NOG EENS DRIE
TEGELIJK JARIG
'TKLEIHE KRANTSJE
INSTITUUT
POUTSMA
Oeroud nieuws uit de
Stads- en Dorpskroniek
vandr. G. A. Wumkes
NOU NOG MOOIER
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 7
Monsieur Civylle geeft 's avonds 6 ure op de Stadsdoele te Leeu
warden een vocaal instrumentaal concert met vier nieuwe airen.
(1772)
Sijbout Martens en Lysbeth Clasen, echtelieden te Jorwerd, koop-
en voor 327 car. guldens een herberg c.a. in de Noord buren te
Jellum, waar het Wapen van Oostdongeradeei uithangt, diende
jaarlijks 28 car. guldens 11 stuivers huur. (1727)
Verschenen bij J. van der Haak te Leeuwarden: "Militaire evoluties
of nieuw excercitieboek voor de gewapende burgercorpsen". De
vrijheidsboom te Oldeholtpade, staande tegenover de herberg van
Sint Jacobus, baldadig doorgezaagd. (1795)
Proefrit op de spoorlijn Leeuwarden-Groningen. 1866)
De eerste stoomboot, die de Friesche binnenwaters heeft bevaren,
legt aan bij de Schilkampen te Leeuwarden. (1841)
Hierling uit Saxen Gotha geeft in de Groote Kerk te Leeuwarden 's
avonds 6 uur een orgel- en giasharmonicaconcert. 1823)
Verkocht de herberg De Bogt van Guiné te Franeker. (1771)
Kasteleinske Weduwe Beek te Dronrijp laat een zilveren hecht
verhardijden. (1795)
Ruurd Klazes van der Meer te Leeuwarden veroordeeld wegens
diefstal tot geseling met den strop om den hals aan de galg,
brandmerk en zeven jaar tuchthuisstraf. (1837)
Carl Schuts uit Dresden, portretschilder in miniatuur, gelogeerd in
het Sneeker Veerhuis te Leeuwarden, oefent aldaar zijn kunst uit.
(1816)
Publicatie tot behoud van de faisanten in de provincie Friesland
om meer cieraad te geven aan de jachtvelden. (1771)
Verschenen bij A. Fenwerda te Leeuwarden de vierde druk van
"De vernieuwde cijffering van Mr. W. Bartjens, met een Toegift om
ligter sommen te maken, en "Een Korte Pracktijk om alle specien
tot guldens te maken", door Hayke Haanstra, benevens "Een
Rekenkonst voor eerstbeginnenden" door Sierk Nieuwenhuis,
landmeeter te Leeuwarden. Ook nog bij Denzelfden: "Het verma
kelijk of z.g.n. Dominusspelletje a drie stuivers en een Tafel, waar
door men niet alleen kan leeren zonder meester het divideeren,
maar ook het miltipliceeren. (1760)
Prins Frederik rijdt met een vierspan Leeuwarden in onder vreug
degejuich der menigte en stapt ten huize van den gouverneur van
Humalda af; hij vertrekt daarna naar Harlingen. (1817)
Gerrit Romkes, brander op het Schoenmakersperk te Leeuwarden,
bericht, dat de jenever per aam acht gulden is opgeslagen. (1809)
De Gedeputeerde Staten van Friesland laten ophalen het boek
van Voltaire "De Verdraagzaamheid in het stuk van den gods
dienst" wegens de ergerlijke passages tot versmadinge van den
geopenbaarden godsdienst, en verbieden voortaan 't drukken en
herdrukken ervan, bij poene van vijftig Friesche gouden rijders, tot
welzijn van Gods kerk en handhavinge en bescherminge van den
geopenbaarden godsdienst. (1765)
Ten sterfhuize van Sybren Willem te Pieterbierum verkocht een
draaimachine tot glasslijpen en een groote bibliotheek van theolo
gische, mathematische en medische boeken. (1801)
Octrooi verleend aan Jac. Bosch en Joh. Weyeringh te Amster
dam om te Leeuwarden te stichten een fabriek van fluweelen en
zijden stoffen, hoezen en handschoenen voor den tijd van tien
jaar. (1737)
Landmeester Thijs Taconis ontvangt voor het in kaart brengen van
het geheele Oude Bildtf 600,-. (1731)
De schilderij "De ledige wieg" van Christoffel Bisschop, zoon van
een Leeuwarder tabaksfabrikant, krijgt een eereplaats op de ten
toonstelling van Arti en Amicitia te Amsterdam. 1862)
Groote verdeeldheid in de Joodsche gemeente te Leeuwarden
wegens de beroeping van Nachman Levy tot rabbijn. Er is een
hechtenisneming bij te pas gekomen. De getuigschriften van den
rabbijn, vertaald door J. Israël, informator in de Hebreeuwssche en
Nederlandsche taal, zijn zeer diepzinnig. (1749)
Johannes E. Lodema houdt in zijn huis in de Groote Hoogstraat te
Leeuwarden een Hollandsche dag- en avondschool en geeft pri
vaatles in het Latijn. (1822)
„Hoeveel bedraagt de huur van
deze kamer met gebruik van pia
no, juffrouw?"
„Wilt u misschien eerst eens
een stukje spelen?"
Door onze fotoprijsvraag is de
vorige maand het grote pand in
de Weerd ter sprake gekomen,
waarin nu het grand-cafè Liech
tenstein gevestigd is. In vroe
ger tijden zat hier het eens zo
befaamde Instituut Poutsma:
dat was een instituut voor leer
lingen uit de zogenaamde bete
re standen, die daar intern ver
bleven en in onze stad
studeerden.
Een van onze abonnees, de nu
zevenennegentig jaar oude
heer J. Plet te Menaldum, bel
de ons een dezer dagen op om
te vertellen, dat hij zelf ook
leerling aan dit instituut is ge
weest. "Er zullen er wel niet
veel meer in leven zijn", aldus
deze nog zeer vitale veteraan,
over wie wij al eens eerder in 't
Kleine Krantsje hebben bericht.
Als leerkrachten wist de heer
Plet, de zoon van een kastma-
ker aan de Nieuwestad, zich
nog te herinneren de heer
Poutsma zelf, de heer Van
Keyzerswaard en een juffrouw
Bij de Ley.
Het Instituut Poutsma was een
soortgelijke inrichting als het
veelbesproken Instituut Hom
mes te Hoogezand, dat on
langs eveneens nog in ons
blad ter sprake kwam.
Veel herinneringen aan het In
stituut Poutsma zullen er he
laas wel niet meer boven water
komen. Wie, behalve dan de
heer Plet, zou het instituut zelf
nog hebben gekend?
"Nou moet het niet mooier worden" zegt men wel eens,
maar tóch zal het mooier worden: in de vorige nummers
van ons Kleine Krantsje presenteerden wij twee families
met de uitzonderlijke situatie van drie geslachten, die op
dezelfde dag verjaarden en nu komt daar notabene nog
een derde familie bij, die precies hetzelfde kan zeggen.
Toen wij berichtten over de Leeuwarder familie Feddema,
waarin zich het geval voordeed van een grootvader (Simon
Feddema), een vader (Wiebrand Feddema) en een klein
zoon (Simon Feddema), die allen op de vijftiende februari
het levenslicht zagen, dachten wij te doen te hebben met
een toevalligheid, die misschien nog nooit eerder was voor
gekomen.
Maar tot onze grote verrassing werden wij na deze publica
tie geconfronteerd met precies zo'n zelfde geval. Ook in de
familie van onze abonnee mevrouw J. Brussee-Zondervan
bleek deze merkwaardigheid zich voor te doen: grootmoe
der Zondervan-Schiphof, dochter Brussee-Zondervan en
kleindochter Corina zijn allen in Leeuwarden geboren op de
drie en twintigste november.
En waarempel: ook na deze vermelding in ons blad kregen
wij weer een reactie van een abonnee met precies zo'n
zelfde krasse verhaal! Mevrouw J. Dijkstra-Stienstra, Agge-
mastate 5 in Leeuwarden schreef ons geboren te zijn op de
vijfde november 1930, uitgerekend op de verjaardag van
haar moeder, mevrouw A. Stienstra-Bijlsma, die altijd aan
hetNoordvliet op nummer525 heeft gewoond.
En wat gebeurde er op de vijfde november 1959? Toen, op
haar negen en twintigste verjaardag én op de vijf en zestig
ste verjaardag van haar moeder, werd mevrouw Dijkstra-
Stienstra verblijd met de geboorte van een zoon, Harold,
die nu aan hetZenegroen woont.
Veertien jaar lang hebben grootmoeder, moeder en klein
zoon op dezelfde vijfde november hun verjaardag kunnen
vieren, tot er in 1973 aan deze bijzondere traditie een einde
kwam. Vier dagen, nadat dat weer was gebeurd, kwam
oma Stienstra te overlijden.
Zo hebben we dus nu al drie van die memorabele Leeuwar
der gezinnen in ons boekje staan - het moet nu toch wel
heel raar komen, wanneer dat aantal nóg eens wordt uitge
breid. Maar ja, dat hebben we nu gezien: de vreemdste
toevalligheden zijn de wereld niet uit!
Wat voor de plaat op de voorpagina geldt, kunnen we ook zeggen van deze foto: zouden
er veel lezers zijn, die direct kunnen zien, waar deze is gemaakt? Nou, vast en zeker niet,
want in de zes en zestig jaar, die inmiddels zijn verstreken, veranderde er heel wat op dit
punt. Daarom zeggen we het maar meteen: het is het oudste deel van wat toen nog heette
de Condensfabriek aan het Nieuwe Kanaal. Een paar simpele gebouwtjes dus en een
schoorsteenpijp, dat was alles. Later heeft "de Condens", zoals we allen weten, zich
aanzienlijk uitgebreid. Het opvallende schip aan de kade was De Vriendschap van Pieter
Witteveen, wiens dochter, onze trouwe abonnee mevrouw P. Lautenbach-Witteveen te
Leeuwarden ons de foto toezond. Pieter Witteveen, die langer dan een kwart eeuw voor de
Condens met melk heeft gevaren op Amsterdam, bereikte de hoge leeftijd van twee en
negentig jaar; de inzendster zelf, mevrouw Lautenbach-Witteveen, is nu ook alweer tachtig.
"Toen de foto gemaakt werd" zo schreef zij ons, "was de Condens nog zo klein. Maar als
ikernu voorbij loop geloof ik mijn ogen niet, zo ontzettend groot.
