'T KLEINE KRANTSJE
JsOU
/l{<ymnuwt
in de fi&n
Makelaardij
Bedrijfs-
makelaardij
voor Fnes/and
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 4
HET BAGIJNEKLOOSTER
In het januari-nummer van
't Kleine Krantsje werd een foto
van de onbewoonbaar verklaar
de woninkjes van het vroegere
Bagijneklooster geplaatst. Voor
mij- een prettige verrassing,
want in de afgelopen zomer
heb ik vergeefs om het "vier
kant" gezocht, vandaar mede
deze reactie. Voor mij een her-
innerina. omdat ik daar als leer
ling letterzetter (bij Terveer)
vele voetstappen heb liggen in
de jaren '25-'29. Het frappeer
de mij dat de uitgeverïredac-
teur van 't KI. Kr. misschien
niet wist wie die man is die
daar staat met de armen over
elkaar en een pet op, want ik
geloof zeker dat hij het zou
hebben vermeld. Waarom?
Wel, het is de toen heel beken
de keeper van "de Klomp" en
zijn naam: Hanke Visser.
Daar in dat krot zat hij op zijn
eentje sigaren te maken. (De
persoon naast hem is vrij zeker
een bezoeker die er altijd wel
kom was.) Vandaar die bak
met tabaksbladeren naast het
rek met wasgoed. Ze hadden
samen de zon nodig, de blade
ren om "bedrijfsklaar" te wor
den. Ik heb menigmaal een be
zoekje aan hem gebracht en
dat kon omdat mijn weg naar
de drukkerij (Mercurius) gedu
rende zo'n vier jaar langs het
"bedrijf" van Hanke ging. En
dan lekker napraten bijvoor
beeld. over die wedstrijd die ik
als dertienjarige op Schenken
schans had gezien, waar Leeu
warden (nee, jeugdige lezers,
geen Cambuur) H.S.C. ver
sloeg om van de tweede klasse
naar de eerste klasse N.V.B. te
promoveren, 'k Weet niet meer
met hoeveel nul gewonnen
werd, maar wel dat de toen ge
vreesde Dirk Steenbergen (ge
vreesd om zijn knallende scho
ten op doel) stond opgesteld
naast mijn oom Wiebe
Scheepstra.
Andere namen van spelers die
v.v. Leeuwarden in de eerste
klasse brachten sigarenma
kers) Schaafsma, Sjellie en
Anton Delgrosso (resp. straat
maker en belastingambtenaar
op het kantoor, toen nog in de
Bollemansteeg).
Die plaats in de eerste klasse
hebben ze nooit weer afge
staan, al was dan misschien
een enkele keer de onderste
plaats wel eens in zicht.
Uit vreugde over het eindsig
naal klom Hanke Visser op zijn
doel dat hij zo grandioos had
verdedigd en maakte een
hoogstandje op de doellat.
Daarover en over de actuele
prestaties van zijn club gingen
dan mijn bezoekjes aan de si
garenmaker/doelman Visser.
Zijn echtgenote dreef in de Ba-
gijnestraat (dicht bij De Weerd)
de rookartikelenwinkel toen de
sigaren nog vier vijf voor een
dubbeltje kostten.
Dat "de Klomp" spoedig
Schenkenschans verliet en
naar de Troelstraweg achter
"Sonnenborgh" verhuisde zal
menig geïnteresseerde bekend
zijn.
Maar... misschien kan dit stukje
geschiedenis van mij anderen
de mogelijkheid bieden om het
onderwerp nog wat uit te die
pen? 't Zou leuk kunnen wor
den...
Assen
L. Scheepstra
Leeuwarden
SIGARENFABRIEK
In het decembernummer
schreef mevrouw K. Soiseth-
Kooistra uit Canada over een
sigarenfabriek aan het eind van
de Cambuurstraat aan een
steegje naar het Vliet".
Wel, dat pand van de sigaren
makers ligt aan het eind van
het voormalige Oranjewaltje.
Dat was een grachtje, direct
verbonden met het Vliet. De
wereld is daar niet zoveel ver
anderd sinds de jeugd van me
vrouw Soiseth.
Het water is gedempt, maar het
gebouw waarover ze schrijft
staat er nog precies zo. Na de
sigarenmakerij heeft er nog een
zakkenhandel in gezeten en
sinds de jaren zestig is het
pand eigendom van een me
HENNY SNIJDER
Onlangs had ik het genoegen
met mijn vrouw een middag
door te brengen bij twee oude
Frisia-voetballers, namelijk Jan
Brada, zes en tachtig jaar en
Dirk Heeg, ook alweer vier en
tachtig. Waarover gepraat werd
behoeft geen betoog en uiter
aard kwam het gesprek ook op
de legendarische Henny Snij
der.
Eén anecdote met betrekking
tot hem kende ik niet, maar
was volgens Jan en Dirk toch
wel heel bekend. Die ging over
Auke Bleeker, niet bepaald ie
mand met een fors figuur.
Tijdens een biljartpartijtje werd
aan Henny Snijder gevraagd, of
Auke Bleeker ook in de zaal
aanwezig was. "Ja" zei Henny,
"zie je hem niet?" "Nee" ant
woordde de vrager, waarop
Henny prompt reageerde met:
"Nou, dat kan oek niet, want hij
staat achter mien keu!"
neer Van der Kooi uit de Jacob
Binckesstraat, die ooit alle ma
chines kocht van de voormalige
machinefabriek Friesland, wel
ke fabriek verdween bij de sa
nering van het Zuidvliet.
Inmiddels is de vroegere siga
renfabriek ook oud geworden
en te zijner tijd zal dit bedrijf
wel verdwijnen. Ik schrijf hier
over, omdat de sfeer van de
jaren twintig er nog hangt. De
zolder waar mevrouw Soiseth
speelde is er nog steeds, al
leen de tabak is verdwenen en
de ruimten zijn gevuld met
oude machines en onderdelen
van gereedschappen, die een
vroegere activiteit uitstralen.
Leeuwarden
W. D. Lijfering
RADIO MERCURIUS
"Een nieuw begin, een nieuw
geluid" - dat is de slagzin van
de Leeuwarder Radio- en Tele
visieomroep Mercurius, die de
vorige maand aan de Bagijne-
straat een nieuwe studio be
trok. Dat werd ook het officiële
startsein van Mercurius, waarin
Aquarius, de Friese Ziekenom
roep en de Leeuwarder Om-
roepstichting zich verenigden.
Na de officiële opening was er
een Open Huis, waar veel be
langstellenden gebruik van
J. Wouda
maakten. Zij konden het nieu
we prachtige onderkomen be
wonderen.
Naast de vele informatieve en
actuele programma's vormt de
op zondagmiddag te beluiste
ren uitzending "Leeuwarden
Toen" een van de hoogtepun
ten. Veel bekende Leeuwarders
komen hier hun verhaal vertel
len over belevenissen uit ver
vlogen jaren. Het programma
staat onder leiding van Tineke
Pasveer en Anton de Boer en
gaat meestal in onze vertrouw
de stadstaal. Prachtig.
Ik hoop, en zeker velen met
mij, dat Mercurius met zijn vele
ijverige vrijwilligers een goede
toekomst tegemoet mag gaan.
Naast het bekende Leeuwarder
Kleine Krantsje van Fenno
Schoustra, nu ook een Leeu
warder Omroep Mercurius.
Veel succes toegewenst door
een oude bekende.
Leeuwarden
Rinzevander Heide
VANSELS
Als men werkelijk oud begint te
worden en naast eten en drin
ken niet veel anders meer te
doen heeft dan lezen en den
ken kunnen vaak de meest on
nozele voorvallen oorzaak zijn
van de frappantste toevallighe
m
den, die je met verbazing ver
vullen en je doen afvragen of
ongekende invloeden een rol
spelen.
Als ik 's nachts wakker lig, wat
nog al eens voorkomt, is het
niet mogelijk het denken stop
te zetten als een machine en
dat is toch nodig om in slaap te
vallen. De kunst is dan je ge-
dachtengang zodanig te rege
len dat je op de vleugelen
daarvan als 't ware wegdrijft in
een droom, in een wereld van
een dolce far niente, een zalig
niets doen, dus ook niet meer
denken.
Mijn ervaring daarbij is, dat,
voordat je in die toestand bent,
de meest gevarieerde beelden
uit alle stadia van je leven en
uit alle delen van de wereld
aan je geestesoog voorbij trek
ken zonder enige samenhan
gende orde. Het is daarbij als
een langzaam draaiende video
recorder, die je bij een bepaald
beeld kunt laten stilstaan, om
dat je het nog eens goed wilt
bekijken, in verband met de
door dat beeld gewekte ge-
dachtenassociaties.
De afgelopen nacht waren mijn
gedachten en de daarbij beho
rende beelden o.a. geconcen
treerd op Leeuwarden en op
Leeuwarders, die mijn 23 jaar
oudere zwager Jaap Kessler,
de slager van de Wirdumerdijk,
altijd bij hun bijnaam noemde.
Ik heb al eens verteld, dat ik
dacht, dat de bijnaam van de
brugwachter van de Wirdumer-
poortsbrug Draaisma was, om
dat het essentiële deel van zijn
werk uit draaien bestond. De
redactie van ons krantsje hielp
me uit de droom door te mel
den, dat hij werkelijk in de Bur
gerlijke Stand als Draaisma te
boek stond. Nü bleven mijn ge
dachten haken bij de heer
Wouda, filiaalhouder van de
heer Bloemhof in diens siga
renzaak (in mijn jeugdjaren,
zo'n 75 jaar geleden) op het
Ruiterskwartier vlak bij de Wir
dumerdijk. Dikwijls ben ik in die
zaak geweest om rookartikelen
voor mijn zwager (en soms
clandestien sigaretten voor mij
zelf) te kopen. De heer Wouda,
een vriendelijk man met zware
stem, althans zo herinner ik mij
dat, was een echte winkelier,
met altijd een gereed praatje
voor zijn klanten. Al was ik nog
klein, hij maakte voor mij geen
uitzondering. Zo'n babbel duur
de natuurlijk maar een paar mi
nuten, maar de grap ervan
was, dat je telde hoe vaak hij in
die korte tijd "vansels" zei en
dat je dat dan later kon mel
den. Het was werkelijk verbij
steringwekkend.
"Jou komme vansels foar
Kessler. 'n Pakje tabak van
sels. 'n Half pond vansels en
vansels fan de Haas üt Sneek.
Jou hewwe vansels vakaansje
en dan helpe jou vansels jouw
swager. Jou krije vansels een
sigaret foar't halen. Niet over
prate vansels, want jou magge
fan je fader vansels nog niet
roke. Daar het ie vansels geliek
in. Mar ja, 't is nou vakaansje
en dan mutte je vansels wat
deur de fingers sien. Je hewwe.
n
en
Leeuwarden, Nieuweweg 7-11
tel. 058-131215'
gien gepast geld vansels. Mar
die gulden wissele we dan van
sels even. Nou't beste vansels
en de groeten vansels, enz.
enz.
Wat ik tot nu toe verteld heb is
niets bijzonders, niets frap
pants. 'n Herinnering, zoals er
duizenden zijn opgetast in dat
allerwonderlijkste onderdeel
van het menselijk lichaam, dat
door de hersenen wordt ge
vormd en dat ook wel het brein
wordt genoemd. Dat frappante
kwam de volgende morgen
toen ik ons geliefd krantsje uit
de bus had gehaald en daarin
'n soortgelijke melding als de
mijne over "Vansels" rond. Na
tuurlijk 'n toevalligheid. Maar
toch wel van een zeer bijzon
dere aard, die je doet afvragen
hoe dat nu mogelijk is. Twee
breincellen van verschillende
herkomst hebben practisch op
hetzelfde moment hun gelijke
inhoud geopenbaard. Men
vraagt zich dan af of er in de
kosmos telepatische krachten
zijn - voor de mens onbegrijpe
lijk - die deze "ontmoetingen"
bewerkstelligen. En dan kom je
haast "vansels" bij Einstein, de
grootste fysische geleerde van
de laatste eeuwen en met Ar
chimedes en Newton op één
lijn te stellen. Want hoewel hij
practisch zijn hele leven een at-
(Vervolgoppag. 13)
Wie dit is? Nou, die meneer
Wouda vansels. Zijn foto hoort
bij dit verhaaltje vansels.
