GEDENKBOEKJEVAN
JUBILERENDE IJSCLUB
'rit' t
DEPLOEMPERTIN
■kXlyillM
1
'T KLEINE
KRANTSJE
'T KLEINE KRANTSJE
v ff 4 rr Leeuwarder IJ sold
MISPOES:
1 APRIL!
N
{is zuinig op uw ogen 1
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 3
1989
"Pas as't koud wudt, wudde wij warm" - dat is de pakkende
titel van een gedenkboekje, dat de Nieuwe Leeuwarder
IJsclub zojuist heeft laten verschijnen ter gelegenheid van
haar honderdjarig bestaan. Het is geschreven door Siep
Grijpstra, die dit boekje wel heel curieus inleidt met de
mededeling, dat hij van de jubilerende vereniging niet meer
wist, dan dat ze bestond en dat hij er ook geen affiniteit
mee had, toen hem werd gevraagd dit jubileumboekje te
schrijven. Zelden zal het voorkomen, dat een auteur eerlijk
opbiecht zo goed als niets te weten van het onderwerp,
waarover hij schrijft.
Dat zullen de lezers dan ook
wel merken en het is duidelijk,
dat de auteur, zonder de ent
housiaste inbreng van het be
stuurslid Kees Westerbaan, die
o.a. veel krantenknipsels en fo
to's bijeenbracht, er niet in was
geslaagd een werkje van acht
en veertig pagina's samen te
stellen.
Jammer is het ook, dat hij ken
nelijk niet altijd de juiste bron
nen heeft aangeboord. Zo komt
hij bijvoorbeeld weer op de
proppen met het onzinverhaal
over de Bolswardse burge
meester Pieter Koopman, die in
1763 in een dag van Den Haag
naar Leeuwarden zou zijn gere
den om een brief over te bren
gen van Stadhouder Willem V
naar zijn grootmoeder Maria
Louise van Hessel Kassei, be
ter bekend als Marijke Moui.
Nadat wij dertig jaar geleden
de absurditeit van dit verhaal in
ons boek "Een halve eeuw Elf
stedentocht" aantoonden - Wil
lem V werd pas Stadhouder na
het overlijden van Marijke Moui
zijn wij deze geschiedenis
nergens meer tegengekomen,
tot het verhaal nu dus tot leven
is gewekt. Overigens heeft Siep
Grijpstra de veelgenoemde Pie
ter Koopman niet in 1763, maar
in 1765 naar Leeuwarden laten
schaatsen, wat dus een nieuw
gegeven is.
Uit wat de auteur over gehou
den Elfstedentochten in vroeger
tijden te vertellen heeft, blijkt
dat hij niet in staat is geweest
de weg naar een betrouwbare
bron te vinden: aan de reeks
tochten, die hij noemt, ont
breekt nogal wat.
Ook van een van de meest
merkwaardige wedstrijden, die
de Nieuwe Leeuwarder ooit
heeft georganiseerd, vinden we
in het boekje geen woord terug.
Het was de rijderij voor paren
in 1940, die onder de ogen van
Prins Bernhard precies samen
viel met het finishen van de Elf-
stedenrijders en waarbij er een
ontzettende chaos ontstond:
met honderden toeschouwers
op het ijs en politiemannen, die
er met de gummieknuppel op
inranselden.
Eveneens over de werkelijk ge
ruchtmakende krachtmetingen
op het ijs achter de Prinsentuin
tussen Annie Zondervan, Mar
tha Hemminga en Janna van
der Meulen in het einde van de
twintiger jaren wordt in het ver
haal niet gerept.
Tenslotte: dat de naam van de
redacteur-uitgever van 't Kleine
Krantsje in het boekje zesmaal
wordt genoemd en vijfmaal ver
keerd is gespeld, getuigt niet
van een accurate samenstel
ling.
Maar goed, dat zal de lezer
minder interesseren. Belangrij
ker is het dat er nu, zij het slor
dig in elkaar geflanst, een over
zicht op tafel ligt van een echte
oude Leeuwarder vereniging,
die vijftien jaar geleden nog op
apegapen lag en die nu, zo lijkt
het wel, weer bloeit als zelden
tevoren.
Sch.
Al eens vaker hebben we be
toogd, dat de Leeuwarder
stadsgrachten in vroegere jaren
blijkbaar een grote aantrek
kingskracht op de weggebrui
kers uitoefenden. Wie oude
kranten doorsnuffelt komt haast
elke dag berichtjes tegen, die
het te water raken melden van
onfortuinlijke stadgenoten.
De achtentwintigste maart 1936
was een dag, waarop er in ie
der geval vier en wie weet nog
wel meer Leeuwarders onvrij
willig de ploemp ingingen.
Op de hoek van de Weaze en
de Blokhuissteeg kwamen twee
wielrijders met elkaar in botsing
met het gevolg, dat een van
beide de gracht inging.
Op de hoek van de Oostersin
gel en het Hoogpad waren het
twee transportfietsen die deze
dag met elkaar in botsing kwa
men. Daarbij raakten beide be
stuurders te water en ook nog
een van de beide vervoermid
delen.
Precies aan de overkant van
de gracht, bij de Baljeebuurt,
kon de zesjarige Bouwe van
der Meer zijn evenwicht niet
bewaren, toen hij met een
schepnetje bezig was visjes te
vangen voor zijn aquarium. Bij
het schip van de brandstofhan
delaar Nieuwenhuis schoot de
kleine man bij de wal neer in
de gracht. Gelukkig was hier de
vijftienjarige Jopie Nieuwenhuis
bij de hand om de drenkeling
direct na te springen. Het ge
lukte hem het ventje te redden,
zodat ook dit ongeluk geen on
plezierige gevolgen had.
Een aantal jaren geleden
trachtte de Leeuwarder Courant
de lezers er in te laten lopen
door het lanceren van het be
richt, dat de bezoekers op de
publieke tribune bij de eerstvol
gende raadsvergadering (op de
eerste april) op koffie en des
gewenst op een glas sherry of
vermouth zouden worden ge-
tracteerd.
Het was een onwaarschijnlijk
verhaal, maar zie: er kwamen
die avond inderdaad een paar
dorstige Leeuwarders naar de
raadsvergadering en anders
bleef de publieke tribune altijd
leeg.
Wat zou nu dat gemeentebe
stuur van Leeuwarden een aar
dig stuntje hebben uitgehaald
door die vijf of zes gasten in
derdaad een kop koffie aan te
bieden en, vooruit, ook nog een
goed glas wijn. Alle kranten,
behalve de Leeuwarder natuur
lijk, zouden er een bericht over
hebben gebracht, waarbij men
even lekker had kunnen la
chen. "Al gehoord, wat daar in
Leeuwarden is gebeurd?"
Maar nee hoor, van het college
van b. en w. van die dagen
kreeg je eerder het idee, dat je
er mee op de koffie kwam, dan
dat je er gezellig een kop koffie
mee kon drinken - de voorzet
voor open doel werd jammerlijk
gemist.
Leeuwarden deed dus niet, wat
de directie van de Haagse
Tramweg Maatschappij voor de
oorlog wél eens heeft gedaan.
Die reageerde prompt positief
op een bericht in de Haagse
Courant op de 31e maart. Het
blad schreef toen, dat Tramlijn
1 in Den Haag de volgende
dag precies vijfentwintig jaar
zou bestaan. En om dat heuge
lijke feit te vieren zouden er op
de ochtend van die eerste april
bij het Station Staatsspoor aan
de passagiers tulpen en be
schuitjes met kaas worden uit
gereikt.
Toen de redactie van de Haag
se Courant er de volgende dag
een verslaggever heen stuurde
zag die tot zijn ontsteltenis, dat
tientallen mensen bij het Sta
tion Staatsspoor heerlijke be
schuitjes aten en grote bossen
tulpen torsten.
Want wat was het geval ge
weest? De directie van de
Haagse Tramweg Maatschappij
had onmiddellijk na het lezen
van dat bericht in de krant tul
pen en beschuit en kaas inge
slagen om op haar beurt die
Haagse Courant bij de neus te
nemen en om er zo een prach
tige reclamestunt voor zich zelf
van te maken!
yfrUt*.
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er om heen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor
Verschijnt omstreeks de
twintigste van iedere
maand.
Administratie:
Friesch Dagblad, Voltastraat
7a, Leeuwarden
Abonnementenadministratie:
Postbus 858, 8901 BR
Leeuwarden, telefoon (058)-
987560.
Abonnementsgelden: Post
bank 2805901
Kopij voor 't Kleine Krantsje
sturen naar:
Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden.
Voor eventueel overleg over
de redactionele inhoud: tele
foon (058)-120302.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 29,- per
jaar; voor het buitenland:
55,-per jaar.
Losse nummers, per post
bank besteld (2805901):
3,- voor 1 ex., 7,- voor 2
ex.,/ 9,-voor3ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje staat alleen
open voor lezers, die zich
door hun aanmelding ak
koord verklaren met de hier
navolgende 'leveringsvoor
waarden':
Het abonnementsgeld moet
vooruit worden betaald.
Op de 15e januari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn be
taald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland moe
ten op de 15e december
van het voorafgaande jaar
zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wordt
verzocht op het girostrookje
te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen schriftelijk worden
doorgegeven: Postbus 858,
8901 BR Leeuwarden.
Abonnementen, die niet
vóór 1 december schriftelijk
zijn opgezegd (postbus 858,
8901 BR Leeuwarden), wor
den automatisch verlengd.
