'IKLEIHE KEAHTSJE
DE NIEUWE LEEUWARDER: EEN HEEL
MERKWAARDIGE VERENIGING
DUO HOFMAN SPEELDE INSPOORZICHT
F. POPMA Lzn
WOON- en
^EDRIJFSMAKELAARDIJ
alle onroerend-goed zaken betreffende
*vele referenties.
Harlingersingel 23
hoek Harlingerstraatweg
Leeuwarden Tel.058 -121480
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 5
nog altijd - Eduard Lampe en
J. C. Mollema het gouden jubi
leum vieren.
Na de oorlog werd de vereni
ging in de winter van 1947
buitengewoon actief en nu kon
er, voor het eerst en helaas
ook voor het laatst, zelfs een
wedstrijd worden georgani
seerd voor arresleden, een
uniek festijn.
In 1956 werd er voor de eerste
maal niet meer achter, maar
om de Gouden Bal geschaatst:
de prachtige prijs, een kostbare
verguld zilveren bal, werd ge
wonnen door Martha Wieringa,
die twee jaar later waarempel
ook de tweede gouden bal in
de wacht kon slepen.
Na de strenge winter van '63
raakte de Nieuwe Leeuwarder
door een gebrek aan winters in
de versukkeling en tussen dat
jaar en 1985 zag het bestuur
met F. Haven (voorzitter), L.
Westerbaan (secretaris), G.
Rabius, P. Pruis, J. Stienstra,
Th. Verhoeve en J. van der
Zee nog maar eenmaal aanlei
ding (gezellig) bijeen te komen.
De vereniging was dan ook let
terlijk op sterven na dood, toen
tijdens een Nieuwjaarsbijeen
komst van de Commerciële
Club in 1985 aan de jonge
Douwe Statema door Piet Pruis
werd gevraagd of hij voorzitter
van de Nieuwe Leeuwarder
wouworden.
NOOIT VAN GEHOORD
Het antwoord op die vraag: "De
Nieuwe Leeuwarder IJsclub?
Nog nooit van gehoord!" klonk
niet bemoedigend, maar toch
ging het door en vooral dank zij
Statema's snelle aanpak werd
de vereniging binnen de kortste
keren weer kerngezond.
Zelfs kon al heel snel de Gou
den Bal weer verreden worden
en dat werd weer een dave
rend succes: duizenden geest
driftige toeschouwers op de
bolwerken bij de Prinsentuin
zagen er Els Meijer de ereprijs
winnen. Een jaar later, 1986,
won Els Meijer alweer, waar
mee zij dus op een frappante
manier de vroegere prestatie
van Martha Wieringa evenaar
de.
En nu staat de Nieuwe Leeu
warder IJsclub met haar 150 le
den dus aan de vooravond van
het honderdjarig bestaan, die
onder andere zal woren gevierd
met een receptie en een feest
avond in het Oranjehotel. En
natuurlijk met zo'n echte, ou
derwetse hardrijderij, maar dat
hangt - alweer - af van het
weer. De bestuursleden zelf,
zeer enthousiast, staan te po
pelen, dat is een ding, dat ze
ker is.
(Vervolg vanpag. 1)
De eerstvolgende winters be
seften de Leeuwarders wat ze
met de rijderijen achter de tuun
aan waardevols verloren had
den. Moest die traditie niet in
ere worden hersteld? Wel, een
oproep daartoe had succes en
zo kon op de vijftiende februari
1889 een nieuwe club worden
opgericht, de Nieuwe Leeuwar
der IJsclub.
Hoe goed dat idee was ge
weest bleek al heel gauw. En
thousiast bleven de Leeuwar
ders toestromen, wanneer er
achter de Gouden Bal werd ge
schaatst en het bestuur, liefst
zeventien man sterk (I), deed
er alles aan de grandeur van
de oude traditie hoog te hou
den. Daarbij kwam de club tot
grote bloei: zeven jaar na de
oprichting stonden er al meer
dan achthonderd leden te boek!
De rijderijen werden ware
volksfeesten, met na afloop
een optocht door de stad, een
diner in het hotel Amicitia en
een feestelijke prijsuitreiking,
altijd Frascati genoemd, in Za
len van der Wielen in de
Breedstraat.
Onvoorstelbaar werden rond de
eeuwwisseling de evenemen
ten, waarbij Achter de Gouden
Bal letterlijk om spek en bonen
werd geschaatst. Honderden
en honderden, ja eenmaal zelfs
meer dan duizend mannen de
den daar aan mee, van wie er
sommigen de baan niet eens
op schaatsen, maar bijvoor
beeld op een slede aflegden.
Voor iedere deelnemer was er
immers een (voedsel)prijs en
alle armlastigen deden er dan
ook aan mee.
Maar de Nieuwe Leeuwarder
was natuurlijk net zo afhankelijk
van het weer als haar voorgan
ger was geweest en zo kon er
bijvoorbeeld tussen 1913 en
1928 geen enkele wedstrijd
worden uitgeschreven. Toch
bleef het bestuur met mannen
als P. van Oostrum, J. C. Mol
lema, Eduard Lampe, P. A. de
Bruin, P. Bruinsma, M de Boer
en de zeilmaker De Vries alert
en bij de voorbereidende ver
gaderingen zat de stemming er
altijd in - door de jaren heen
moet er in de hoogste regionen
van de club een heel goede
geest hebben geheerst.
Geruchtmakend werden in de
winters rond 1928 de wedstrij
den waarbij cracks als Annie
Zondervan en Martha Hemmin-
ga tegenover elkaar stonden -
wekenlang werd er nog over
deze titanengevechten nage
praat.
In 1939 kon de Nieuwe Leeu
warder IJsclub met bestuursle
den als Dorus Buis, Klaas van
Oostrum, Sjoerd Verhoeve en -
"Ja nou, sorry hoor, mar ik mag van mien vrouw niet op 't ies
komme. Mar mien seuntsje haalt al even hulp bij die boer, vijf kilo
meter verderop".
Leuk weer zo'n reaktie van me
vrouw D. Reisiger uit Amster
dam naar aanleiding van mijn
artikel over het orkest van John
Kristel en het Leeuwarder ca
baret "Spoorzicht" van Sipke
Castelein in een vorige num
mervan 't Kleine Krantsje.
Ik ben Duo Hofmann niet ver
geten, maar ik heb het niet ver
meld, omdat ik zo vele namen
van artisten, die daar door de
jaren zijn opgetreden niet ver
meld heb. Ik deed slechts een
greep uit vele namen en ver
schillende genres. Er zijn door
de jaren honderden artisten bij
"Spoorzicht" opgetreden. De
muziek was er meest een
maand, de artisten "stonden"
slechts een week in het pro
gramma.
Ik ben altijd blij met reakties,
schriftelijk of telefonisch, van
medelezers, die tot de grote fa
milie van 't Kleine Krantsje be
horen.
Daarom hierbij al direkt weer
een artikel over George Hof
mann. Hofmann wordt wel met
2 n's geschreven; zo staat het
op alle muziekstukken, die uit
gegeven werden. Aanvankelijk
trad George Hofmann alleen
op, later onder de naam Duo
Hofmann of George Hofmann
en Truus Hofmann en nog la
ter, tussen 1930 en 1945, on
der de naam Familie Hofmann.
Vele lezers zullen met genoe
gen aan de Hofmann's terug
denken. Er werden tussen
1924 en 1940 vele grammo
foonplaten gemaakt. Bekende
nummers waren "Het loon van
den Arbeid", "Serenade aan
Donna Maria", 't Hoekje aan
den Haard", "Offers der Zee",
"Als de Paaschklokken luiden",
"In den Draaimolen des Le
vens", "Vrienden in den Nood",
"Zij, die het gelag betalen",
"De Mijnramp", "Vrede op Aar
de", "Op voor de Ontwape
ning", "De verloren Zoon (bij
moeders graf)", en "Ik heb mij
geschaamd dat ik Hollander
was". Heel bekend waren de
grammofoonplaten met kinder
liedjes.
Bij Faveur komen wij Duo Hof
mann niet tegen. Daar moest
men maanden achter elkaar tij
dens een lange tournee optre
den. Het Duo Hofmann stond
meest in cabaret-dancings voor
een weekkontrakt, en het trad
heel veel voor slechts één dag
door het gehele land op.
Ook trad het op in protestants-
christelijke kring, waar lang niet
iedere zanger-conferencier ge
vraagd werd, vanwege dubieu
ze teksten.
De toen veel gebruikte term
"beschaafd repertoire" was he
lemaal op de Hofmann's van
toepassing. "Odeon", "Colum
bia" en "Pathe" waren hun
grammofoonmaatschappijen.
Ook zij leefden in de tijd, dat de
grammofoon alleen maar in
huizen van rijkere mensen
stonden. De radio was in op
komst en de televisie zou (ge
lukkig!) nog heel lang op zich
laten wachten.
Helaas weet ik niet waar deze
artisten na 1945 gebleven zijn.
Er kwam toen een andere tijd,
maar misschien kan mevrouw
Reisiger hierover wat meer ver
tellen.
Misschien heeft zij ook nog wel
een mooie foto van dit populai
re artistenpaar.
Wat zal mevrouw Reisiger in
1926 genoten hebben, toen'zij
met zulke bekende artisten in
een auto naar "Spoorzicht"
mocht meerijden!
Leeuwarden
Historisch Variété Archief
Ritsko van Vliet senior
