'T KLEINE KEAHTSJE
OP DE LEEUWARDER M.T.S. IN 'T
LAATST VAN DE TWINTIGER JAREN
NAAR DE ZONDAGSSCHOOL IN DE JAREN DERTIG
F.POPMA Lzn
WOON- en
BEDRIJFSMAKELAARDIJ
i i
alle onroerend-goed zaken betreffende
*vele referenties.
Harlingersingel 23
hoek Harlingerstraatweg
Leeuwarden Tel.058 -121480
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 6
Zoals ik in een voorgaand arti
keltje schreef, heb ik de Am
bachtsschool met goed gevolg
doorlopen. Het was niet voor
een ieder weggelegd, maar ik
had het voorrecht om daarna
aan de Middelbaar Technische
School, de M.T.S. de cursus
Werktuigbouwkunde - kortweg
machinebouw - te mogen vol
gen. Een foto van dit gebouw
in de Wijbrand de Geeststraat
stond boven dat artikeltje.
Zoals daarin al genoemd
zwaaide de heer Michell de
scepter over een gedegen stel
leraren.
Behalve in machinebouw werd
aan de School les gegeven in
de vakken electrotechniek, bur
ger- en waterbouwkunde. De
opleiding duurde twee en een
half jaar, verdeeld over vijf se
mesters. Op andere M.T.S.-en
in den lande was de cursus
duur drie jaar, maar ik heb in
mijn latere loopbaan niet erva
ren dat we er minder om wa
ren.
Naast de heer G. C. Michell als
directeur fungeerde de heer de
Boer - leraar bouwkunde - als
onderdirecteur.
Ik meen dat van hem de vol
gende definitie afkomstig is:
"Een brug is een stuk weg,
waar de weg weg is." De heer
Suskind was leraar in de talen
Nederlands, Duits en Engels.
Uit een eerder artikel in het
K.K. weten we, hoe het hem,
van Joodse afkomst, is ver
gaan.
De heer Brugman zorgde voor
de eerste jaren voor de wiskun
de en voor de gehele cursus
duur de natuur- en scheikunde.
Beschrijvende en analytische
meetkunde alsmede de begin
selen van de hogere wiskunde
werden gegeven door de heer
Bakker, bijgenaamd Wopke.
Een zeer gedreven en plichts
getrouwe leraar. Hij was altijd
een half uur vóór de aanvang
van de lessen aanwezig.
Wie de leerstof niet goed be
greep, kon bij hem te rade
gaan.
Bij het inleveren van je huis
werk had je wel geen excuus
meer dat je iets niet begrepen
had; het huiswerk keek hij mini-
tieus na, hij corrigeerde zelfs
de komma's en de naamvals -
ennetjes. Electrotechniek was
voor de afdeling machinebouw
in handen van de heer F. Jac.
Wijma, ook wel Pietje ge
noemd.
Hij was een der eerste leraren
die een begin maakte met de
normalisatie van tekeningen en
machine-onderdelen. Bij de op
leiding electriciens gaf de heer
Koopmans (Kaatje) electrotech
niek. Hij was een echte na
tuurliefhebber en lid van een
natuur- en plantkundig genoot
schap.
De echte werktuigbouwkundige
vakken werden gegeven door
de heer van de Wal en door Ir.
Bloembergen. De eerste, ook
wel Ome Bert genaamd, was
een kei in z'n vak. Hij dicteerde
uit het hoofd. Hij gaf o.a. les
sen ,pyer stoommachines, mo
toren en pompen, zowel in
theorie als ook in het construc
tietekenen daarvan. Hij had
een geheugen als een ijzeren
pot, kon als geen ander reke
nen op de rekenschuif; hij was
een fenomeen in het uit de
hand schetsen van technische
constructies. Hij bepaalde zich
strikt tot het technische; een al
gemeen weerpraatje bijvoor
beeld was er niet bij.
EEN KEI
Ir. Bloembergen was op een
ander gebied een kei. Hij do
ceerde grafostatica en sterkte-
leer. Dit is de theorie om hijs
kranen, bruggen en grote
kapspanten te berekenen en te
ontwerpen. Hij viel op door zijn
pedagogisch-didaktische ma
niervan lesgeven.
De door hogere wiskunde be
paalde formules wist hij op een
zeer speciale manier voor ons
te ontleden en te verduidelij
ken.
Ir. Hamelink was een specialist
op het gebied van stoomloco
motieven. Zijn favoriete onder
werp was wel de turbineloco
motief van Krupp. Als hij
hierover bezig was, bereed hij
echt z'n stokpaardje. Orde hou
den was niet z'n sterkste zijde
en als hij al eens uit zijn slof
schoot, zei hij: "Ga naar het
groene gras, waar je vandaan
komt."
Een leraar die zeker ook het
vermelden waard is, was de
heer van Willegenburg. Hij gaf
technisch schetsen. Op ons ni
veau voor hem eenvoudige
kost, aangezien hij ook aan ho-
gergeschoolden les gaf. Als ik
me niet vergis, zou het mooie
getuigschrift van de Ambachts
Stein
Meskensstraat
tel. 04490-32917.
Ze waren niet gedoopt, kort na
de geboorte.
Moeke had daarover een vaag
schuldgevoel, maar ze verde
digde zich manmoedig met de
stelling dat het toch het mooi
ste was, als de kinderen zelf
konden beslissen als ze de ja
ren des onderscheids hadden
bereikt.
Nochtans was voor een objec
tief oordeel tegen die tijd wel
noodzakelijk dat je kennis had
kunnen nemen van goed en
kwaad, van de rand en de
hoed.
De religieuze instellingen bo
den een scala aan mogelijkhe
den tot vermeerdering van ken
nis en inzicht in geloofszaken
en één daarvan, speciaal voor
kinderen, was de Zondags
school.
Dus ging hij naar de Zondags
school, elke zondag, van twaalf
tot een uur in een lokaal van
zijn eigen school 15. Vlak bij
dus. Alles wat nieuw is heeft
zijn bekoring en dit gold ook
voor het uurtje op zondag. Een
gebed, versjes zingen en
mooie verhalen aanhoren, vaak
spannend gebracht door idea
listen met hart voor de goede
zaak. Bovendien naderde het
Kerstfeest!!!
Het Kerstfeest in de Grote Kerk
op de Tweede kerstdag in de
vooravond, was voor de kinde
ren het absolute hoogtepunt
van het kerkelijk jaar.
De geweldige, imponerende
kerk, helder verlicht; verwarmd
door grote kolomkachels die
roodgloeiend stonden met pij
pen die eindeloos hoog in het
dak verdwenen.
Een enorme kerstboom, prach
tig versierd en met echt bran
dende kaarsen. Spannend,
want vuurgevaarlijk, maar on
der toezicht van een heuse
brandweerman.
En dan de dienst met het tede
re kerstverhaal, de .zang, het
grote orgel. De kinderen op
stoelen in het vierkant rond de
kansel en de ouders in de ban
ken rondom. Feestelijkheid
alom, en tot slot geschenken,
versnaperingen en het prachti
ge boekje, geschreven door A.
W. v. Hulst en uitgegeven door
Callenbach uit Nijkerk.
Maar op den duur was het
Kerstfeest, éénmaal per jaar,
niet voldoende om de wekelijk
se sleur van het Zondags
schoolbezoek attractief te hou
den. En toen een bevlogen
leider er toe over ging om de
kinderen wekelijks een "versje"
op te geven om uit het hoofd te
leren, toen raakte de lol er
deerlijk af.
Maar Moeke was niet te ver
murwen. De zondagsschool
was een "must". Zelfs toen hij
als fervent VARA-man, tot zijn
afgrijzen had geconstateerd dat
de leider, mijnheer Riethorst,
toch wel een aardige man, een
AVRO-speldje op zijn revers
droeg, was dit argument onvol
doende om Moeke om te tur
nen.
Het werd een lange weg met
averechts gevolg.
OBSERVER
ADRESWIJZIGINGEN 't KLEINE KRANTSJE
NAAR: POSTBUS 858,8901 BR LEEUWARDEN
school wel eens van zijn hand
kunnen zijn. Rechts onder
staan de initialen J. v. W.
Staatsinrichting oftewel 'Kennis
wetten' werd gegeven door een
griffier van het Gerechtshof,
zijn naam ben ik vergeten. Hij
begon altijd de les met: "Aan
wezig zijn en noemde
dan met nasale stem de namen
van de leerlingen op. Het was
juist in de tijd dat Eye Wijkstra
van Grootegast de viervoudige
moord pleegde. Eén der jon
gens wist hem vaak van z'n
leerstof af te leiden en er werd
dan doorgeborduurd op de vier
voudige moord. De meeste jon
gens - en ik was daar geen uit
zondering op - hadden niet
zoveel interesse in dit bijvak.
In de opleiding bouwkunde wa
ren er nog de Bouwkundelera-
ren Kielman, Baard en Goud.
Van de laatste hebben wij in de
machinebouw enige lessen
bouwkunde gehad.
Wie we vooral niet mogen ver
geten is de concierge de heer
Stegeman. Hij zetelde in de er
ker naast de hoofdingang en
voelde zich nogal een gewich
tig persoon. Soms meende hij
ons op het matje te moeten
roepen. Dat kwam dan over bij
ons als: "Ik en de direkteur
hebben
Ik denk nog wel eens aan de
tijd dat we onder het poortje
door de school binnengingen,
waarboven het opschrift: "Wie
slagen wil, die slagen kan."
Dit zal wel niet door iedereen
beaamd worden, maar ik heb
dit devies toch maar altijd voor
ogen gehouden.
Van mijn klasgenoten heb ik na
de schooltijd nooit meer ie
mand ontmoet. Zelfs niet op
een reünie in 1967. Misschien
dat er langs deze weg weer
eens contact gelegd kan wor
den.
K. Boekema
