek is alweer heel lang geleden
de geschiedenis ingegaan, maar
nog tientallen jaren later konden
we hier in de stad mannen te
genkomen, die er ooit een arm
of een been hadden verspeeld.
Maar ook die mensen zullen er
nu wel niet meer zijn.
