HERINNERINGEN AAN
DE OUDE GRACHTSWAL
UIT GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
'TKLEIHE KRAHTSJE
AANWINSTEN
ARCHIEF K.K.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 11
familie Pelletier-Sijses. Doch
die vertrok spoedig. Er kwam
toen het Botercontrolestation.
Daarnaast het huis van de fa
milie Beucker Andrea, die had
den een grote volière in de
tuin. Tegenover de Grachtswal
had je het Stadsziekenhuis.
Soms zag je dat de patiënten
op een fietsbrancard door de
zijdeur het ziekenhuis binnen
gingen. Met het pontje van
Jeen Eppinga ging ik later altijd
over naar de lagere school op
de Gedempte Keizersgracht.
Over dat pontje waarvan Jeen
voor mij nog een exemplaar
heeft nagemaakt van oud, uit
de gracht opgevist hout, heb ik
al eens eerder geschreven. En
mijn broer heeft eens in Uw
blad geschreven over het ver
haal van Rooie Minke, die in de
Blokhuissteeg woonde en een
trouwe bezoekster was van ge
noemd kroegje aan de Potmar-
gewal. Toen zij eens na een
bezoek aan dat etablissement
bij het pontje misstapte en te
water geraakte, riep zij vertwij
feld: "mien fleske, waar is mien
fleske bleven!"
Helvoirt
Mr. H. S. Bekius
Gezellige huisjes met 'bleekjes'
tot aan de Potmarge. Maar van
mijn ouders mochten wij daar
niet komen, omdat daar in het
midden van de huisjes een
druk beklant 'kroegje' was. Het
zou een heel slecht voorbeeld
voor jongens zijn. leder jaar or
ganiseerden de vaste klanten
van het kroegje een boottocht.
Als dan op de stille zomerzon
dagavond de boot met het wat
luidruchtig zingende gezel
schap, nat van buiten en van
binnen voorbij voer op de te
rugweg naar het stamhuis, hing
ik uit het raam van de slaapka
mer om niets te missen. Naast
de Potmargewal een vrij groot
hoog huis dat mij intrigeerde
omdat je er nooit iemand zag.
Eenmaal ben ik daar binnen
geweest, bij een vriendelijk oud
vrouwtje, dat mij het hele ou
derwets gemeubileerde huis liet
zien. Hoe ik er kwam weet ik
niet meer, misschien was een
poststuk verkeerd geadres
seerd. Het huis is nu afgebro
ken meen ik.
Naast dit huis was de Romkes-
laan, op de foto niet te zien.
"Panorama vanaf de R.K. kerk" staat er op de voorzijde van deze interessante kaart, die in de twintiger jaren is uitgegeven
door de N.V. Luxe Papierwarenhandel v.h. Roukes en Erhart te Baarn. De meest opvallende elementen op de foto zijn de
gashouders, die tussen de Bleeklaan en het Cambuursterpad hebben gestaan. De straat in het midden, waarvan we de
voorgevels zien, is de Oostersingel. Die huizen zijn er nu al lang niet meer; ook de gashouders verdwenen al lang
geleden.
Zoals gewoonlijk verschafte
ook het laatste nummer van 't
Kleine Krantsje mij weer veel
genoegen. Het artikel van de
heer Sijtsema uit Brabant over
de Grote Wielen vond ik koste
lijk. De verrichtingen van 'Dikke
Lampe' in de Grote Wielen en
op de ijsbaan aan de Bleeker-
straat roepen de beste herinne
ringen op aan een gelukkige
jeugd in Leeuwarden, voor een
groot deel doorgebracht in het
huis aan de Zuidergrachtswal
3.
En dan kom ik natuurlijk op de
fraaie foto van de Grachtswal.
Deze foto moet al heel oud
zijn. In onze tijd zo van 1925-
1933 was de lage draaibrug er
niet meer. Er was een hoge
vaste brug over de Potmarge.
De bebouwing was in mijn
jeugd nog precies zo als op de
foto. Van rechts naar links,
eerst de brug, daarachter de
schilderachtige Potmargewal.
KROEGJE
Dan het hoge pakhuis van de
firma Bary, in Japanse matten.
Op de wal lagen vaak stapels
Japanse matten opgerold en
verpakt ook weer in dunne mat
ten. Het pakhuis had heel mooi
Jugendstil smeedwerk op de
deuren. Naast het pakhuis krij
gen wij dan het mooiste huis
van het rijtje vroeger wel ge
naamd het 'Vrekkebuurtje'. het
is het huis met het balkon, het
kantoor van de ijzerhandel Har
telust. Daarnaast ons huis, of
liever gezegd het kantoor van
de Z.P.C. waar wij boven
woonden. Beneden rechts van
de gang was de kamer van
mijn vader. Er was daar een
heel mooie eikenhouten lambri-
zering met een schouw met
blauwe tegels. Het verhaal wil
de, dat de heer Oosterhof, die
daar vóór ons met zijn gezin
woonde, deze lambrizering had
overgebracht van het Burmani-
ahuis aan de Nieuwestad, daar
was het kantoor van de Alge
mene Friesche, waar de heer
Oosterhof directeur van was.
Helaas zijn de mooie tegels uit
de schouw, nadat de Z.P.C. het
huis verkocht had, ik meen aan
de Provincie, tijdens de verbou
wing allemaal gestolen.
SOUVENIR
Voordat de familie Oosterhof in
het huis Zuidergrachtswal 3
woonde, was het van de familie
Sminia. Tot vermaak van ons
jongens had de familie van
Sminia op de zolder een aardig
souvenir nagelaten. Daar had
blijkbaar bij de dakkapel een
personenweegschaal gestaan,
en op de wit gekalkte muur wa
ren de gewichten van de ge
wichtige personages van de fa
milie aangegeven.
Achter het huis was een mooie
grote tuin. Heel vrij, want aan
de rechterkant en een deel van
de achterkant was de hoge
muur, geheel met klimop be
groeid, van het pakhuis van
Hartelust, en verder bestond de
achterafsluiting uit de blinde
muren van de huisjes Achter
Tulpenburg. Soms voelde ik het
toen al wel als een sociale on
rechtvaardigheid dat wij zo'n
grote tuin met bomen en die
huisjes, eenkamerwoningen
van Tulpenburg, geen meter
achtertuin en geen enkel raam
pje aan de achterzijde hadden.
Naast ons woonde eerst de
Met onze hartelijke dank aan
de gulle gevers maken wij mel
ding van de volgende aanwins
ten voor de archieven van 't
Kleine Krantsje in de laatste
weken:
Boeken W. Eekhoff, Geschied
kundige Beschrijving van Leeu
warden, 1846, tweedelen.
Adresboek van Leeuwarden,
1948.
Exemplaar Provinciale Friesche
Courant, 24 Februarij 1850.
Verschillende foto's en prent
briefkaarten van Leeuwarden
en andere plaatsen in Fries
land.
Verschillende kranteknipsels
m.b.t. Roosje van Dijk-Cohen.
Kranteknipsel m.b.t. de ge
slachtsnaam Leeuwarden.
