LEEUWARDEN: ZO WAS HET, ZO WERD HET
'T KLEINE KRANTSJE
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 6
Dit wordt deze keer de twintigste vergelijking van oud en nieuw Leeuwarden en
voorlopig ook de laatste.
We hebben heel wat veranderingen kunnen constateren van 't aloude Liwwadden
en de vele moderne vernieuwingen.In 't bijzonder de vergelijking en verande
ring in goed twaalf jaar met de oude veemarkt en de tegenwoordige glas en
beton-kantoren.Er zijn lezers die enigszins melancholiek deze veranderingen
moesten verwerken en dat is begrijpelijk, maar alles kan nu eenmaal niet bij 't
oude blijven. Zo ook deze laatste fotovergelijking van de doorbraak van de Ooster
en Zuider-Grachtswal.
't Is precies honderd jaar geleden dat de Gemeente voorbereidingen trof om het
grote werk van het Nieuwe Kanaal gestalte te geven. Er moesten o.a. zeven
woonhuizen aan de Ooster- en Zuider-Grachtswal worden afgebroken om de
doorgang tot stand te brengen.
Voor de scheepvaart echter werd het een zegen, om niet meer door het smalle
Vliet of de kronkelige Potmarge te manoeuvreren! Voortaan konden ze door het
nieuwe vijf en dertig meter brede kanaal naar het Oosten varen.
De 2e kanaalbrug is allang ter ziele maar de 1e kanaal brug is nog min of meer
intact. Het jaartal 1895 op de voet van de gietijzeren lantaarnpalen is nog een
stille getuige van deze "toen" gigantische verandering van onze oude stad. Op de
25e november 1895 werd het nieuwe kanaal om acht uur 's morgens zonder enig
officieel vertoon geopend voor de scheepvaart. Maar er hadden wèl zo'n dertig
zwoegende en zwetende "arbeiders" het kanaal gegraven en heus niet met een
achturige werkdag. Toen geen vijfdaagse werkweek, geen vakantie, laat staan
vakantie-toeslag..Ja, ja die goede oude tijd!
Zoals gezegd, dit is de laatste foto-vergelijking van Leeuwarden van zo'n honderd
jaar geleden en het hedendaagse "knooppunt Leeuwarden". Veel moois is er
verloren gegaan, doch in de laatste decennia gaan we toch wat zuiniger om met
het oude Leeuwarden en we hopen dat dit zo mag blijven!
Jelle Foppema
