hellema
f
'T KLEINE KRANTSJE
Makelaars en
Taxateurs
voor geheel
Friesland
I
I
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 4
MakaUardij ainda 1098
Leeuwarden - Drachten
KI
GEFLATTEERD OF NIET?
In het julinummer trof mij de
leuke tekening van het Wilhel-
minaplein met de vraag "Ge
flatteerd of niet?" Op de vraag
geef ik nog graag wat commen
taar.
Het is, dacht ik, van welke kant
je deze oude tekening beziet.
De tekenaar heeft er een dui
delijke bedoeling mee gehad
en is daar m.i. wel in geslaagd.
Dat is het Paleis van Justitie in
al z'n glorie te laten uitkomen.
Misschien stak daar ook wel de
bedoeling achter het belang
van de rechtvaardigheid (justi-
tia) tot uitdrukking te brengen.
Met het oog op die doelstelling
heeft hij de werkelijkheid mis
schien wel wat geweld aange
daan. Is het bordes inderdaad
'meer dan manshoog?' De
twee daar geposteerde mensen
reiken niet aan de top. Heeft dit
bordes inderdaad tien treden?
De huizen rechts lijken wat
hoogte betreft normaal, maar
die aan de linkerkant zijn wel
erg klein uitgevallen. Het derde
huisje van links lijkt verdiepin
gen te hebben van ruim een
meter. Tegen de achtergrond
komt het Paleis des te groter
uit. Die huisjes links lijken ech
ter uit een andere tijd te stam
men dan de huizen rechts, res
pectievelijk achttiende en
negentiende eeuw. En dat
brengt mij op de vraag in welke
tijd situeert de tekenaar "ons"
Paleis eigenlijk. In het begin en
in het midden van de negen
tiende eeuw kunnen op die
plaats natuurlijk nog best acht
tiende eeuwse huisjes hebben
gestaan. Maar het Paleis van
Justitie zal toch niet zo veel ou
der zijn dan honderd jaar, of
vergis ik me daarin?
In dit verband is de soldaat bij
de hoepelende jongens interes
sant. Dat lijkt wel een soldaat
uit de Franse tijd. Maar toen
stond dit Paleis er toch zeker
nog niet? Alles bijelkaar een
erg leuk puzzelplaatje. Het
bouwjaar van dit gebouw kan
veel oplossen. Vergis ik mij
niet, dan staan er vier straat
lantaarns op deze tekening. Die
zullen wel niet met electriciteit
verlicht zijn, maar met gas? Het
zal wel de goede oude tijd ge
weest zijn, waarin 'the lamp
lighter' elke avond langs kwam.
Wat zijn we daar tegenwoordig
toch ver van verwijderd.
Gran Canaria J.S.
Ja hoor, dat bordes telt
tien treden en is inder
daad "manshoog". Het
Paleis van Justitie is in
1849 voltooidde kleine
huisjes, in de ogen van
de tekenaar links daar
van, hebben er inder
daad gestaan - ook op
een bekende plaat van
een harddraverij komen
ze voor.
Red. 't KI. Kr.
JOODS LEVEN
In het julinummer schreef K.
Koster over de religieuze inven
taris van de Leeuwarder syna
goge. Na in de oorlog verstopt
te zijn geweest, is die na de
bevrijding overgebracht naar Is
raël.
Enkele jaren geleden brachten
wij een bezoek aan het Joods
Historisch Museum, toen nog
gevestigd in de Waag op de
Nieuwmarkt in Amsterdam. We
zagen daar een grote kande
laar met de notitie, dat deze af
komstig was uit de Synagoge
te Leeuwarden. Is er dus toch
nog iets achtergebleven?
Hoorn
Mevr. F. Spoelder-Faber
RAAD VAN ARBEID
"Wie kan zich nog herinneren,
dat de Raad van Arbeid op de
Nieuwestad was?" vroeg u in
het onderschrift van de foto van
dit kantoor in een vorig num
mervan 't Kleine Krantsje.
Nu, dat kan ik u nog wel vertel
len. Mijn tante was er werkster,
mej. H. Sjoukema. Er was ook
een beheerdersechtpaar inwo
nend; dat waren de heer en
mevrouw Mulder. Dit was het
wat ik u melden wou.
Leeuwarden
M.deVries-v.d. Brug
SPIJKERWACHT
In de oorlog moest mijn vader
"Spijkerwacht" lopen bij de
"Mauermuur" in de Overijssel
sestraatweg. Ze liepen dan met
een witte vlag vanaf het ge
meentehuis van Huizum in de
richting van Goutum.
Wanneer de een van het ge
meentehuis vertrok, vertrok de
ander in Goutum. Halverwege
kwamen ze eikaar dan tegen
en maakten even e.en praatje.
op kartonnen borden. Met mijn
twee jaar oudere zuster Yke, ik
was rond de acht jaar, waren
we ook in de rij gaan staan. De
reden van onze komst weet ik
evenmin meer, mogelijk zijn het
de etensgeuren geweest, die
ons erheen gevoerd hebben.
We schuifelden langzaam voor
waarts naar het begeerlijke
voedsel, toen mijn zuster, toen
nog zusje, een ontdekking
deed, waar zelfs zuurkool met
worst niet tegen opgewassen
was.
Met ontzetting stelde ze vast,
Friestalig als we waren, ,,se
bidde hjir net foar 't iten, net ien
docht de hannen gear'.
Van huis uit Nederlands Her
vormd, trouwe zondag- en
christelijke school-gangers, was
het met name mijn zuster te
heidens. Ze besliste ,,we gean
nei mem ta, 't is hjir net kriste-
lijk".
Waarschijnlijk was en ben ik
wat minder trouw in de leer,
want terwijl ik huilend aan de
hand van zuslief huiswaarts
werd gevoerd, riep ik bij voort
during: „Mar ik mei wol suur-
koal mei woarst."
Apeldoorn Mevr. Geertje
de Graaf
SCHOOLFOTO
In een lade vol oude foto's
vond ik ook deze, helaas erg
beschadigde, foto van de Vie-
verbuurtschool of wel School
11 aan de Oostersingel. Onze
onderwijzer was meester van
der Harst, aan wie ik goede
herinneringen bewaar.
Op de voorste rij van rechts
naar links, eerste rij:
Annie Jansen en Grietje Bosk-
ma, een Antje en Pleunie
Zondervan, Jennie Delgrosso
en Eelkje Westerdijk, Froukje
en een onbekende, nog een
onbekende en Jannie Versié.
Op de tweede rij: Henk Zijlstra
en Van der Heide, een onbe
kende, Gabriël Leemburg en
Piet Woudstra. Jannie Veninga
en Grietje de Vries, van de or-
deldraaier de Vries.
Tenslotte op de derde rij: Hans
Rinsema, Jan Nijp en Romke
Hoekstra, onbekend, Tiemen
de Ruiter en Jelle Brandsma.
Over Tiemen de Ruiter heb ik
al eens wat gelezen in 't Kleine
Krantsje, ik meen bij zijn overlij
den. Kort ervoor had ik hem bij
een bezoek aan Leeuwarden
nog met boeken op de markt
zien staan. Ik herinner me hem
als een serieuze jongen, die er
vroeger in de klas een beetje
uitliep.
In de tijd dat we bij meester
Van der Harst in de kias zaten
speelde ik voor schooltijd altijd
met nog een aantal meisjes in
de kolenloods van Van der
Noord en Kuperus verstopper
tje. Die stond schuin tegenover
de school, waar nu een super
markt is. Wij verstopten ons
achter de zakken eierkolen, co
kes, anthraciet en stapels lege
zakken. Vele malen werden wij
er door de mannen wegge
stuurd maar we bleven hard
nekkig komen en breidden ons
gebied steeds verder uit.
Op een dag ontdekten we er
ook een zoldertje en er stond
een ladder, dus met z'n allen
naar boven om ons daar te ver
stoppen. Toen ging de school
bel, maar o, schrik: de ladder
was weg. De mannen hadden
hem weggehaald, genoten van
onze schrik en wilden hem niet
terug zetten. Na een poosje
zetten een paar meisjes het op
een huilen; toen kregen ze me
delijden en zetten de ladder te
rug. Inmiddels was de school
deur op slot, dus aanbellen en
met gebogen hoofd kwam dat
stel meisjes de klas binnen.
Dat betekende schoolblijven
om vier uur. Allemaal een stuk
papier en schrijf maar op wat
er gebeurd is. Toen meester
het had gelezen moest hij erg
lachen en vond dat wij de man
die de ladder had terug gezet
een doosje sigaren moesten
geven. Nou, ik heb meebe
taald, maar was het er in mijn
hart helemaal niet mee eens
want ze hadden hem ook weg
gehaald. In ieder geval waren
ze van die lastige meiden af
(Vervolg op pag. 15)
Op een nacht bleek zijn collega
Barend van der Veen te zijn,
de bekende toneelspeler, die
hij heel goed kende. Terwijl ze
daar stonden te praten kwam
er een man langs op de fiets.
Hij kwam zo dicht langs, dat hij
de bril van Barend van der
Veen raakte, waardoor deze op
de grond viel.
Toen hoorden ze een doffe
knal: de man was het weiland
ingereden en op een landmijn
terechtgekomen. De bril heb
ben ze nooit weer gevonden.
Groningen H. Witteveen
Wat ons belangrijker lijkt
dan die bril van Barend van
der Veen: hoe is het met die
onfortuinlijke fietser afgelo
pen?
Red.'t KI. Kr.
ZUURKOOL MET WORST
Was het in 1943 of 1944? Ik
weet het niet meer, wel herin
ner ik me dat het een koude
oorlogswinter was.
Op het Wilhelminaplein, voor
ons het Zaailand, was de 'Win
terhulp' bezig met het uitdelen
van voedsel, zuurkoolstampot
met worst. Het werd opgediend
