LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
OVER EEN MEEUW
'T KLEINE KRANTSJE
1
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 13
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste anwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was
het.met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang
ven/logen tijd.
Een knappe jannewacidag in ut
nije jaar. Ons bekende Liwwad-
der Ammérikaan Rintsje de Ru-
ter fient nog al wat feranderd in
ut oude Liwwadden. Fokke
waarskout foor te feul nostalgie
en soa wurdt er oek wel naar
fandaag keken.
Frouwen leve langer, mar krije
se oek mear te fertellen? De
namen en de foorbeelden wur-
re der bij noemd en soa klasje-
nére se mar een end weg:
Tabe Ruutsje, Lange Marten,
Wiebe Poatsje, Minne Mager,
Fokke Vutman, Groate Geert
en as seer, seer speesjale ere
gast Rintsje de Ruter, de emi
greerde Blekerstrater.
Rintsje de Ruter: Ja, fooks, ik
bedoel jonges, ik hew jim dat al
faker seid, mar ik gaan der
steeds meer in geloven: dit
Liwwadden is de laaste drie
jaar ferskeurend hard feran
derd. Alderaarst! Alderonhu-
rigstü
Minne Mager: Ho, ho, Rintsje,
is dat niet wat overgedreven?
Dat is al jaren gaande. Afbreke,
opbouwe, nije gebouwen der
foor in 't plak. Ouwe straten fut,
nije straten. Allerhande feran-
deringen. Mar dat hou je toch
Tabe Ruutsje: Tensij, ik seg
tensij, Rintsje ut oog hèt op
winkels, laat ik segge op ouwe
saken met fertrouwde namen.
Of gevels en etalaasjes die he
lemaal feranderd binne. Is ut
dat, ouwe Ammérikaan?
Rintsje: Stop Tabe, joe aar
rong. Jou binne mis. Dizze
Rintsje is en blieft een Liwwad-
der. Gien Ammérikaan, gien
Fries, nee, een Liwwadder. En
't Was op un saterdagmiddag,
we waren een jaar of tien, elf,
en op 'e Lekkemerdiek an 't
speulen, toen der opeens een
zeemeeuw ütte lucht vallen
kwam, en anne andere kant
fan 'e sloat in't land viel en oek
leggen bleef. Gauw derheen
fanself, un mooi end fedder
was der een hekkedam, omlo-
pe en kieke. De vogel was nog
warm, mar der sat gien leven
meer in. Met suks binne je dan
begaan, suks gooie je niet fut,
der mut wat met gebeure.
De stad der met in, nar de Sint
Jacobsstraat, nar De Jong, de
poelier. "Kiek wij hewwe een
meeuw fonnen, hij is nog mar
krekt doad, kenne jim die oek
hewwe om op te setten of su?"
"Nee jonges, dat doene wij
niet, wij kenne der niks met, en
we wille'm oek hier niet houwe,
nim mar gauw weer met!"
Werom dus, vogel onder 'e trui,
en - op 'e Lekkemerdiek der
was ons de geest vaardig wur-
den - we sette 'm self op! 'n
Sootsje kramdraad opskarrele,
't dooie beesje overend helpe,
vleugels wieduut, 't dunne
kramdraad tussen de veerkes,
krekt as su die so weer futvlie-
laat mie ut soa segge: ut ruukt
niet meer naar ut Liwwadden
fan froegerü
Fokke Vutman: Ut ruukt niet
meer naar Liwwadden. Ik loof
dat ik son bitsje anfoel wat
Rintsje bedoelt. Wat weest is,
is, wat jou an ut gefoel raakte,
daar hoorde een luchje bij. Ik
hew een sterk foorbeeld: pp 'e
Wurdummerdiek ruukt ut nou
naar die dikke Hamburgers fan
Donald Sluk, en nooit weer
naar de snert fan Siderius.
Groate Geert: Dat is sterk, soa
as we nou prate. Ik su bij kun
de een nije bril op eh.op 'e
plee sette, wik mar segge, sak
mar segge. En wielst ik bezig
bin, ruuk ik.nee, nee, nee,
niet wat jim denke.
Lange Marten: Dou weest hele
maal niet wat wij denke. En as
Rintsje bedoelt as dat de
grachten weer stinke mutte, of
dat de tontsjes werom komme
mutte, dan ken ie om mij met
die hele rukerij de pot op!!
Geert: Nou maakst ut self oek
mooi, lange. Nee, ik docht an
jaren werom; an mien groatfa-
der, die altied de piep an
had.En ut hele huus rook
naar die piep. Oek op 'e doas,
en dat kwam mie in 't sin met
die bril en soa.
Rintsje: Praat mie niet fan pie
pen. Wij hadden fleden week
een rewiene fan ons ouwe
daansklub. Temeensen mien
frouw en ik gong met. Ferrie
nais! O, soa gesellig. Dat komt
soa: mien frouw en een stuk of
wat frieodinnen skrieve mekaar
nog geregeld.
ge.
Nou was der anne andere kant
fan 'e diek een heel laag stuk
land, en dat bruukte Rood-Geel
als foetbalveld, dus sundags-
morgens stonnen der altiet een
soatsje mensen op 'e diek te
kieken, je konnen 't hele veld
oversien. We hewwe de opzet
te vogel weer in't land set,
krekt tegenover dit foetbalveld,
en waren sundagsmorgens al
foor de wedstried op ons post
om te kieken hoe't gong.
Nou, 't sukses was groat. En
kelen kregen de vogel in 'e ga
ten en al gauw was der een
hele ploeg die't allegare met de
armen swaaiden, en mar roepe
van ks-ks, mar hij verroerde
zich niet. Toen begonnen un
paar jonges met kluten en ste
nen te gooien, mar hij was niet
in 'e hoogte te krijen. We hew
we ons enorm fernüvert, an't
een paar omliepen over de
hekkedam, ut spul oppakten en
siên lieten dat er allemaal
kramdraad om un dooie meeuw
sat.
't Was un prachtige sundag-
morgen
Jetze
Wiebe Poatsje: O, die waren
oek op die daansklub. O, bij
Boompie. Nee, ik hew nooit
daanst, dat wu mien ene poat
niet lije. Mar hoe komme we
nou fan ut ruken op ut daan-
sen? Hèt dat wat met piepro-
ken te maken?
Rintsje: Och here ja, ik dwaal
af. Op die rewiene was een ke
rel, Hielke loof ik, die wu mar
met mien frouw prate. En se
sei later: ik kon em fan froeger,
en ik rook de lucht fan sien
piep, wielst ie fertelde, dat ie al
jaren fan 't roken afwas.
Tabe: Sukke dingen blieve han
gen. Oek as er gien kraam in 'e
buurt is, ruuk ik soms een oa-
liekoekelucht as ik deur de Bar-
gesteeg loop. O ja, en Rintsje
ruukt soms siepels as ie op 'e
Kaai loopt, bij drukkerij Eisma
om 'e hoeke!
Marten: Soa rook ut bij ut pak-
huus fan Timmer op 'e Kaai, de
andere kant uut, oek soa lek
ker. En ferderop bij Sterk de
smid hong oek son appatte
geur. En soms roken je docht
ik de gasketels, of ferbeel ik
mie dat?
Fokke: Ho, ho, mannen, dit
wurdt allemaal nostalgieséren,
sei Sientje dan. Nostalgieséren.
De gasketels bin fut en in ut
ouwe kantoorgebouw salie se
dit nije jaar woaningen make.
Nou, dat sal daar lang niet gek
woane.
Geert: Temeensen beter as
daar in die hoge flet an ut
Hempenserdiekje. Die AVRO-
flet wik mar segge, sak mar
segge. Ik loof fan negentien
hoog. Jou hewwe gien weet
meer fan de wereld. Suver een
wolkeklauwer, nee krabber.
Minne: En foor de dertiende
ferdieping geve se geld toe,
want daar wil gien meens woa
ne. Klein grapke. Mar ja, wie
bedenkt suks. De gemeente
fient seker alles goed. Straks
oek een toren bij de Lange
Marktstraat.
Rintsje: Nee, die bouwerij hier
staat mie lang niet altied an. Ik
hou ut er wel op dat se degelijk
bouwe. Niet soa as daar in Ar-
remeniê. Poe, poe, wat erg al
lemaal. Mar sukke huzen as
daar bij de Dokkummer Ee. Dat
is swaar foor de bakker. Nee,
Vierzen niet, dat ken niet meer.
Tabe: Feitwaar. Wij waren daar
te nij-jaarafwinnen naar ouwe
kunde, die daar oek woane. En
o soa naar't sin. Flak bij hun
woane meensen, ik loof uut
Tietjerk, die na jaren toch wer
om komme naar ut ouwe stee.
De Wit, nee Van der Veen,
nee, ik weet ut niet krekt. Je
siene uut, seg mar op 't Pierse-
liewaltsje.
Wiebe: Mar nou nog es wat an
ders, Rintsje. Dou hast ut over
die fent op 'e rewiene, die soa
uut sien straatsje stonk, wielst
er niet echt stonk. Ferbeelding
seg mar. Mar troffen jim nog
meer kunde?
Rintsje: Kunde, wat is kunde,
joe no. Ja, een frouw die met
een Mof trouwd was, en nou in
Duutsland woant. Betsje. En de
weduwe fan Hein Hobbelpeerd
seiden wij dan. Fanwege sien
moeke hè? En Minke die nou
in Nij-Seeland woant. Meest
frouwen.
Marten: Soa is de praktiek.
Frouwen wurre ouwer as ke
rels. En der binne haaibaaien
bij. Mien ene kleindochter sei
een poaske leden nog: wij
gane staken fan skoal teugen
Janke van Vliet of soa. Dat
bleek een wethouwer te wezen,
die ut de lieve jeugd niet naar 't
sin deed. Mar wel een knaap
loof ik.
Tabe: Dat hindert niks. Want
ferder is ut toch al den donder
mannen die an 'e touwtsjes
trekke. Hest daar die Gorbats-
jof. Mien swager seit dan: ut is
allemaal peerdestrooisel en
glaspost. Mooi, mooi, mar frou
wen, ho mar!
Fokke: En toch mannen, en
toch, even deürdenke. We had
den het al over die knaap fan
een wethouwster. Vlietstra.
Best haar op 'e tannen. En wie
komt op een heel hoog baantje
bij de gemeente? Wie wurdt
gemeentesikretaris? Nou? Een
frouw! Asjeblieft. Straks wurre
we regeerd deur hoge tantes,
niet meer hoge omes.
Minne: Mooi seid, Fokke. Mar
nog één ding. Ons fader moest
froeger fan sien moeke altied
persee koffie en thee fan die
arme weduwe hale, anders
gong die naar de barrebiesjes.
Ut hèt niks holpen hew ik be
grepen, want nou freet die
grouwe Douwe uut de Joure
hur toch nog op. Smakelijk bak
je!!
Vlga.
