LEEUWARDEN: ZO WAS HET, ZO WERD HET
'T KLEINE KEANTSJE
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 9
I 11 i t i t utt
f i i t t iJ t I t f j f J
t f 11 t i 'i t J 1
fiiitti i t f J j J f f
fuunthtJ'* m
Twee foto's uit het hart van onze oude stad: Luilekkerland. Een wel zeer
eufemistische naam van een armoedig uitziend straatje, dat vroeger niet
meer dan een steegje is geweest. Een buurtje dat omstreeks 1580 werd
gecreëerd, na de bebouwing van het zogenaamde Jacobijner Appelhof. Het
straatje loopt parallel met een gedeelte van de Groeneweg en staat haaks
op de Brede Plaats. Een inmiddels genoeglijk straatje dat in de zestiger
jaren werd gerestaureerd, waarbij van rug aan rug gebouwde diaconiewo
ningen tot redelijke hedendaagse woonhuisjes werden gecombineerd.
Al voor W. O. II boeide mij dit straatje en in 1941 heb ik nevenstaande foto,
met een in scène gezette figuratie, via m'n foto-boxje kunnen vastleggen.
Dat de foto in de oorlog is gemaakt is te zien aan de luiken voor de ramen,
waarin de kleine hartvormige uitsparingen vanwege de verduistering waren
afgedekt met een stukje blik!
Net toen ik het straatje wilde belichten, ging er een deur open en kwam één
van de bejaarde bewoonsters naar buiten: "Oh.su meneer een foto
make?" Een prachtig volkstype, dat schitterend in het straatje paste! Toen ik
haar vroeg om te figureren, keek ze bedenkelijk voor zich uit en vroeg
voorzichtig"Uh, wat kost dat meneer?"
Ik vertelde haar dat 't m'n liefhebberij was en dat ze niks hoefde te betalen,
't Gezicht klaarde op en vlot kwam er overheen: "Mar as ik meneer d'r een
kwartsje foor geef, mut meneer dat wél annimme hoor!" Die woorden troffen
me zeer, in de wetenschap dat 't vrouwtje toen hooguit van enkele rijksdaal
ders per week moest leven.
Om de hoek kwam een klein jongetje aangehuppeld: "Dag Opoe! daar bin
'k weer us," waarop Opoe vertederd aan mij vroeg: "Och meneer, mag hij
d'r oek op?" wat ik natuurlijk moeilijk kon weigeren! Aldus werden beiden in
mooi tegenlicht gefotografeerd, hand in hand als symbool van de oude en
nieuwe tijd.'t Was m'n eerste zogenaamde tegenlichtopname, niet ver
moedend dat 't nog eens enige historische waarde zou kunnen krijgen.
vijftig jaar later!
Een jaar of tien geleden heb ik van hetzelfde straatje een winterfoto ge
maakt; dat was dus zo'n twintig jaar na de restauratie. Een stukje Leeuwar
den dat gelukkig bewaard is gebleven en nog altijd interessant is om es te
bekijken. Vooral in de winter, met wat sneeuw en bij het schijnsel van wat
straatlantaarns, is het een stukje Leeuwarden vol romantiek, waar Jetses zo
een plaatje van had kunnen maken voor de boeken van Ot en Sien!
Toen ik later de foto aan het oude vrouwtje overhandigde, keek ze aan
dachtig naar de zorgvuldig in eigen donkere kamer gemaakte vergroting en
zei teleurgesteld: 'k had ut mooier fonnen as meneer ons vanne andere
kant fotografeerd had.
Jelle Foppema
