'T KLEIDE KRAHTS JE
DE KIEPEMARKT VERANDERDE
DE OUWE BUTTERHOEK
LEEUWARDER
POPPENKAST
IN AUSTRALIË
DENKEND MN VROEGER
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 6
Wij hadden ut al fernomen dat-ie
komme su, al ter foor de tied.
Fan rooie Vreeswyk. Die wist
suks altied uut'e eerste han, of
beter seid, uut'e eerste mon.
Want onze soasjeale Vreesje
sat altied bij de fergaderingen
fan de gemeenteraad en brocht
dan, as un lopend, pienter
krantsje, ut laatste neies deur de
buurt. Met ut noadege kommen-
taarfansels.
"Let op meensen", aldus Vrees-
je, "as die kiepemerk hier komt,
geeft suks un boel drukte en
rottegheid. Want waar jou un
protte manskerels bijmekaar
krije, met wat te veul an losse
ping-ping in 'e buse, der komt,
as de soademieterij, un seker
soort frouvolk op af en deze da
mes nimme soa d'r anhang met
en dat is oek al niet veul soeps.
Nee meensen, der wud de buurt
niet beter fan, let op mien woor
den.
Nou was ut inderdaad al gauw te
merken dat 'r wat kommende
was deur de buurt. Want bij
Cleef must soa noadeg de boel,
fan binnen en fan buten, opnei in
'e ferf
Bij Weerman must 'r un nei leer-
behangkje boven de lambrise
ring en nog un paar tafeltsjes en
stoeltsjes d'r bij.
En Jel kocht al gauw un paar af
keurde huuskes flak naast de
saak en in 'e Kalvergloppe en
die musten oek al wat opknapt
wudde. Niet foor faste bewo
ning, nee, dat mocht netuurluk
niet, meer as "sjaambre sepa-
ree" of plat seid; as werkplaats
foor één fan de oudste beroe
pen.
Natuurluk hadden wij - en dat
was oferal al lang bekend - un
paar "Dames" in de buurt die fan
wanten wisten as ut 'r op an
kwam om de loslopende kerels
watteferwennen.
Der ha'je Dikke Anne in ut win-
kelsje naast ons met 'r pooier
Dokkemer Willem met sien
rooie, fersopen kop en un echte
patser. En dan nog, seker niet te
vergeten, Treeske Draaikontsje,
die in un café achter de tap ston,
mar oek thuus in 'r frije tied pat-
tekelier "bediende".
Mar dat stel hóórde bij de
buurt.die waren "inwonend"
ka'je wel segge en dat maakt
heel wat uut.
Affijn, soa stadegan, hast onge
merkt, kwammen de neien.
Naast Jel "saten" "Swatte Hil"
en "Mooie Meniek" en in 'e Kal
vergloppe ut "Fregat", of op sien
Leewadders ut "Optuugd Skip",
fanweges d'r wit-blonde haar,
hoog-op-solder en un boeg as
un Friese boeier.
Toen Dikke Anne ferhuusde
naar de hoek Doelestraat-Jobs-
leen, waar oek nog un klein win-
kelsje was en waar se dus hur
eigen faste klandizie ontfange
kon as die's was snoepe wuden,
kwam naast ons Skele Miene.
Hur pooier Sjoerd was de enig
ste werkende pooier fan de hele
troep. Want de rest was niet feul
bisonders, opfreters en lanter
fanters, niet meer dan dat.
Nou, alles metmekaar, was de
buurt 'r helemaal klaar foor om
alles wat komme su, met open
armen en méér dan dat te ont-
fangen. En der kwamen se dan.
Al heel froeg in 'e morren was
der geratel fan wagens, karren
en bakfietsen over de kiender-
kopkes en wat praterij over en
weer. Ut spul was beladen met
kratten, kisten, korven en man
den vol met beweeg en kakelen
de kiepen en kukens en soawat
meer.
Dat alles wurdde uutstald onder-
langs ut kerkhof en 'e lynbaan,
tot an 'e Oldehove toe. Oek de
frachtrieders brachten soa ut
één en ander an uut de kontrei-
en rondom de stad, alles met
mekaar un hele drukte.
De jonges uut 'e buurt, oek al
froeg uut 'e feren fansels,
struunden der wat deurhene en
as se de kans kregen om hier of
daar us un skuufke of deurke
open te maken as de koopman
ston te klassineren of soa, dan
joeg de hele troep achter ut ka-
EEN GOEIE NAAM HOUDT
OEK IN T DUUSTER SIEN
GLANS
SONMIGE MEENSEN KANNE
WEL EEN MAAND LEVE OP
EEN AARDIG KOMPLEMENT
OVERDRIEF JE SORGEN
NIET. VEUL DRIEFTOVER
JE BINNE MEESTER VANNE
WOORDEN, DIE'T JE NIET
UUTSPROKEN HEWWE, MAR
SLAAF VANNE WOORDEN,
DIE'T JE UUT JE MON VALLE
LATEN HEWWE
WIET HET MEEST DOET
VOOR ANDEREN DOET HET
MEEST VOOR SICH SELS
WIET UUTSTELT TOT MOR
GEN BESWIEKT ONDER DE
SORGEN
JE MUTTE IN MOEILIJKE OM
STANDIGHEDEN JE KALMTE
BEWAREN
WIET MET ALLE WIENEN
METDRAAIT SAL MEER VIJ
ANDEN DAN KAMMERADEN
WINNE
VERANDER JE GEDACHTEN
EN ALLES SAL VERANDERE
VOOR JOU
JE KRIJE DAADKRACHT
DEUR VAN ANPAKKEN EEN
GEWOANTE TE MAKEN
ALLEEN VOLHARDING LEIDT
NAAR EEN DOEL
WIET IN TOORN HANDELT
GAAT IN STORM ONDER SEIL
AT JE FOUTEN VIENE PRET
TIG VIENE, SALLE JE VOL
MAAKTHEID ONTDEKKE ON
PRETTIG VIENE
kelende spul an, in 'e hoop un
paar senten te tangen as beloa-
ning foor hun hulp.
Ja, ja, de jeugd fan toen.
Nou ha'je bij de kiepeboeren oek
al rangen en standen, o ja hoor.
Der waren de groate bazen met
hun lange stofjassen, hun eeu-
wege segaar in 'e monhoek, hun
stok en pottefuije an'n kettingkje
in 'e binnenbus.
Die wezen dan, soawat onfer-
skilleg, met hun stok's un kiep
an in sun krat die se wel's bekie-
ke wuden. En dan de koopman
mar deur ut luukje heen klauwe
en graaie om die kiep uut 'e
wriemelende troep weg te pik
ken. En dan nam die groate
baas de kiep in un fakmans-
houdgreep en bekeek en betas
te 'm fan alle kanten.
Was ut foormekaar dan begon ut
handsieklappen en foor ut afre
kenen gong dan ut stel de kroeg
in.
Op 'e duur had elke kroeg of
café soa sien eigen klanten. De
groate bazen saten meestal bij
Van Cleef, ut tussenskot, uut'e
wouden, bij Weerman en ut sap
pelende kriel, die met wat kiep-
kes in un korf an 'e fiets wat
rondsutelden om un paar sents-
jes te ferdienen bij van der Veen
foor un bierke of slukje.
Un netuurlukke seleksie dus.
Mar alles wat "fan'e kruk" wu
kwam uuteindeluk toch bij Jel
terecht. Der was ut un soort
deurgangshuus ka'je wel sêgge.
Soa brocht de kiepemerk foor
elk wat wils.
Tóch, Vreesje sien vrees wudde
bewaarhied. Want op 'e duur fer-
trokken 'r veul meensen uut 'e
buurt en sochten ut ergens an
ders. In hun woninkjes kwam
dan folk fan ander allooi. Want
soort soekt soort, soa gaat dat
nou eenmaal. De buurt ferliep
langsaam mar seker.
En suks was lammer - wat een
maal weg is komt nooit weer
soas ut west is.
Alleen de herinnering blieft en
dat is dan maar weer un qeluk.
Atze
Het is al heel lang geleden, dat
het Leeuwarder jongetje Gerry
van der Veer onder de indruk
kwam van Jan Klaasen en Ka
trijn, de twee vermaarde figuren,
die zo virtuoos tot leven werden
gebracht in de poppenkast op
het pleintje bij de Oude Waag.
Johannes Poppekast' noemden
de Leeuwarders de man, die de
jeugd van toen op gezette tijden
buitengewoon vermaakte. Zijn
vrouw, die ook altijd ter plaatse
aanwezig was, heette Froukje
en zij viel vooral op, omdat zij
eeuwig en altijd de wereld be
keek door een bril met maar één
glas.
Johannes en Froukje, die in de
Bontepapesteeg woonden en
Sijbrandi heetten, zijn al lang tot
stof vergaan en van hun mooie
poppen zal ook wel niets meer
over zijn. Maar Gerry van der
Veer, intussen groot geworden,
is er nog wel en hij woont nu in
Australië. Hij is altijd geboeid ge
bleven door het poppenspel en
op zijn beurt vermaakt hij nu de
Hollandse emigrantenkinderen
in dat verre land met een eigen
poppenkast, het 'Funtime Pup
pet theatre'. Bovendien staat
daar, zoals we op bijgaande foto
kunnen zien, zeer nadrukkelijk
'Leeuwarder poppenkast' op
met de Nederlandse en de Frie
se vlaggen en het wapen van
onze goede stad.
De foto is op de zesde decem
ber van het vorige jaar gemaakt
bij de Rembrandt Club in de Au
stralische plaats St. Marys, waar
de kinderen van Hollandse emi
granten bijeenkwamen om het
Sinterklaasfeest te vieren.
Een broer van Gerry, trouwe
abonnee van onze krant, kwam
ons een dezer dagen het plaatje
brengen om ons te laten zien,
dat de al lang verlaten geboorte
stad door de Van der Veer's nog
lang niet vergeten is.
