Friesland Bank
DE GESCHIEDENIS VAN DE FIETS
Grootste regionale bank
HET OUDE WILHELMINAPLEIN
VOOR LEEUWARDEN EN DE
WIJDE WERELD ER OMHEEN
DRIE EN
TWINTIGSTE
JAARGANG
JULI 1987
NUMMER 521
"I KLEINE
KRAHTSJE
F
De Friesland Bank is de grootste zelfstandige regionale bank met
52 vestigingen in de provincie Friesland.
Door haar regionaal karakter kent de Friesland Bank bij uitstek de
plaatselijke verhoudingen en kan daardoor snel en direkt op uw
wensen inspelen.
Leeuwarden, Zuiderstraat 1Tel. 058-994499
GEFLATTEERD OF NIET?
Dit is het derde en laatste
deel van onze serie over de
geschiedenis van de fiets.
De beide eerste delen heb
ben in de nummers van mei
en juni gestaan.
Een van de velen, die de véloci-
pède van Michaux konden be
wonderen op de tentoonstelling
in Parijs was de Haagse baron
Groeninx van Zoelen. Hij nam er
een mee naar Holland en
prompt maakte de dorpssmid
van Ridderkerk de vélocipède
na. En ongeveer in dezelfde tijd,
dat het rijwiel in Zuid-Holland z'n
intrede deed, kon Friesland met
de vélocipède kennismaken.
Ook de stucadoor Martens, die
in 1866 verhuisde van Parijs
naar Leeuwarden nam zo n vé
locipède mee.
Als curiositeit kwam dit rijwiel
nog in hetzelfde jaar op een ten
toonstelling in Sint Annaparo-
chie terecht en toen daar een
kleine reparatie noodzakelijk
bleek, kon de smid Jan Oreel het
ook al niet laten de vélocipède te
copiëren.
Zonder het te bevroeden bracht
hij daarmee de rijwielfabricage
in Friesland op gang, want er
was geen smid of wagenmaker,
die zich zelf respecteerde, of hij
maakte de vélocipède na. Het
duurde dan ook maar even of
het nieuwe rijwiel werd een ge
duchte concurrent voor de drie
wielers, die de instrumentmaker
en verrekijkerfabrikant Roelof
Hommema in Sint Annaparochie
al sinds omstreeks 1850 ver
vaardigde. En wat lag er meer
voor de hand, dan dat de wielrij-
dende Friezen al spoedig el-
kaars krachten op de vélocipède
begonnen te meten, zoals ze al
eerder op initiatief van handige
dorpsherbergiers op draisines
en driewielers hadden gekampt?
WIELERKOORTS
Trouwens, ook elders werd de
jeugd aangestoken door de zich
snel verbreidende wielerkoorts:
een kleine honderd renners gin
gen in 1869 van start voor de
race van Parijs naar Rouen,
liefst vijftigduizend nieuwsgieri
gen stroomden er in hetzelfde
jaar naar een baanwedstrijd
(Vervolg op pag. 11)
Een wel heel erg sfeervolle tekening van Het Plein, zoals het
huidige Wilhelminaplein in vroeger jaren werd genoemd. Het trotse
Paleis van Justitie is bepalend voor het gehele beeld; zowel de
huizen aan het Ruiterskwartier als die aan het Zaailand lijken nog
aanzienlijk kleiner dan ze nu zijn. Op het plein zelf hoepelende kin
deren, een neringdoende vrouw en een heer, die wel wat weg heeft
van een militair met een geweer - of klemt hij een wandelstok on
der de arm? Rechts een paar door paarden getrokken rijtuigen.
Kortom een plaat, waar een geweldige rust van uit gaat. Maar wel
wat geflatteerd, dachten we zo. Of niet soms? We hebben de
situatie zelf tenslotte niet zo meegemaakt.
