DE ONVERGETELIJKE BEVRIJDINGSDAGEN
UIT GROOTMOEDERS ANSIGBTENALBUM
'IKLEINE KEAHTSJE
BIJ'TSTATION:"KOFFERMENEER"- "PAKJEMEVROUW"
Ij
FOTO
PRIJSVRAAG
lil
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 9
Weet u het nog, de bevrijdings
dagen na die verschrikkelijke
Tweede Wereldoorlog?
Ach ja, natuurlijk - voor de se
nioren onder ons behoeven we
die vraag niet te stellen. De ge
beurtenissen uit die april- en
meidagen van '45 staan onuit
wisbaar in hun geheugen ge
grift. De hele wereld leek in
feestvieren uit te barsten; over
al werden met veel vlagvertoon
festiviteiten op touw gezet.
Een van de vele toen georgani
seerde uitingen van vreugde en
dankbaarheid was het "Bevrij
dingsfeest Achter de Hoven",
dat plaatsvond op woensdag
de dertigste mei. Het directe
gevolg ervan was het oprichten
van de Buurt- en Speeltuinver
eniging Achter de Hoven, die
nu, vier en veertig jaar later, als
een onderdeel van het Wijkcen
trum 't Knooppunt nog altijd be
staat.
Van de energieke heren, die
het initiatief tot dat Achter de
Hovenfeest namen heeft onze
abonnee D. Lamsma een aan
tal paperassen met betrekking
tot dat evenement bewaard. Hij
bracht ze ons in de hoop, "dat
een en ander nog aangename
herinneringen zal oproepen".
Wel, er zijn indertijd honderden
buurtbewoners bij dat Bevrij
dingsfeest betrokken geweest
en van hen is natuurlijk een
aantal op 't Kleine Krantsje ge
abonneerd - wanneer zij dit le
zen zullen zij het zich herinne
ren als de dag van gisteren.
Het feest vond grotendeels
plaats op het Kaatsterrein,
waar voor de kinderen wedstrij
den waren en een poppenkast
stond en waar ook een gooche
laar optrad. Er werd gedanst
(Tiroler dansen en Fryske folks-
dounsen) en er was een gecos-
tumeerde optocht.
Voor de ouderen was er een
avondfeest met o.a. een polo
naise door verschillende stra
ten, gecostumeerd voetballen,
een stoelendans (voor gehuw
den) en, vanzelfsprekend dan
sen na, ofwel "vrij bal", zoals
er in het programma stond.
Ook was er nog een fakkelop
tocht en het gehele feest werd
besloten met een groot vuur
werk, ook alweer op het Kaats
terrein.
Dank zij de door de heer Lam
sma bewaard gebleven stukken
De initiatiefnemers van het Achter de Hoven buurtfeest, allemaal keurig in stijl, dus: in het donkere
pak. Van links naar rechts de heren Jorna, Zandkuil, S. Sevenstersr., D. Lamsma en H. Wadman.
weten we nu ook nog welke
kosten er met het organiseren
van het feest gemoeid zijn ge
weest. Voor het Bal Champê-
tre", van 's avonds acht tot 's
nachts twee uur en verzorgd
door het zeven man sterke
Dansorkest Piet de Vries moest
honderdzestig gulden worden
betaald. Een schijntje dus, al
kwam er nog wel vijftien gulden
voor het huren en het transpor
teren van de piano bij.
Ook zijn er nog kwitanties voor
160 rollen beschuit (negentien
gulden) en 100 liter melk - nóg
goedkoper: achttien gulden. Al
leen wat het vuurwerk gekost
heeft weten we niet - daar is
zeker geen nota van bewaard
gebleven.
"Koffer, meneer?"
"Pakje, mevrouw?"
Er is een tijd geweest, dat er
nog kruiers waren. Mensen, die
zich bij het spoorstation ophiel
den om daar aan binnenko
mende en vertrekkende reizi
gers hun kortstondige diensten
aan te bieden. Pakjesdragers
dus. Of koffersjouwers.
Er zijn legale en illegale kruiers
geweest. De legale kruiers had
den van de politie toestemming
om dit werk te doen, de illegale
kruiers hadden die permissie
niet. In tegenstelling tot de
"zwarte" kruiers droegen de of
ficiële kruiers een penning, net
zoals honden die wel hebben
gehad.
Het pakjesdragen was een
heus beroep - de echte kruiers
moesten er hun brood mee ver
dienen. Vandaar, dat zij fel ge
beten waren op concurrenten-
zonder-penning, die probeer
den hen het brood uit de mond
te stoten.
Soms leidde dat tot politieingrij-
pen en zelfs tot zittingen voor
de Kantonrechter. Dat beteken
de dan nog niet, dat zo'n illega
le kruier zich zonder slag of
stoot gewonnen gaf.
Toen in het laatst van de derti
ger jaren een zeker P. R. te
recht moest staan als vrijbuiter
in deze branche verdedigde hij
zich door te zeggen, dat hij zijn
diensten niet had aangeboden,
maar dat ze hem in plaats
daarvan hadden gevraagd.
"De mensen willen mij gebrui
ken," zei hij. "Ik sta daar en ze
roepen mij aan. Ik ben zelf al
twintig jaar kruier bij het sta
tion!"
Hij had zelfs een reiziger zover
gekregen om mee naar het po
litiebureau te gaan om te zeg
gen, dat hij niet was gevraagd,
maar zich zelf had aangebo
den.
Maar voor de Kantonrechter
kwam een echte kruier met een
penning verklaren, dat men hier
te doen had met een beunhaas
in het vak. "Hij probeert de
pakjes voor onze neus weg te
nemen," betoogde hij. "Sedert
wij een penning hebben missen
wij de steun en moeten we van
het pakjesdragen leven."
Toen ook nog bleek, dat de
verdachte tevergeefs bij de au
toriteiten om een penning had
aangeklopt, was het voor de
Ambtenaar van het Openbaar
Ministerie en voor de Kanton
rechter helemaal een beklon
ken zaak: "Zes gulden boete of
zes dagen hechtenis."
Daar had de arme bliksem heel
wat pakjes voor moeten sjou
wen...
(Vervolg van pag. 3)
na de oorlog was er nog wel
liefhebberij voor de kiosken,
o.a. van de heer Thomas Hen-
kes, die daar een soortement
koek en zoopie tent exploiteer
de. Hij had een vaste klanten
kring, omdat hij eerder al zo'n
eettentje had in de Pier Pan
derstraat achter de apotheek.
Henkes noemde zijn bedrijf "De
Negerhut van Oom Tom" en
veel Leeuwarders kwamen er
geregeld een gehaktballetje,
een eitje of een flesje fris nutti
gen." Tot zover de heer Poel
stra.
"Kom nou Fenno, maak de op
gaven van 'Leewadders, waar
is dit?' niet te makkelijk" aldus
de heer Wim Postma te Spijke-
nisse, van wie wij met meer
dan gewone belangstelling een
oplossing tegemoet zien van de
prijsvraag, die in dit nummer
verschijnt
Nu de winnaar van het prijsje,
een winnares en wel mevrouw
G. J. Eenshuistra-Hoekstra,
Boerhaavestraat 8 te Leeuwar
den.
- - - v
We weten niet precies in welk jaar het is geweest, maar het was na de laatste oorlog, dat de firma Van Kampen en Zn. te
Leeuwarden deze prentbriefkaart uitgaf van de Voorstreek met het Hotel De Nieuwe Doelen er op. Op het moment van uitgifte
was de kaart weinig spectaculair, maar nu er al lang niets meer van dit eens zo befaamde hotel De Doelen over is, heeft de
kaart een speciale betekenis. De jonge garde heeft dit punt van de Voorstreek natuurlijk alleen maar als "gat" gekend, maar de
ouderen onder ons weten het allemaal nog best: ach ja, De Doelen, zo was het
