VAIEIIA UECVAEilA doorFenno Schoustra
'T KLEINE KEANTSJE
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 9
Verder was hij acht jaar lid van
de Provinciale Staten van
Friesland en pendelde hij veer
tien jaar als lid van de Tweede
Kamer tussen Leeuwarden en
Den Haag.
Waaruit dus al blijkt, dat hij z'n
hele leven de stad Leeuwarden
trouw gebleven is en dat gaf
hem de gelegenheid zich ook
nog op vele andere terreinen
verdienstelijk te maken. Je zou
zeggen, dat een stad al derge
lijke importante verdiensten op
de een of andere manier ge
stalte zou kunnen geven. Maar
ja.
De eerste keer, dat ik de in
drukwekkende figuur van deze
heer in het vizier kreeg, herin
ner ik me nog als de dag van
gisteren. Dat gebeurde in de
zomermaanden van 1939, toen
de internationale spanningen al
hoger en hoger opliepen. Echte
kenners van de wereldpolitiek
plachten zich toen te verzame
len op de hoek van de Voor
streek en de Noorderweg bij
het kantoor van de Leeuwarder
Courant, waar in die tijd op
zondagen ook de tentoonge
stelde voetbaluitslagen veel
nieuwsgierigen trokken.
Maar nu ging het dus om een
uitslag, die nog moest komen
en iedereen zei er het zijne
van. Oorlog? Of geen oorlog?
De meningen waren verdeeld.
Tot de boomlange, nog maar
achttien jaar oude Jakob Vel-
lenga het zich permitteerde het
woord te nemen. "Nee meen-
sen" sprak hij, "er komt gien
oarloch su lang at de eerpels
innegron sitte!"
Nou heb ik van aardappelen
ook niet al te veel verstand,
maar ik dacht, dat die nog wel
degelijk in de grond zaten, toen
Hitier op de daaropvolgende
eerste september Polen bin
nentrok om de halve wereld in
brand te steken. Toch oorlog
dus. Gelukkig heeft die niet ge
heel juist ingeschatte situatie
Jakob Vellenga niet beiet om
daarna zelf-succesvol de poli
tiek in te gaan. Maar dat heb ik
nou net al uit de doeken ge
daan.
Bijzondere reünie
Een bijzondere reünie: dat kun
je wel zeggen van de samen
scholing, die zaterdag 19 janu
ari zal plaatsvinden in Zalen Ti-
voli en de Christelijk
Gereformeerde kerk aan de
Huizumerlaan. Het is een reü
nie van vroegere bewoners van
de nu niet meer bestaande
Keimpemastraat, de Ftunia-
straat en de Dekemastraat.
Deze straten lagen weleer tus
sen de Dokkumer Ee en de
Rengerslaan.
Initiatiefnemer Thomas Sijtsma
heeft voor dit treffen met assis
tentie van Jan Flameling een
collectie foto's bijeengebracht,
die de reünisten met belang
stelling zullen aanschouwen.
Maar het aparte is, dat zij ook
de hele buurt in kaart hebben
gebracht; dat wil zeggen, dat
ze hebben uitgezocht, wie er
zoal in de verschillende huizen
van de Keimpemastraat, de
Runiastraat en een deel van de
Dekemastraat hebben ge
woond.
Die kaarten worden, net als de
foto's, aan de wand geprikt en
zullen zeker heel wat stof tot
praten geven. Aanvankelijk
werd er gerekend op een deel
neming van zo'n vijftig man,
maar het laat zich aanzien, dat
er minstens een zeventigtal zal
verschijnen. Dat zijn dan allen
vroegere bewoners in de leef
tijd van veertig tot negentig
jaar.
Het festijn begint om twee uur
en het zal na een koud buffet
eindigen om half zeven.
Verdwijnende zaken
Weer moet ik het verdwijnen uit
de stad aankondigen van enke
le oude bedrijven, die genera
ties lang in de binnenstad ge
vestigd zijn geweest.
Zo stopt, nog net voor het hon
derdjarig bestaan zou kunnen
worden gevierd, het Woningin-
richtingsbedrijf van Burg aan de
Bagijnestraat. Deze zaak werd
in 1892 opgericht door Roelof
Burg in een klein pand naast
de latere Tivolibioscoop. Een
belangrijke vergroting van de
bedrijfsruimte ontstond door het
betrekken van een vroegere
kruidenierswinkel van Plet, ook
aan de zonzijde van de Nieu-
westad.
Toen er daarna nog eens een
doorbraak naar achteren werd
gerealiseerd, kreeg de firma
Burg een kolossale bedrijfs
ruimte van circa vijftien meter
breed en rond honderd meter
diep. De heer Atze Burg, die
als zoon de oprichter opvolgde,
werd op zijn beurt weer opge
volgd door de derde generatie
Burg, ook weer een Roelof.
In diens tijd werd het voorge
deelte aan de Nieuwestad aan
derden verhuurd en kwam het
gezicht van de zaak aan de
Bagijnestraat te liggen. De heer
Burg, die al langer dan acht
jaar deel uitmaakt van de Leeu
warder gemeenteraad, heeft
geen opvolgers - dat is ook
een van de redenen de zaak
nu te liquideren.
Ook verdwijnt de oude, gere
nommeerde herenmodezaak
"In de Vergulde Hoed" van Van
der Kam aan de Wirdumerdijk.
De familie Van der Kam, ons
Kleine Krantsje schreef dat al
eerder, is tweehonderd jaar ac
tief geweest aan het modefront.
Een zeldzame zaak, want er
zijn maar weinig winkelbedrij
ven, die zich honderd jaar kun
nen handhaven, laat staan, dat
een en dezelfde familie twee
eeuwen met eenzelfde artikel
actief kan zijn.
De in 1917 geboren Marten
van der Kam vestigde zich aan
de Wirdumerdijk, waar hij als
een passend herkenningsteken
een grote vergulde hoed aan
de gevel hing. Een van de drie
zoons van Marten of Max, Jo-
Jakob Vellenga
Ontmoeting
In een van mijn vorige Varia's
Leovardia heb ik melding ge
maakt van de negentigste ver
jaardag van Dirk Steenbergen,
de vroegere voetbalcrack. Dat
verhaaltje heeft een verrassen
de reactie opgeleverd en wel
van een eveneens in Leeuwar
den wonende abonnee, die in
z'n jonge jaren nog samen met
Steenbergen heeft gespeeld.
Van Henny Kretschman name
lijk, die te kennen gaf Dirk
Steenbergen nog graag eens te
willen ontmoeten.
De heer Kretschman, met z'n
een en negentig jaar nóg ouder
dan Dirk Steenbergen, komt de
deur niet zo makkelijk meer uit
en daarom heb ik voor beide
heren een ontmoeting kunnen
arrangeren in het Erasmus-
hiem, waar Henny Kretschman
nu woont.
Het werd, na zoveel jaren, een
blij weerzien, waarbij er natuur
lijk allemaal mooie herinnerin
gen werden opgehaald. "Weet
je nog wel zus?" en "Weet je
nog wel zo?" Beide heren wa
ren erg blij elkaar nog weer
eens te hebben gezien.
Aardigheidje
Even een klein aardigheidje. Ik
las deze tekst, ergens in de
binnenstad: "De eerste steen
gelegd door Jouwert Bouma 18
mei 1890". Maar waar precies?
Wie het me kan vertellen dingt
mee naar een exemplaar van
het boekje "Populaire Leeuwar
ders".
"Ja meensen, onthou dit goed,
er is mar één Leewadden". Dat
was de treffende tekst, waar
mee de heer J. T. Vellenga in
de trouwzaal van het voormali
ge Stadhouderlijk Hof na het
voltrekken van z'n 5200e huwe
lijk afscheid nam als ambtenaar
van de Burgerlijke Stand. Een
Leeuwarder in hart en nieren
dus, die Jakob Vellenga, maar
dat wisten we natuurlijk al lang.
Hij heeft er nooit een geheim
van gemaakt met een bijzonde
re band verbonden te zijn aan
de stad, waar hij zeventig jaar
geleden werd geboren.
Het bereiken van die zeventig
ste verjaardag, in september al,
bracht als consequentie met
zich mee, dat hij zou moeten
stoppen met het vervullen van
zijn laatste openbare functie:
het met een passende plechtig
heid in de echt verbinden van
bruidjes en bruidegommen.
Zes en dertig jaar geleden, in
november 1954, begon hij
daarmee en om het werk netjes
af te maken, hield hij er dus nu
na exact 5200 huwelijksvoltrek
kingen mee op. In mijn onno
zelheid dacht ik nog even, dat
dit best eens een landelijk re
cord zou kunnen zijn, maar in
de grotere steden schijnen er
huwelijksambtenaren rond te
lopen, die dagelijks aan de lo
pende band aan het voltrekken
zijn. Met als gevolg, dat die
makkelijk nog veel hogere aan
tallen bereiken.
M'n goede vriend Jakob Vellen
ga heeft een respectabele staat
van dienst opgebouwd, zowel
in de lokale als in de provincia
le en landelijke politiek. Acht en
twintig jaar was hij - voor dc-
P.v.d.A - lid van de Leeuwar
der gemeenteraad, twaalf jaar
was hij, tijdens het bewind van
de burgemeesters Van der
Meulen en Brandsma, wethou
der. In die tijd is hij fractievoor
zitter geweest en viermaal was
hij lijsttrekker voor zijn partij.
hannes Reijn, ofwel Joost, ge
boren in 1947, zette de voorva
derlijke traditie voort.
En daar zal nu dus ook een
eind aan komen; als zoveel ou
dere echte Leeuwarder bedrij
ven, verdwijnt ook De Vergulde
Hoed uit het beeld van de stad.
Helaasmag je wel zeggen
Tenslotte is er sprake van dat
de zaak in comestibles van Ten
Kampe, pal tegenover Van der
Kam aan de Wirdumerdijk,
eveneens verdwijnt. De Ten
Kampe's hebben vijf en zeven
tig jaar in dit bedrijf gezeten.
Eerder zaten de dames Boots-
ma in deze zaak, maar zeker
tweehonderd jaar geleden moet
er in dit pand op de hoek van
de Ayttasteeg ook al een krui
denierszaak zijn geweest.
Ook in dit geval is het dus een
oeroude traditie, waaraan jam
mer genoeg een einde komt.
