OUDE HOTEL SPOORZICHT
TEGEN DE GROND
FOTOPRIJSVRAAG
'T KLEINE KRANTSJE
VERLOREN HERINNERING
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 9
Voor de oudere Leeuwarders is er een bijzondere herinnering verloren gegaan: het
gebouw van de voormalige en eens zo vermaarde dancing Spoorzicht aan het
Zuiderplein is met de grond gelijk gemaakt. Op de plaats, die eens voor de jeugd
van Leeuwarden een populair trefpunt was, verschijnt binnen afzienbare tijd een
nieuw kantoorgebouw van de Nederlandse Middenstands Bank. Niets stoffelijks zal
er dan meer zijn, dat ons nog herinnert aan wat eens voor velen in onze stad een
begrip is geweest. "We gaan naar Sip toe" werd er vroeger vaak gezegd. Dat kon
al heel lang niet meer, maar, uiterlijk onaangetast, hield Sip's markante gebouw tot
dusver nog stand. Maar ook dat is nu dus voltooid verleden tijd. Sic transit gloria
mundi
Het moeten wel heel oude ve
teranen zijn, die er nog weet
van hebben, wat er hier aan
het Zuiderplein stond voor Sip-
ke Castelein er zijn hotel-dan
cing bouwde. Dat was de her
berg van IJke de Jong, een
bekende figuur in de nog kleine
stad van die dagen.
Hij zat er nog in, toen de niet
minder bekende Sip Castelein
het café Het Wapen van Barra-
deel in Tzummarum exploiteer
de. Die Castelein, een zoon
van de magistrale hardrijder
op de kortebaan Marten Caste
lein, had zelf ook als kor-
tebaanschaatser naam ge
maakt. Er ging in de jaren na
de eeuwwisseling geen ijswin-
ter voorbij of de naam van Sip
Castelein kwam wel eens of
meermalen als prijswinnaar in
de krant te staan. Ook als pi
keur wist Sip Castelein van
wanten - de paardesport lag
hem evenzeer aan het hart.
Toen hij in 1921 besloot om
van Tzummarum naar Leeu
warden te gaan om hier een
hotel-dancing te bouwen, duur
de het dan ook maar heel even
of heel Leeuwarden wist wie
Sipke was. Binnen de kortste
tijd maakte hij zijn zaak bij de
Leeuwarders populair, vooral
door het aantrekken van d§
meest vooraanstaande dans
en amusementsorkesten. Ook
tal van vooraanstaande variété
artiesten haalde hij naar hier -
voortdurend stond er bij Sip
weer wat anders op het pro
gram.
Daarbij lachte ook het geluk
hem nog op een bijzondere wij
ze toe. In de dertiger jaren won
hij met de helft van een staats
lot de honderdduizend en am
per twee weken daarna de
hoofdprijs in een loterij, zijnde
twee kostbare paarden en een
wagen.
SLUITEN
In de oorlogsjaren moest Sip
Castelein zijn zaak noodge
dwongen tijdelijk sluiten, maar
na de bevrijding kwam zijn dan
cing weer tot grote bloei. Er
zullen nu nog heel wat gelukkig
getrouwde stadgenoten zijn,
die elkaar hebben leren kennen
Zuiderplein; decennia lang wa
ren de Leeuwarders, die de
dancing passeerden, gewend
geweest aan de klankvolle
dans- en amusementsmuziek,
die zo duidelijk hoorbaar was,
omdat het podium in de zaal
zich aan de kant van het plein
bevond.
Het hotel van Spoorzicht werd
na het vertrek van Marten nog
tot 1958 door Max, de oudste
dochter van Sip, van het F.R.S.
gehuurd en voortgezet.
En nu staan er dus van het ge
hele gebouw geen twee stenen
meer op elkaar. Daar zullen
veel oudere Leeuwarders nog
wel even aan moeten wennen,
dachten we zo
"bij Sip" - de dancing aan het
Zuiderplein fungeerde jarenlang
als het populairste ontmoe
tingspunt in de stad.
Het was een droevig auto-on
geval, dat in februari 1954 een
einde maakte aan het leven
van de toen acht en zestig jaar
oude Sip Castelein. Amper
twee maanden later overleed
na een ernstige ziekte zijn
vrouw.
Intussen had Sip Castelein, die
de laatste jaren achter zijn
zaak nog een garage exploi
teerde, de teugels al in handen
gelegd van Marten, zijn enige
zoon.
Diens ambities lagen evenwel
elders in het land en nadat hij
in Bussum begonnen was met
het exploiteren van het hotel
De Rozeboom werd Spoorzicht
aan het Fries Rundvee Stam
boek verkocht, dat hier voor
zijn bestaande kantoren een
welkome uitbreiding vond.
Gebeurd was het toen met de
traditie van de beentjes van de
vloer. En eigenlijk onwezenlijk
stil werd het nu in en rond het
"Tsjonge, man hoe kom jou an son mooie wagen?"
"Deur een liefdadigheidslotterij.
"De hoofdpries wonnen?"
"Nee, de lotterij organiseerd.
(Vervolg van pag. 3)
Heel veel abonnees hebben
ons de enig juiste oplossing ge
stuurd: de fotograaf had in de
Grote Hoogstraat gestaan en
het was de Kleine Hoogstraat,
die hij fotografeerde.
"Ook dit zoekplaatje riep, net
als altijd, weer herinneringen
op", schreef de heer J. van der
Zwaag te Leeuwarden. "Heel
vroeger werkte ik in een slage
rij in de Breedstraat. Het ge
beurde dan wel eens, dat je
heel vlug naar het slachthuis
moest om wat op te halen. Je
sprong dan op de fiets en ging
vanaf de winkel de Speelmans
straat door tot de hoek van de
Kleine Kerkstraat. Daar woonde
de slager "Frans Hals", die al
tijd opviel door de mooie punt-
jesboorden, die hij droeg. Dan
door de Muggesteeg, en via de
Beyerstraat, de Weerd, de
Nieuwestad en de Doelesteeg
naar het slachthuis en zo weer
terug."
"Ik herkende het meteen," al
dus mevrouw T. Nijdam uit
Leeuwarden. Als echte Leeu
warder heb ik mijn kinderjaren
in de binnenstad doorge
bracht."
"Het witte pand rechts, nu een
bar, was vroeger Jasper's
zaadhandel met onder andere
schitterende vogels", berichtte
ons mevrouw C. Ganzinga-
Bams uit Leeuwarden. "Daar
naast stond en staat nog zo'n
statig huis, dan kwam er een
kruidenier op de hoek van de
Speelmansstraat. Op de ande
re hoek een slagerij en dan,
twee huizen verder, weer een
slagerij, namelijk van de familie
Bams, mijn grootouders. Ook
de familie Gerlach is er nog en
de lijkkistenfabriek van Hoek
stra zat daar naast. Dan Eer-
ligh de smid en ik meen De
Hoop met brillen. Van de over
kant herinner ik me alleen nog
de boekwinkel van Zondervan
en tegenover mijn grootouders
de kruidenier Pebesma, waar
"tante Atsje" in de winkel
stond. Daar boven woonde de
familie Cohen, waar ik met Pa
sen Paasbrood mocht komen
eten. Het is vaak leuk om je
gedachten te testen hoe het
vroeger allemaal geweest is.
Veel succes met deze puz
zels."
Jasper's Zaadhandel werd in
veel meer oplossingen ge
noemd en de heer A. J. Pieter-
sen uit Tytsjerk zei daar dit
van; "Daar moest ik zo nu en
dan na schooltijd naar toe om
"brune boanen", dat waren
woudbonen, te halen. Met de
smoor in. Moeke zei dan; "En'
de haalst het niet in dien hoofd
en gaan naar een ander!" Het
betekende wel een heel eind
om van School 16, via de Klei
ne Hoogstraat naar Schenken
schans terug te gaan. Lopend
wel te verstaan. Ja, as jonges
van büten hadden we toen een
hekel anne stad."
Tenslotte schreef ook de heer
R. Poelstra uit Leeuwarden
over die vermaarde Zaadhan
del van Jasper. "Als kinderen
konden wij daar vroeger tijden
doorbrengen voor de etalage
met al die mooie vogeltjes. In
die jaren was de Kleine Hoog
straat toch een stuk gezelliger
dan nu."
Mooi, we komen nu toe aan de
winnares van het gebruikelijke
prijsje. Dat werd mevrouw T.
Miedema-Dijkstra, Meidoorn
straat 8 in Leeuwarden.
