JAN ELSINGA:OUDE
LANTAARNOPSTEKER
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
F» POPMA Lzn
'T KLEINE KRANTSJE
WOON- en
BEDRIJFSMAKELAARDIJ
ECHTE LEEUWARDER
Makelaardij voor FRIESLAND
alle onroerend-goed zaken betreffende
ra
Harlingersingel 23
hoek Harlingerstraatweg
Leeuwarden Tel. 058 -121480
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 13
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders
waar is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien
dagen naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vries-
straat 1,8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten
wij een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was
hetmet zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang
vervlogen tijd.
Er zijn Leeuwarders en Leeuwarders, ledereen, die op dit moment in deze stad
woonachtig is, zal zich een Leeuwarder mogen noemen. Maar een echte Leeuwar
der is hier geboren en getogen, heeft hier altijd gewoond en.heeft bij zijn
stadgenoten een bepaalde bekendheid verworven. Er zijn, dachten wij, niet zo heel
veel echte Leeuwarders meer. Wie wel een echte, onvervalste Leeuwarder was?
Een man, die er nu alweer langer dan een kwarteeuw niet meer is: Jan Elsinga
van 't Ouweglijen, in zijn lange leven een hele aparte figuur. Hij leefde van 1877 tot
1972 en heel veel stadgenoten zullen zich hem herinneren, alsof hij er gisteren
nog was.
Jan Elsinga, geboren in een
huisje op de Houtpolle, een nu
volkomen van de aarde ver
dwenen hoekje tussen het Ol-
degalileën en Snakkerburen,
betrok in 1903 het kleine hoek
huis van het Oldegalileën en
het Panbakkerspoortje, dat in
een ver verleden toegang gaf
tot een dakpannenfabriek.
Dat moet het echtpaar Elsinga
goed hebben voldaan, want
toen de oude baas op vier en
negentigjarige leeftijd voorgoed
de ogen sloot, zat hij daar nog
steeds - hij heeft het zelfde
huisje dus bijna zeventig jaar
bewoond.
In zijn prille jeugd werkte Jan
Elsinga op de net al genoemde
dakpannenfabriek aan de Dok-
kumeree; daarna kwam hij op
de gasfabriek, waar hij tweeën
dertig jaar bleef. Hij werd er
'lantaarnopsteker' en hij trok er
iedere avond met zijn laddertje
op uit om in de stad de lan
taarns op te steken.
's Morgens liep hij dezelfde
route om alle lantaarns te do
ven voor de stad was ontwaakt.
Hoewel zijn werkzaamheden
zich dus vooral in de 'stille
uren' van het etmaal afspeel
den, werd Jan Elsinga een
overbekende figuur in de stad,
ook al omdat hij later als de
laatste nog levende oud-lan
taarnopsteker een soort be
zienswaardigheid werd.
Als geen ander was Jan Elsin
ga op de hoogte met alles wat
er zich in de jaren voor en na
de eeuwwisseling in de buurt
van het Oldegalileën had afge
speeld en eenmaal heeft hij, op
ons verzoek, zijn herinneringen
op schrift gesteld.
KOSTELIJK
Hij deed dat op een kostelijke
manier, zo ongeveer in deze
trant: "J. Elsinga is gebooren
1877 op de Houtpolle N 265. J.
Elsinga woont nu 56 jaar Olde
galileën 165. En is nu 10 Dec.
82 jaar. Hij schrijft nu wat op
Oldegalileën is veranderd. Te
genover Elsinga hebben vier
woningen gestaan met een
brandspuithuisje. En de ladders
hingen in de poort bij Elsinga.
Daar vlak over Elsinga hebben
ze vier nieuwe woningen ge
bouwd. enzovoort, enzo
voort.
De heer Elsinga maakte de ge
zellige tijd nog mee, dat er veel
werd gemusiceerd op straat en
dat er nog roeibootjes naar
Snakkerburen voeren met vro
lijke jongelui uit de buurt, die
zongen bij de melodieuze klan
ken van harmonicamuziek -
daar wou hij graag over vertel
len.
Op oudere leeftijd heeft Jan El
singa zich verdienstelijk ge
maakt als oppasser in de
speeltuin van 'Jong Leven' en
daar stond hij bij de jeugd als
'Opa Tik Tak' bekend. Voor
kleine kinderen was het een
hele attractie om even te luiste
ren naar het getik van het grote
horloge, dat deze zo beminne
lijke figuur altijd zichtbaar bij
zich droeg.
Na het overlijden van zijn
vrouw werd zijn gehoor er niet
beter op en er kwam een tijd,
dat het converseren met hem
slechts met hevige stemverhef
fing mogelijk was. Praatte je te
zacht, dan kwam er het beken
de gebaar met de hand op het
oor: "Wat seist?" Maar wie dan
meteen op een veel krachtiger
stemgeluid overging kon, nota-
bene, te horen krijgen: "Ik bin
niet doof!!!"
Elsinga's vrouw moet zo
schoon als de brand zijn ge
weest, maar één ding vertikte
ze te wassen en dat was de
vuile werkbroek van Jan. "Die
was't seis mar uut," zei ze dan,
"mar achter huus, niet vlak
voor mien deur." En dan ging
Jan op de zaterdagmiddag
door het poortje naast zijn huis
met een emmer met heet zeep
sop en een bezem en een
boender met z'n vuile, vette
werkbroek aan de slag
De lieve jeugd keek dan be
langstellend toe, maar het
duurde nooit lang of hij werd de
gek aangestoken, want hoe
vaak hij het ook al eerder had
gedaan, het bleef "gek", dat
een man als wasvrouw fun
geerde.
"Donder op," riep Jan dan,
waarop de kinderen gillend
wegstoven om, altijd van een
veilige afstand, met steentjes te
gaan gooien. Want ook toen, in
'die goeie ouwe tijd' was er al
baldadigheid, dat zullen de ve
teranen van vandaag wel moe
ten toegeven.
*vele referenties.
LidNVM
