GESPREKKEN OP DE
LEEWADDERS
WAAR IS DIT?
'T KLEINE KEAHTSJE
PAARD VERONGELUKT
De brugmannen houwe alles
goed bij, en leze de kranten.
Der binne oek in Liwwadden
meensen, die niet leze en
skrieve kenne. In Sonnenborgh
woane weer meensen. Nog
sterker, Mata Hari leeft weer.
En alles wurdt mar seid teu-
genwoordig. Tot slot een oud
bakje. Nou ja, toch maar luus-
tere naar Tabe Ruutsje, Lange
Marten, Minne Mager, Fokke
Vutman, Groate Geert en
(even) een anlopende dame.
Minne Mager: Loop ik langs de
Oastersingel hier hene, en lees
bij een steegje opeens weer
een bordsje: Weerklank. Ik sal
der nog es deur lope, mar wat
is 't wat met son ouwe naam
niet?
Tabe Ruutsje: Over soafeul
jaar weet hast gien één meer,
waar de Weerklank was. En de
lui die der woand hewwe, of
der weet fan hewwe, binne oek
niet soa jong meer. Mien ome
Sietze kon der froeger skitte-
rendoverfertellen.
Fokke Vutman: Soa is 't wel
mooi, dat se een naam as Son
nenborgh bewaard hewwe. In
dat nije gebouw an 'e Stienser-
diek, op ut ouwe plak. Mar
Sientje weet niet of ut wel soa
goed is.
Groate Geert: Niet soa goed?
Ik kan meensen die der in ko
men binne, en die segge: we
hewwe ut hier o soa naar 't sin.
Ook dit is Oud Leeuwarden. En. het had een "zoekplaatje"
kunnen zijn. Maar we hebben het natuurlijk allemaal al gezien: de
fotograaf stond achter de Westerkerk en keek in de richting van de
Bagijnestraat.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
en daluks wete hoe ik ut skrie
ve moest. Wielst ik een knappe
han fan skrieven hew, al seg ik
ut self. Mar niet elkeen in Liw
wadden ken leze en skrieve las
ik ine krant.
Fokke: Ik kan oek son pursoan.
Die is nou ansocht foor die ak-
sie teugen ut an-al-fa-bé-tis-
me. Hè, hè. Sien frouw mut em
altied alles foorleze. En op't
werk deed ie mar net of ie gek
was. Je ken't je hast niet foor-
stelle. Mar se binne der.
Minne: Set mar een kruuske
segge se dan. Bij trouwerijen is
dat faak een grapke. Over trou
werijen sproken, se hewwe de
laaste tied faak trouwd in ut
stadhuus. Het Hof binne se met
bezig. Ik loof dat ut net son
kleur krijt as ut ouwe pliesjebu-
ro.
Tabe: Ik loof niet dat ut daar
mooier fan wurdt. Mar ja, wie is
dizze Tabe? Ik fon eigenlik
froeger ut Joazef-pension an 'e
Voorstreek mooier as de groate
winkel die der nou staat. En
toch is ie niet lilluk. En die
ouwe wapenborden komme
weer mooi uut.
Fokke: Mata Hari sal hur de
ogen uut ut hoofd sien, as se
es over de Voorstreek, ja deur
de hele stad loopt. Ja, Rients
Gratema hèt se weer levend
maakt. Die Grietje Zelle niet.
Suks mut o soa mooi weze,
mar je komme der hast niet
toe. Mata Hari.
Tabe: En Havank sien naam
hew ik oek lezen. Der ston in 'e
krant dat der wat uutfonnen is
om de finger afdrukken fan ei
keneen in een poep en een
skeet te kontreleren. En dat
noeme se Havank. Hoor ik
daar ut draaiorgel?
Geert: Dat is altied gesellige
meziek. Temeensen beter as
die harde meziek fan teugen-
woordig. Ik was laassen op een
recepsie en daar was oek me
ziek bij. Fan die pop en soa. Je
konnen niet eens fetsoenlik met
mekaar prate, wik mar segge,
sak mar segge.
Minne: Wat dochst Geert: dan
gane we mar onfetsoenlik met
mekaar praten? Klein grapke
hor. En wat is fetsoenlik en wat
niet? Je hore en siene op 'e
tee-vee een heel soat saken,
die wij froeger hoogstens onder
mekaar fluusterden. Jim begrie-
pe mij wel.
Fokke: Sientje seit: dat is winst.
We binne altied te stiekum en
te achterbaks weest. Ut was
der wel, mar deden krekt of ut
er niet was. Nim nou "kont".
Passerende dame: Soa ken't
oek wel weer niet? Wat hewwe
jimme foor afwaaid praat op
klaarlichte dag? Hé, sien ik ut
goed? Is dat Tabe? Bistou oek
niet wiezer? Wat? Ken ik de
achtergron niet?
Tabe: Nou sien, wij fonnen ut
mar raar dat alles mar ken en
soa mar seid wurdt deur de
jongelui en op 'e tillefizie. En
toen gaf Fokke een foorbeeld
en dat hoorde u krekt. Mar
Sientje seit dat je ut niet fer-
stoppe mutte.
Dame: Wat niet ferstoppe? O,
ik docht al. Alles mut open en
pagina 13
Se binne gien dag onwennig
weest, wik mar segge, sak mar
segge.
Fokke: Ut was oek meer een
grapke fan Sientje. In de kran
ten ston, dat er tefredenhied
heerst in de gangen, hoor
goed, in de gangen fan Nieuw-
Sonnenborgh. En Sientje sei:
wel in de gangen, dus seker
niet in de kamers. Mooi grapke,
niet Minne?
Minne: Ah jonge ja. As had ik
ut self bedocht. Soa trof ik een
man die sei: Ik bin gister bij
mien suster en de man weest.
Die woane in die tripleks-woa-
ningen in Huzum, die se soa
mooi ferbouwd hewwe. Tri-
pleks. In alle ernst.
Lange Maden: O ja, ut mut du-
pleks weze. Ut su wat foor
Skelte weze. Soa had ie ut
laassen over een menister.
Nee niet Braks of Beeksma of
één fan ons. Een Rus loof ik.
Wat sei die oek al weer? O ja.
Die Skeve Natze liekt wel een
tweelingbroer fan mien swager
Bertus.
Geed: Bertus? O, die trouwd is
met de ouwste suster fan Skel
te. Hij is jaren erges sjuffeur
weest. Hij kon Buster Kieton
soa moai nadoen. De man son-
der lach. Mar die Skeve Atze
hew ik soa niet foor de geest.
Tabe: Hou op jonges met die
gekke namen. Ik su oek niet fut
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veedien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het.
met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
bloat. Soa. Nou, as die Sientje
mien dochter was, en se had
suk praat, dan kon se een bes
te skop onder hur.O, nee,
onder ut gat krije. Ik mut gauw
fut!
(Bulderend gelach bij hur af
tocht.)
Maden: Dat must Sientje mar
es fertelle, Fokke. Mut se foor
straf bij de Kestman komme.
Ja, 't is hast weer soa fer. Of
se krijt de rooie kaart. Dat sie
ne we bij Heerenveen oek ge
regeld.
Minne: Die swager Bertus fan
Skelte hew ik oek es fertellen
hoord over een soldaat in
dienst, die niet leze en skrieve
kon. En as der dan brieven fan
sien meiske kwamen, moest
Bertus die op een stil plakje
foorleie. Mar dan moest Bertus
sien fingers in de oren stoppe,
want hij mocht niet hore, wat sij
skreef.
Vlga.
Zoals in de tegenwoordige tijd
aanrijdingen in het autoverkeer
tot de dagelijkse dingen beho
ren, zo kwam het vroeger na
tuurlijk ook veel voor, dat paar-
denwagens uit de koers
raakten en brokken maakten.
Meestal bleef het dan bij mate
riële schade, maar ook vielen
er wel eens doden te betreuren
en het gebeurde ook wel, dat
er geen sprake was van per
soonlijke ongelukken, maar dat
er paarden het leven lieten
Op een dag in mei 1917 is er in
Leeuwarden zo'n ongeval ge
beurd, waarbij een paard dode
lijk werd gewond. De koetsier
Jopie Zijlstra, in dienst van de
stalhouder Herman Schaap van
de Spanjaardslaan, nam toen
met een volbeladen verhuiswa
gen de bocht bij de Nieuwebu-
ren en de Voorstreek te kort,
waardoor z'n paardewagen
kantelde en het arme trekdier
de hele vracht op zich kreeg.
Daarbij liep het dier ernstige in
wendige kneuzingen op en na
dat het met een sleperswagen
naar de stal aan de Span
jaardslaan was vervoerd, bleek
dat er geen redding meer mo
gelijk was. Het dier moest dus
worden afgemaakt en kwam
nog diezelfde middag op de ge
meentelijke slachtplaats te
recht.
Een jammerlijk ongeluk, zonder
persoonlijke schade dus, maar
wel met fatale gevolgen voor
het paard, die trouwe hulp in
een tijd, toen het gemotoriseer
de verkeer nog goed op gang
moest komen.
