T KLEINE KRANTSJE
IN LEEUWARDEN 1930 -1945
iktlFEITSMAfG
ALLEN HAAR OLBEXEKDE FEITSMA
Jubileum Opruimings-prijzen bij
V|JFT|EN JAAR J00DS LEVEN
.cmmol-Sc^ IMI CCI I\A/A dheim i oon *1 O/Ic M
fenno
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 7
Op een uilgesproken centrale
plaats in het stadscentrum be
vindt zich in deze dertiger ja
ren de grote modezaak van
Gerzon, vlak bij de Langepijp,
waar ooit nog eens de Hema
komt. In 1924 heeft Eduard
Gerzon deze zaak hier gesticht
in het pand, waarin tot dan een
mode- en lingeriezaak van Van
der Linden is geweest.
Gerzon is, vooral voor deze
tijd, een indrukwekkende zaak,
waarin wel zestig meisjes de
damesklanten helpen. Uitzon
derlijk is het, dat een deel van
dit sportieve personeelsbestand
een gymnastiekclubje vormt,
dat in de stad als Gerzongirls
bekendheid krijgt.
De firma Gerzon is niet de eni
ge Joodse zaak aan de Nieu-
westad. Op nummer 100, later
het rechter deel van de heren
modezaak van Kaller, is de
winkel in manufacturen van
Benjamin Feitsma (1893) en
Rachel Cohen (1894).
Beike Feitsma ("U weet wel: al
léén naast C en A") verkoopt in
1934, wanneer de zaak twintig
jaar bestaat, herensokken voor
een dubbeltje, babyjurkjes voor
een kwartje, badmutsen voor
negen cent, herenoverhemden
met twee boorden en een zelf-
binder voor een gulden achten
vijftig, kinderzakdoeken voor
drie cent en kinderwagens voor
zes gulden.
"U ziet", zo adyerteert hij, "de
prijzen zijn lager, dan bij wie
Amaiia Blitz van Messchers
Modehuis: Negen van de tien
dames kopen bij ons.
ook, daarom kunnen buiten-
menschen en middenstanders
gerust bij ons koopen".
De Feitsma's, die hun zaak ook
wel aanduiden als "Feitsma's
Ongeregelde winkel" hebben
twee kinderen, een dochter,
Jette (1920) en een zoon Philip
(1924). Vader Beike is een
zeer bekend man in de stad,
die bij verlerlei activiteiten be
trokken wordt. Hij zit in Winke
liersverenigingen, hij is archiva
ris van de Joodse amateurclub
"Vriendenkring" en hij is be
stuurslid van de Joodse voet
balclub "Achtdoeth". Ook is hij
een echte Frisiaan, die zich in
1933 verdienstelijk maakt door
het schrijven van een jubileum-
revue voor deze voetbalvereni
ging-
Weef je dat, Bram, elke keer,
dat ik uitadem sterft er een
mens" zegt Moos.
"Ken ik me voorstelle" zegt
Bram.
Beike is een zoon van Philip-
pus Feitsma, die eerst een
zaak in modeartikelen had aan
de Put, maar die later verhuis
de naar het pand Nieuwestad
76. Na zijn dood zet zijn doch
ter Martha, een zuster van Bei
ke dus, deze winkel als "Feit
sma Speciaalzaak Dameshoe
den' voort.
DAT ZEGT U TOCH
HEERENSOKKEN 10 cl.
DAMESKOUSEN 28 rt.
POLOSHIRT (ook Reel) 32 cl.
HEERENPOLO'S (ook Red) 59 cl.
BABYPAKJES maar 25 cl.
BABYJURKJES nu 25 cl.
Groote DAMESDIRECTOIRES 29 rt.
Wille JASSCHORTEN (rest.) 1.38
Zijden FLAPPERS 25 cl
FabrieksopruiminR
BABYCADEAUX J Ziel
MUTSEN, PAKJES, j etalage
JURKJES
SKISOKJES voor dames 19 cl.
ZEKER WEL WAT
HEERENOVERHEMDEN f I EO
in. 2 boorden en zellbinder 1
LET GOED OP: Charmeuze f A QO
ONDERJURK, 120 cm lang
KINDERDIRECTOIRES
maat 1 2 3 4 5 6
14 18 22 25 28 32 cl.
alle kleuren
7'.-DEN ONDERJURK
maat 40 45 50 55 enz.
42 4G 50 54 ct.
alle kleuren
TAFELZEIL 39 ct. per el
HOSPITAALZEIL 44 ct. per el
Enkele WIEGEN (restant) ƒ6.—
BADMUTSEN 9 ct., 16 ct., 32 ct.
enz.
Wollen STRANDPYAMA'S, lager Jan
overal.
SRISOKJES voor kinderen
vanaf 16 ct.
Vrijdagavond a,s. wordt het-nummer bekend
gemaakt van het vierde gouden Dames-H,orloge
'VRAAGT ONZE GRATIS JUBILEUM-BONS
(U weet. alleen naast C. &A
"Eenmaal radicaal', zoo is onze
seizoenopruiming." adverteert
zij in 1938. "Dames! Ziet nu
onze etalages. Onze geheele
voorraad moderne dameshoe
den voor sensationeel lage prij
zen. Prima kwaliteit, gemakke
lijk pasvorm. Alles van dit
seizoen. De aardigste hoeden
in de meeste kleuren en model
len voor opruimingsprijzen,
zooals u alleen van Feitsma
gewend is: 75 cent, 98 cent,
1,10, 1,25 en 1,50".
Martha Feitsma (1907) trouwt
met Joseph Sanders (1898),
een zoon van de kunsthande
laar Salomon Sanders uit de
Sint Jacobsstraat. Het echtpaar
woont eerst boven de zaak aan
de Nieuwestad en later in een
huis aan de Transvaalstraat. Er
worden, nog voor het uitbreken
van de oorlog, twee zoontjes
geboren, Philip (1932) en Salco
Hans (1935).
Terwijl Martha haar hoeden
heeft, werkt Jo als vertegen
woordiger bij de Rami aan het
Ruiterskwartier. Hij heeft er,
nogal brutaal en ietwat arro
gant, geweldig slag van om
goeie zaken te doen: bij zijn
baas Sjoerd Nauta kan hij alle
potten breken.
Jo Sanders is een grote hen
gelsportliefhebber, die voor het
nachtvissen zijn eigen dobbers
maakt met een lichtje er op. Hij
kan ook uitstekend zingen.
Wanneer hij met een stuk of
vijf, zes vrienden in Antwerpen
is en het geld opraakt, zingt Jo
- kroeg In, kroeg uit - het
hoogste lied, terwijl de anderen
met de pet rondgaan. Binnen
korte tijd kunnen ze financieel
weer aardig vooruit.
Eenmaal presteert Jo Sanders
het, samen met zijn vriend Pim
Regnery, om zich als de eerst-
aankomenden in de Elfste
dentocht voor te doen. Met
krachtige slag rijden de twee
de stadsgracht langs de Noor
dersingel op, daarbij door een
duizendkoppige menigte uit
bundig toegejuicht. Pas veel la
ter blijkt, dat zij niet meer dan
nep-rijders zijn; de eerste Elf-
stedenrijders zijn nog lang niet
In zicht.
Jo's vrouw Martha maakt zich
verdienstelijk in het Joodse ver
enigingsleven. Zo is zij ook
voorzitster van een damesgym
nastiekclub met de voor buiten
staanders onbegrijpelijke naam
"Dat Nooit". Ja, wat nooit?
Een - Joodse - concurrente van
Feitsma Hoeden is, óók aan de
Nieuwestad en wel op nummer
92 naast P. van den Brul,
"Messcher's Modehuis". Ook
hier worden hoeden verkocht
en wanneer wij de exploitante
mogen geloven kiezen "negen
van de tien dames voor het
koopen van hun hoed Mes
scher's Modehuis".
Deze exploitante is Amalia
Messcher (1896, Leeuwarden),
getrouwd met de in 1898 in
Amsterdam geboren Salomon
Blitz, die echter in 1934 uit hel
beeld verdwijnt - het huwelijk
wordt dan door echtscheiding
Benjamin, ofwel Beike Feitsma van Feitsma's Ongeregelde Winkel
aan de Nieuwestad - een hele bekende figuur.
ontbonden. Een zoontje, Alfred
(1926), blijft bij moeder in
Leeuwarden.
In de Boterhoek, vlak bij het
huis van de torenwachter van
de Oldehove, woont de onge
trouwde Mozes Drielsma
(1875), die koopman in lompen
en metalen is. Zijn twee jaar
jongere zuster Vroukje woont
bij hem in en buurtgenoten
kennen de twee niet anders
dan als "Swatte kat en koperen
ketel". Elk jaar, zo wordt er in
de Vette Hoek verteld, komen
er "deftige kienders" bij Moos
en Vroukje logeren om dan aan
het traditionele en befaamde
Butterhoekster buurtfeest mee
te doen; dat zullen dan wel
kleine familieleden van elders
zijn.
meer dan ooit mode en is
goedkooper dan ooit".
Abraham, geboren in 1893,
woont eerst aan De Ruyterweg
en later in de Bleeklaan op
nummer 155. Hij is getrouwd
met Rebekka Cohen, geboren
in 1891.
Herman, eigenlijk Heiman, is
geboren in 1895. Hij woont
eerst in de Camminghastraat
en later in de Leeuwerikstraat
op nummer 37. Zijn vrouw is
een Esther Cohen, geboren in
1898. Heiman en Esther heb
ben een dochter, Sara, die in
1927 het levenslicht zag.
Abraham en Herman, die offi
cieel als "vellenblooter" en
"koopman in huiden" te boek
staan, hebben afwisselend hun
oude moeder Sara van der
Hak, weduwe van Salomon de
Jong (1858), bij zich inwonen.
Eerst op het Emmaplein, later
aan de Troelstraweg op num
mer 41e, woont het gezin van
Isidpr de Wit (1891) en Elisa
beth de Winter (1894). Elisa
beth is eerder getrouwd ge
weest; vandaar dat de beide
dochtertjes van het echtpaar de
namen dragen van respectieve
lijk Wittenburg (Henrietta Sop
hia; 1925) en De Wit (Jacqueli
ne; 1930).
Isidor de Wit is bedrijfsleider in
de kaashandel van Grondsma.
Aan de Stationsweg, op num
mer 14, vinden we de Bontwer-
kerij van de broers A. en H. de
Jong, Abraham en Herman. Zij
adverteren regelmatig en bie
den zilvervossen, blauwvossen
en capes aan tegen "ongekend
lage prijzen". "Het korte bont
jasje", zeggen ze in 1936, "is
Bram en Binie en Moos en
Marie zijn jaren heel goed
met elkaar bevriend ge
weest. Maar nu willen ze
mekaar niet meer zien.
Tot, lange tijd later, Bram en
Moos elkaar toevallig nog
eens treffen.
"Och" zegt Moos, "komme
jullie mar weer es langs"
Helemaal In pontificaal
staan Bram en Binie een
paar dagen later op een
avond bij Moos en Marie
voor de deur. Zij bellen aan,
maar krijgen geen gehoor.
Ze bellen nog eens en nog
eens en nog eens, maar er
wordt niet gereageerd.
Uiteindelijk steekt Moos er
gens boven in het pand z'n
hoofd uit het raam.
'Ik zei, dat je mar weer es
langs moest komme, mar
over binnen komme heb ik
het niet gehad.
