'T KLEINE KRAHTSJE
MIJN JEUGD JA REN IN
DE OUDE BINNENSTAD
ARTISTEN BIJ
SIPCASTELEIN
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 6
Wat de heren zakenlieden in
Leeuwarden misschien nu nog,
maar in vroeger jaren in ieder
geval graag deden was bier
drinken bij "Klaas", in de zaak
van Eygelaar aan de Uniabuurt.
Op de zaterdagavond werd dit
café het meest bezocht. De za
ken waren dan gesloten en de
bezoekers kwamen overwe
gend na elven binnen. In die
tijd gingen de winkels in de
week nog om acht uur en za
terdags om elf uur dicht.
Aan de Grote Kerkstraat tegen
over de Kleine Hoogstraat was
de dansschool van Herman Le
viet. Daar hebben heel wat jon
gelui het dansen geleerd. Wij
hebben er veel aangename
uurtjes doorgebracht.
Daar vlak bij, tegenover het
huis van notaris Koch was de
Handelsdrukkerij met een me
neer Rommerts als directeur.
Een van zijn zoons was een
zeer goede jazz-klarinetist. Ver
schillende malen heb ik hem
horen spelen, wanneer wij in
Zalen Schaaf het een of andere
feestje hadden. Daar trad dan
ook de heer Kreeft op met zijn
eigen band. Piet Kreeft was
cellist en trombonist in het café
Buis op de hoek van het Zaai
land en de Prins Hendrikstraat.
Maar hij had dus ook een eigen
band, die eens in Schaaf op
trad, toen de jonge Rommerts
zich daar ook op het podium
bevond. En nóg hoor ik een
van de bandleden zeggen: "Ik
wou dat die met z'n klarinet op
hoepelde!"
De persoon in kwestie was na
melijk zo'n venwoede jazz-klari
netist, dat hij altijd, of liever ge
zegd zoveel mogelijk speelde
tussen de maten van de mu
ziek in. In die tijd had men nog
niet veel kaas gegeten van im
provisaties. Door dat tegenspel
kwamen de andere musici in
verwarring en raakten zij het
tempo en het maatgevoel
kwijt.
De laatste tijd is in 't Kleine
Krantsje nogal eens geschre
ven over de Muggesteeg, die
de Kleine Hoogstraat met de
Beyerstraat verbindt. Nu was er
in de Muggesteeg vroeger - ik
spreek nu van voor 1918 - een
tuin met een hoge muur. In die
tuin stond een grote boom. Wat
voor soort boom is me niet be
kend.
Het huis daarvoor was van mijn
ouders, die een heren- en da
mesmodezaak en een kantoor
boekhandel hadden aan het
Gouverneursplein op de hoek
van de Kleine Hoogstraat. Mijn
ouders hebben indertijd die tuin
erbij gekocht, maar kort na
deze aankoop zijn we naar de
Nieuwestad verhuisd. De nieu
we eigenaar heeft op de grond
van die tuin een huis gebouwd,
dat er, voor zover ik weet, nu
nog staat.
In de Kleine Hoogstraat was in
dertijd een bedrijf, waar je kle
ding kon huren voor toneeluit
voeringen. De zaak was
gelegen aan de kant van Jas
per, de zaadhandel op de hoek
van de Kleine Hoogstraat en de
Eewal.
De zoon van Jasper, Piet, was
een van de eersten in de stad,
die zich een Fordje aanschafte.
De bovenbouw van dit voertuig
werd vervaardigd door leerlin
gen van de Ambachtsschool.
Het moet in het laatst van 1918
zijn geweest, dat er vanuit
Leeuwarden verschillende bui
tenlandse militairen terugkeer
den naar hun vaderland. Dat
waren soldaten, die eerder de
serteerden uit hun legers. Die
kon je in die tijd overal in de
binnenstad tegenkomen.
Vooral de Schotten waren be
zienswaardig door hun mooie
uniformen en vooral ook door
hun doedelzakken. Wel produ
ceerden die een eentonig ge
luid en zoiets waren we niet
gewend van onze eigen solda
ten, die gelukkig vrolijke wijsjes
uit hun instrumenten bliezen.
De Belgen hadden muziek met
veel hoorngeschal en tromge
roffel, echt Franse muziek dus.
Heel duidelijk staat mij nog het
afscheid van de Belgen voor de
geest. Een speciale trein stond
op een bepaalde dag klaar om
de heren naar huis te brengen.
Vlak voor het vertrek van de
trein zag ik een handkar aanko
men met een totaal bezopen
soldaat er in, die ook nog ge
wond was aan z'n hoofd - een
gapende wond met veel bloed.
Over hem heen lag een grote
hoorn, zo'n joekel, waarmee ze
achter het orkest aanlopen en
er zware bassen mee laten ho
ren.
Waar later het postkantoor
kwam had je toen een loods
met een grote deur er in, die
geopend werd om die dronken
soldaat er in te rijden. Dat ge
beurde door zijn kornuiten, die
ook al te diep in het glaasje
hadden gekeken. Hoe dit stel
met de speciale trein in België
is aangekomen weet ik niet,
maar het zal allemaal wel goed
afgelopen zijn.
Iets heel anders: wie weet nog
wanneer de eerste heerlijke
tompoezen door de banketbak
ker werden gebakken? De eer
ste of wel een van de eerste
banketbakkers, die ze maakte,
was er een aan de Wirdumer-
dijk aan de kant van slager
Kessler. Beide zaken op de
hoek van een steeg, die naar
de Weaze liep. Op de zondag
was het vaste prik, dat je een
tompoes bij de koffie kreeg.
Goeie ouwe tijd!
Breda Siep Ter Horst
Het is beslist niet moeilijk voor
mij iedere maand maar weer
een foto bij een artikel over het
vroegere cabaret 'Spoorzicht'
van Sipke Castelein te plaat
sen, omdat er in plakboeken uit
die tijd zo vele foto's zijn.
De grootste moeilijkheid is te
proberen iedere maand een
soort verschillende foto te
plaatsen. De ene keer een
heer, de andere keer een
dame, dan weer een heel ver
schillend genre, want vroeger
was er heel veel afwisseling.
De huidige televisie toont
steeds dezelfde zangers en
zangeressen en helemaal geen
variété meer. Voordat ik iets
over de afgebeelde dame ver
tel, deel ik de lezers en leze
ressen, die niet in Leeuwarden
of Friesland wonen, mee, dat
er nu van 'Spoorzicht' niets,
maar dan ook niets terug te
vinden is. Er staat inmiddels
een reuze gebouw. Alleen en
kele blauwe tegels, die waar
schijnlijk in de toiletten of in
een keuken gezeten hebben,
zijn nog waar te nemen, omdat
ze heel onvakkundig verwijderd
werden. Het zijn dus stukjes en
resten aan de rechtste buiten
muur. Er is al een hele hoogte
bereikt. Hier wordt de Neder
landse Middenstands Bank ge
bouwd, terwijl aan de andere
kant van de Stationsweg het
hoofdgebouw van de RABO
Bank komt. Hoe het stadsbeeld
In het begin van de dertiger ja
ren kwamen er elke vrijdag
meer dan honderd beurt
scheepjes naar Leeuwarden.
Alle kaden in de stad lagen dan
vol met stoomschepen en snik
jes. Bovendien gaven tal van
paardewagens en ook honde
karren de stad een aanzien,
dat we nu al lang niet meer
kennen.
Een kwarteeuw geleden waren
er nog maar enkele beurtvaar-
in enkele maanden veranderen
kan!
De afgebeelde dame is Hilda
Marsch uit Berlijn-Wilmersdorf,
Kaiserallee nr. 17. Op haar re
clame staat vermeld: akrobati-
sche Spitzentanze. Op de fo
to's is ook duidelijk te zien, dat
zij ook als contorsioniste werkt.
Een prachtige naam voor "slan-
gen"-acrobatiek. Deze num
mers traden in die jaren veel
op. In oude artiestenbladen
staan veel advertenties van
dergelijke nummers. Zij geeft
als datum in het plakboek mei
1930 aan. Vandaag de dag ziet
men deze nummers alleen nog
maar in het circus. De folder
met foto's werd gedrukt bij de
Firma Garloff in Magdeburg.
Iemand belde mij nog over de
vorige maand geplaatste foto
van de goochelaar Gy. Coross,
met zijn magische bar. In het
artikel heb ik niet vermeld, dat
Goross alle verschillende dran
ken uit één kan schonk. Ja, zo
gaat dat! Maar, dat staat ook
op de foto afgebeeld. Meer ver
tel ik niet. Het nummer doet het
nu nog steeds, jammer dat het
hedendaagse publiek niet meer
zo veel in de gelegenheid
wordt gesteld een goede goo
chelaar te zien werken. Toch
leuk zo'n telefoontje en reaktie.
Tot de volgende keer!
Leeuwarden
Historisch Variété Archief
Ritsko van Vliet senior
ders, die geregeld naar Leeu
warden kwamen. Dat waren A.
en Y. Kingma uit Birdaard, A.
Postma uit Eernewoude en H.
G. Duiker uit Grouw.
Maar de Kingma's en Postma
vervoerden toen alleen nog
maar vee met hun scheepjes;
Duiker was de laatste, die
tweemaal in de week een echte
beurtdienst onderhield tussen
Leeuwarden en zijn woonplaats
Grouw.
"Wanneer wij in Zalen Schaaf een of ander feestje hadden.Op de foto boven het dansechtpaar
Leviet: "We hebben er veel aangename uurtjes doorgebracht.
